15.Модельдердің қай түрі «Егер бәрі де бұрынғы жағдайда қалса, не болады?» сұрағана жауап беруіне мүмкіндік береді? Бұл модельдін ерекшелігі қандай?

Болжамды модельдерде басқару нақты айқындалмаған. Бұл модель «Егер бәрі де бұрынғы жағдайда қалса, не болады?» деген сұраққа жауап береді. Болжамды модельде статистикалық тәсілдер, ойын теориясы мен мәліметтердің интеллектуалды анализі, сонымен қатар болашақтағы мүмкін болатын жағдайлар туралы болжамдар жасау үшін тарихи және қазіргі фактілердің анализі жасалады. Бизнесте болжамды модельдеуде мүмкіндіктер мен қауптерді идентификациялау үшін тарихи архивтерде табылған паттеріндерді қолданады. Модельдер көптеген факторлар арасындағы байланысты бекітту арқылы келісімшарттардағы мүмкін болатын қауіптер мен мүмкіндіктерге баға береді. Болжамды модельдеу қаржылық қызмет, сақтандыру, телекоммуникация, бөлшек сауда, туризм, денсаулық сақтау, фармацевтика және басқа да салаларда қолданылады. Әсіресе, қаржылық қызметтерде несиелік скоринг әдіс қолданылады.

Скоринг модельдері тұтынушының несиелік тарихын, яғни оның қарыздарының мерзімі және мөлшері, тұтынушылық мәліметтерді зерттеп, өңдейді.

Сложность разработки прогнозной модели, в отличие от модели соответствующей явлению, существующему в настоящее время, заключается в необходимости учета всех возможных изменений, которые могут произойти с объектом прогнозирования в будущем, предусмотреть действия различных факторов (внешних и внутренних), способных кардинально изменить его развитие и функционирование.

Классификация прогнозных моделей

1. В зависимости от природы прогнозируемого явления:

– предметные (вещественные);

– физические (прогноз физического процесса);

– экономические;

– демографические;

– политические;

– социологические;

– информационные и т. д.

В зависимости от степени сложности:

– простые (модели простых явлений, характеризующихся одной переменной);

– сложные (модели сложных явлений, описываемых с помощью 2–10 переменных. Пример: модели уровня политической культуры, производительности труда);

– сверхсложные (модели явлений, описываемых с помощью очень большого числа переменных Пример: модели перспек­тив развития духовной культуры, города, отрасли, общества в целом и т. д.).

1 блок

1. Моделдеу түсінігі

2. Модельдерге қойылатын міндетті талаптар

3. Сипаттау модельдері

4. Нормативтік моделдеу

5. Статикалық және динамикалық модельдер

6. Оптимизациялық модельдер

7. Имитациялық модельдер

8. Басқарылатын және болжамды модельдер

9. Модельдерді ұсыну формалары

10. Модельдердің атқаратын функциялары

11. Басқарушылық шешімдерді әзірлеудің негізгі формалары

12. Концептуалды моделдеу

13. Физикалық моделдеу

14. Маркетинг моделдері

15. Фирманың қызметін маркетингтік басқарудың принциптері

2 блок

2. Сипаттау модельдерін жасаудың мақсаттары

3. Құрылған моделдердің сапасына әсер ететін субъективті факторлар

4. Г.А. Саймонның шешімдерді қабылдаудың нормативтік (классикалық) моделі

5. Шешімдерді қабылдаудың дескриптивтік моделдері

6. М. Круазьенің ұйымдастыру моделі

7. Шешімдерді қабылдаудың инкрименттік үрдісінің моделі

8. «Мусорная корзина» моделі

9. Экономика дамуының моделі (Харрод моделі)

10. Дескриптивтік модельдер

11. Вертикальді и горизонтальді талдау

12. Салааралық баланстың статикалық моделі

13. Қаржы менеджментіндегі предикатттық модельдері

14. Қаржы менеджментіндегі нормативтік модельдер

15. Фирманың күтілітін жағдайының моделі

16. Дағдарысқа қарсы басқарудың модел

3 блок

1. Бейдағдарыс моделінің бірінші кезені – мақсаттарды дәлелдеу. Осы кезенде қандай іс шаралар қабылданады?

2. Бейдағдарыс моделінің екінші кезені – болжамды талдау. Осы кезенде қандай іс шаралар қабылданады?

3. Бейдағдарыс моделінің кезендерінің бірі – дағдарыстың ықтимал себептерінің диагностикасы. Осы кезенде қандай іс шаралар қабылданады?

4. Бейдағдарыс моделінің кезендерінің бірі – төтенше жағдай жобасын құру. Осы кезенде қандай іс шаралар қабылданады?

5. Бейдағдарыс моделінің кезендерінің бірі – стратегияны таңдау. Осы кезенде қандай іс шаралар қабылданады?

6. Бейдағдарыс моделінің кезендерінің бірі – тактиканы құру. Осы кезенде қандай іс шаралар қабылданады?

7. Бейдағдарыс моделінің кезендерінің бірі – бақылау және өзгерістер еңгізу. Осы кезенде қандай іс шаралар қабылданады?

8. Моделдерді қолдануға итермелейтін негізгі себептерді атаңыз.

9. Сипаттау модельдеріне 10 мысал келтіріңіз.

10. Сипаттау модельдерін құрылуының реттілігінің схемасын салып көрсетіңіз

11. Нормативтік модельдеріне 5 мысал келтіріңіз

12. Ұақыт факторына байланысты модельдердің қандай түрлері бар

13. Статикалық модельдің 3 мысалын суреттеңіз

14. Модельдердің қай түрі «Егер…болса, не болады?» сұрағана жауап беруіне мүмкіндік береді? Бұл модельдін ерекшелігі қандай?

15. Модельдердің қай түрі «Егер бәрі де бұрынғы жағдайда қалса, не болады?» сұрағана жауап беруіне мүмкіндік береді? Бұл модельдін ерекшелігі қандай?

16. Модельдердің функционалдық мақсатын қарастырғанда қандай функцияларды айқындауға болады?

17. Модельдерді ұсыну формаларының 10 мысалан келтіріңіз

18. Физикалық және белгілеу модельдерінің айырмашылықтары және ерекшеліктері

19. Модельдердің қай түрі жұмыскерлердің тәжрибесіне негізделіп ойдағы экспериментке түйіледі? Бұл модельдің ерекшелігі қандай?

20. Модельдердің қай түрі нақты объектілер немесе процесстер түрінде ұсынылады? Бұл моделдің ерекшелігі қандай?

21. Шешілетін мәселелерге қарай сипаттау модельдерін өндеудің мақсаттары қандай?

22. М.Портер моделі

23. Модельді дәлдікке тексеру кезені

24. Модельді құру процессінің «мақсатты қою» кезені.

25. Басқарушылық шешімдерді қабылдау процессінің негізгі кезендері.

26. Модельді құру процессінің «үлгіні қолдану» кезені.

27. Ойындар теориясы

28. Дескриптивтік модельдерді сипаттаңыз

29. Карнеги моделінің сипаттамасы

30. Классикалық модельдердің сипаттамасы