33.Қытайдың қаржы жүйесі

Қытай-дамыған елдердің ішіндегі көшбасшы мемлекет. Қазіргі таңда ол үлкен экономикалық потенциалға ие. ЖҰӨ бойынша шаруашылық және өндірістік өнеркәсіп түрлерін шығаруда алғашқы он мемлекеттің ішіне кіреді. ЖІӨ бойынша Қытай АқШтан кейінгі екінші орында. Соңғы он жылдағы ЖІӨ-нің орташа жылдық өсімі 8 пайыз. 2010 жылдың бірінші тоқсанында ҚХР-ның ЖІӨ 11,5 пайызды көрсетті. Бұл көрсеткіш- басқа елдердің ішіндегі ең жоғарғы көрсеткіш. Елдің алтын валюта резерві АҚШтың 450 млрд долларынан асады. Жыл сайынғы тікелей шетелдік инвестициялар ел экономикасының 50-70 млрд долларын құрайды. Қытай экономикасының ерекшелігі ол сыртқы елдерден тұтынуға бағынышты болып келуі. Қытай әлемде экпорттық қызмет бойынша бірінші орында. Экономикалық жетістіктері сонымен қатар ҚХРның қаржы жүйесін ұйымдастырудағы ерекшеліктерден көрінеді. ҚХРның қаржы жүйесі соңғы 30 жыл ішінде үлкен өзгерістерді басынан кешірді.

ХХІ ғасырдың бірінші жартысында Қытайдың халықаралық мәні жаһандық саясат пен аумақтарда үстемдік жүргізуіндегі ерекше күшеюімен сипатталады. Орталық Азия бойынша Қытай Халық Республикасының АҚШ, Евро Одақпен және Ресеймен қатар толық геосаяси күші ретінде болады.

Сонымен қатар, Қытайдың Орталық азиядағы негізгі мүдделері:

• терроризм, сепаратизм мен экстремизммен күрес;

• аумақты тұрақтылықты сақтау;

• Орталық Азиямен экономикалық дамуын көтеру;

• Орталық Азия елдерімен достық қарым-қатынас;

• аумақта Пекинге қарсы әскери блоктардың орналасуына жол бермеу;

• энергоресурстарға Қытай Халық Республикасы үшін жол ашу.

34.Қытайдың ақша несие жүйесі

Реформы в кредитно-банковской сфере предусматривали образование кредитной системы, которая бы отвечала нуждам рыночной экономики: *образование системы центрального банка, который под непосредственным руководством Госсовета КНР должен внедрять в жизнь денежную политику государства;*образование системы кредитных институтов с четким размежеванием функции осуществления политики и коммерческой функции, связующим звеном между которыми станут государственные коммерческие банки;*создание многочисленных разнопрофильных кредитных учреждений; *создание системы единого открытого кредитного рынка, который допускает конкуренцию; *внедрение единых валютных курсов, постепенное преобразование китайского юаня на свободно конвертированную валюту. Центральный банк страны начал вводить методы регулирования денежной массы, в частности операции на открытом рынке, которые больше отвечали рыночным отношениям. Так, экспериментально Центральный банк выпустил банковские сертификаты на сумму 20 млрд юаней. Сертификаты предназначались для небанковских кредитных учреждений, чтобы помочь районам выровнять денежный дисбаланс. Основу денежной системы страны составляет юань (жэньминьби), который делится на десять цзяо и сто фэней; золотое содержание юаня не установлено. В основе лежал переход к свободному ценообразованию в условиях дефицита продукции базовых отраслей. Подъем инфляции выше 10% расценивается в Китае как опасность, требующая решительных действий по ее преодолению. Для борьбы с инфляцией в Китае вводят так называемые периоды «урегулирования» экономики (или механизм торможения рыночных реформ), которые имели место в конце 80-х и середине 90-х гг.В программных документах КНР ставится задача удержать инфляцию в пределах 5-8,5%.Денежно-кредитная политика была пассивным инструментом выполнения правительственных хозяйственных задач. Постепенно усиливалосьденежно-кредитное регулирование. Важную роль в этом отношении сыграл III пленум ЦК КПК 14-го созыва в ноябре 1993 г. направленый на развитие рыночных отношений в денежно-кредитной сфере.Признана необходимость развити денежного рынка и рынка капиталов, проведения изменений институциональной структуры финансового сектора, увеличения открытости внешнему миру.