29. Салықтар бойынша міндеттемелер есебі.

Салық міндеттемесі мемлекет алдындағы әрбір салық төлеушінің міндеттемесі болып табылады және ол салық заңына сәйкес жүргізіледі.

Кәсіпорынның бюджетпен есеп айырысу операциялары 3100 « Салықтар бойынша міндеттемелер» бөлімшесінің шоттарында есепке алынады. Бұл бөлімшеге:

3110 «Төленуге тиісті корпоративтік табыс салығы»;

3120 «Жеке табыс салығы»;

3130 «Қосылған құн салығы»;

3140 «Акциздер»; 3150 « леуметтік салық»

3160 «Жер салығы»; 3170 «Көлік құралдары салығы» ;

3180 «Мүлік салығы»; 3190 «Басқа салықтар»;

Корпоративтік табыс салығы. Есепті жылда салық салынатын табыстары бар заңды тұлғалар табыс салығын төлеушілер болып табылады. Табыс салығын төлеушілер қатарына занды тұлғалар, олардың филиалдары және оқшауланған (дербестелген) бөлімшелер кіреді.

Ұйым өзінің есепті жылдағы алған табысы бойынша табыс салығы сомасын есептеу барысында бухгалтерлік есепте мына түрдегі екі жақты жазу жазылады:

Д-т: 7710"Корпоративтік табыс салығы бойынша шығындар" шоты,

К-т: 3110"Төленетін корпоративтік табыс салығы" — шоты.

Ал бұл сома бюджетке аударылғанда:

Д-т: 3110"Төленетін корпоративтік табыс салығы" деп аталатын шот,

К-т: 1030"Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражатты" деп аталатын шоты түріндегі бухгалтерлік жазуы жазылады.

Қосылған құнға салынатын салық. Қосылған құнға салынатын салық 3130 "Қосылған құн салық" шотында есептеледі. Бұл пассивтік шот болғандықтан кредитіне салынған салық сомасы, ал дебитіне бюджетке аударылған және субъектінің жабдықтаушыларға тиісті түрде рәсімделген салық шоты бойынша төлеген сомалары жазылады.

Қосымша құн салығы есптеу кезінде 1210 «Сатып алушылар мен тапсырыс берушілердің қысқа мерзімді дебиторлық борыштары» шоты дебеттіледі де, 3130 «Қосылған құн салығы» шоты кредиттеледі. Содаң сон 1210 шотының кредитінен 3130 шотының дебетіне есепке алынады. Айырмашылығы бюджетке аударылады: 3130 шотының дебетінде, 1030 «Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражатты» кредитінде көрініс табады..

Жеке тұлғалардан ұсталатын табыс салығы.

Жеке тұлғалардан табыс салығы ұсталған уақытта:

Д-т: 3350 " Еңбек ақы төлеу бойынша қысқа мерзімді борыштар" шоты,

К-т: 3120 "Жеке табыс салығы" шоты түріндегі бухгалтерлік жазуы жазылады.

Көсіпорында әлеуметтік салық сомасы есептелгенде оның бухгалтериясында мынадай жазу жазылады:

Д-т: 7210 "Әкімшілік шығыстары" деп аталатын шот,

К-т: 3150 "Әлеуметтік салық" деп аталатын шот.

Ал ол сома бюджетке есеп айырысу шотынан төленгенде:

Д-т: 3150 "Әлеуметтік салық" деп аталатын шоты,

К-т: 1030 "Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты" деп аталатын шоты түріндегі бухгалтерлік жазуы жазылады.

Жер салығы. Жер салығы есептегенде 7210 "Әкімшілік шығыстары шоты дебеттілеп, 3160 “Жер салығы” шоты кредиттіледі. Салықты төлеу салықтық кезеңнің 1-ші шілдесінен кешіктірмей тіркілген объектілер бойынша жергілікті бюджетке төленеді: Ол кезе 3160 “Жер салығы” шоты дебеттілеп, 1030 "Ағымдағы банктік шоттардағы ақша қаражаты" шоты кредиттіледі.

Көлік құралдырына салынатын салық. Көлік құралдарына салынатын салықты есептеген кезде 7210 «Әкімшілік шығыстар » шоты дебеттеледі де 3170 « Көлік құралдарына салынатын салығы» кредиттіледі.

Мүлікке салынатын салық. Салықты есептеген кезде 7210 «Әкімшілік шығыстар» шоты дебеттеледі де 3180 « Мүлік салығы» кредиттіледі.