Өндірістік факторлардың жіктелуі

Химиялық қауіпті және зиянды өндірістік факторлар келесідей болып жіктеледі:

• Улы;

• Тітіркендіргіш;

• Констоинді;

• Мутагенді;

• Репрадуктивті;

• Жүйеге әсер етуші;

Адам ағзасына ену жолдары бойынша тыныс алу асқазан, ішек жолдары, тері және кілегей қабаттары арқылы.

Биологиялық қауіпті жне зиянды өндірістік факторлар келесідей биологиялық нысандар: микроағзалар (бактериялар, вирустар, саңырауқұлақтар, қарапайымдылар және тағы басқалар) жатады.

Психофизикалық қауіпті және зиянды өндірістік факторлар әсер ету факторларына байлансыты:

• Физикалық жүктеме;

• Жүйке-психикалық жүктеме;

Жүйке-психикалық жүктеме – ой жүктемесі, анализатордың жүктемесі, еңбек санатының жүктемесі.

Физикалық жүктеме – статистикалық және динамикалық болып бөлінеді.

Жағымсыз факторлардың жіктемесі:

• Таксикамания – бұл қауіптіліктердің жіктемесі және жүйесітуралы ғылым. Келесідей классификациялық топтары бар. Ол пайда болуы бойынша: табиғи, техногенді, антропогенді, аралас.

• Теріс зардаптардың көрінуі бойынша: импульсті болып бөлінеді.

Орналасуы бойынша: шаршау, аурушаңдық, жарақаттар, өнім, апаттар, өрттер, жарлыс, су болу.

Құрылысы бойынша: қарапайым және күрделі. Адам,а әсер етуіне байланысты: белсенді және белсенді емес болып бөлінеді.

Радиоактивті заттардың қаупіне жататын аппаттар:

1. Атом станцияларының ядролық қондырғылары;

2. Атом кемелері;

Химиялық зерттеулерде топтау қаупіне:

1. Химиялық өндірістер;

2. Химиялық улану заттары;

Биологиялық зиянды заттарды топтау қаупіне:

1. Өндіріс орнында;

2. Зертеу орталықтарының бактериялды құрылуы;

Қазіргі кезде қоршаған ортаға және адамға тікелей зиянды өндіріс орындары көптеп салынуда. Бірақ ондағы технологиялық деңгейді бақылау және жұмыс жүргізу, сонымен қатар, орындау тәртібінде талапқа сай емес жағдайларға негізделеді. Өндіріс орынында болып жатқан апаттар мен котострфа таңдап көруге олардың орын алатын жағдайларда технологиясы мен техникалары өндірістік ресурстарын тауықан өндіріс орындары көптеп кездеседі.

Техногеендік сипаттағы төтенше жағдай

1. Химиялық қауіпті объектілердегі апаттар;

2. Радиациялық қауіпті объектілердегі апаттар;

3. Өрт және жарылыс қаупі бар объектілердегі апаттар;

4. Көліктік апаттар;

5. Гидродинамикалық қаіпті объектілердігі апаттар;

6. Комуналды және электр жүйесіндегі апаттар;

Химиялық қауіпті нысандардағы апаттар

Химиялық өндіріс халық шаруашылығында кеңінен пайдаланылады. Бірақ кейбір кезде кішігірім апаттар орын алуда. Ол апаттар әскрінен химиялық зиянды заттар атмосфераға таралып қоршаған ортаны ластауда. Химиялық қауіпті заттар адам ағзасына тыныс алу жүйесі және тері арқылы енуде.

Химиялық өндірістің қауіпсіздігіне:

1. Шикізаттың және өнімнің физика-химиялық қасиеті;

2. Технологиялық процесстің сипатына;

3. Химиялық зиянды сақталу немесе тасымалдану шартына;

4. Бақылау құрам деңгейі мен жағдайына;

Апатқа қарсы құралдардан химиялық қауіпті заттар адам ағзасына әсері 4 классқа жіктеледі:

1. Өте қауіпті;

2. Жоғарғы қауіпті;

3. Орташа қауіпті;

4. Қауіптілігі аз;

Радиациялық қауіпті объектілердегі апаттар

Қазіргі кезде көптеген шаруашылық және ғылыми салалары радиоактивті заттар мен жедел сәле көздерін пайдалануда. Ядролық энергичда жоғарғы қарқынмен өрлеуде. Осыған орай бұ салалада апат болуы мүмкін. Апат болған жағдайда мынадай жүйе жай радиоактивті ластануға және адамдар сәулеленуге душар болады. Бұл апат – бұл радиоактивті заттар мен жедел сәуленің радиоактивті қауіпті нысандарға қондырғылардың істен шығуы болып табылады. Қондырғы технологиялық тізбектін қасында және ғимараттың белгіленген нормадан асып кетуі.

Жергілікті апат – бұл радиоактивті заттармен жедел сәуленің радиоактивті қауіпті нысандарда қондығылардың істен шығуы. Санитарлық қорғау аумағында белгіленген нормадан астам байқалуы.

Негізгі радиоактивті қауіпті объектілерге:

1. Апат станциялары;

2. Ядролық өндіріс орындары;

3. Радиоактивті өңдеу орындары;

Жедел сәуле көздері:

1.Табиғи

2. Техногенді

А) Медециналық апаттар

Б) Ядролық отын көлеміндегі орындар

С) Ядролық қаруларды сынақтан өткізу

Өрт және жарылыс қаупі бар нысандардағы апаттар

Өрт бұл жану салдарынан материалдық байлықтардын жойылу және адамның өмірі мен денсаулығына қауіп төндіретін жағдай.