5. Экономикалық ресурстар және олардың түрлері. Ресурс шектеулігінің мәселелері.

Өндірістік процесті жүзеге асыру үшін экономикалық ресурстардың материалды және рухани игіліктер мен қызметтерді жасау үшін пайдаланылаалатын өндірістің бар элементтерініңжиынтығы болу қажет. ЭК.ЛЫҚ ресурстар келесі топтарға бөлінеді 1)материалды-жер және капитал жатады2)адам ресурстары-еңбек пен кәсіпкерлік қабілет жатады.Капитал немесе инвестициялық ресурстар барлық өндірілген құралдарды, яғни тауарлар мен қызметтерді өндіруде және оларды соңғы тұтынушыға жеткізуде пайдалынатын құралдар, көліктердің барлық түрлерін , құрылғыларды, қоймалық кеңістіктерді өткізу торын қамтиды.

5. Экономикалық жүйе типтері: еркін сауда экономикасы, аралас экономика, орталықтандырылған жоспарлы экономика. Әлеуметтік бағытталған нарық концепциясы.

6. Экономикалық қатынастар. Экономикалық категориялар. Экономикалық заңдар.

7. Экономикалық өсу ұғымы және оны өлшеу. Экономикалық өсу типтері және факторлары.

Экономиканың өсуі көбінесе тұтынудың жаңа түрлерін қанағаттандыру қабілеті болып табылады. Қазіргі таңда экономикалық өсу деп өндіргіш күштердің ұзақ мерзімдік дамуымен байланысты өндірістің нақты көлемінің табиғи дәрежесінің ұзақ мерзімдегі өзгерістерін айтады. Яғни , өндірістің потенциалдық көлемінің өсуі талдаудың пәні болып табылады.Экон-лық өсуді есептеу екі жолмен жүргізіледі: жалпы ұлттық өнімнің пайыздық жылдық өсуі қарқынымен және осы көрсеткіштердің халықтың жан басына шаққанда өсуімен есептеледі.Жыл сайынғы қоғамдық өнім көлемінің өсуі ұлғаймалы ұдайы өндірістің экстенсивті немесе интенсивті типі негізінде дамиды.Экстенсивті типте өнім шығаруды екі есе арттыру үшін жұмыскер саны және және өндірістік қорлары екі есе ұлғаюы қажет.Ал интенсивті типінде осындай нәтижеге жұмыс күшін және өндірістік қорларды дұрыс қолдану арқылы қол жеткізуге болады.Сұранымның өсу жағдайында табиғи ресурстар мүмкіндігі мәселесі одан әрі қиындай түседі, сондықтан экон –лық өсу бірқатар факторларға байланысты:-табиғат ресурстарының саны мен сапасына; -еңбек ресурстарының саны мен сапасына;-капитал ресурстарына ; -қолда бар технологияға;

5. Экономикалық өсудің қазіргі типі және сапасы. Қр-дағы экономикалық өсу факторлары.

Экономиканың өсуі көбінесе тұтынудың жаңа түрлерін қанағаттандыру қабілеті болып табылады. Қазіргі таңда экономикалық өсу деп өндіргіш күштердің ұзақ мерзімдік дамуымен байланысты өндірістің нақты көлемінің табиғи дәрежесінің ұзақ мерзімдегі өзгерістерін айтады. Яғни , өндірістің потенциалдық көлемінің өсуі талдаудың пәні болып табылады.Экон-лық өсуді есептеу екі жолмен жүргізіледі: жалпы ұлттық өнімнің пайыздық жылдық өсуі қарқынымен және осы көрсеткіштердің халықтың жан басына шаққанда өсуімен есептеледі.Жыл сайынғы қоғамдық өнім көлемінің өсуі ұлғаймалы ұдайы өндірістің экстенсивті немесе интенсивті типі негізінде дамиды.Экстенсивті типте өнім шығаруды екі есе арттыру үшін жұмыскер саны және және өндірістік қорлары екі есе ұлғаюы қажет.Ал интенсивті типінде осындай нәтижеге жұмыс күшін және өндірістік қорларды дұрыс қолдану арқылы қол жеткізуге болады.Сұранымның өсу жағдайында табиғи ресурстар мүмкіндігі мәселесі одан әрі қиындай түседі, сондықтан экон –лық өсу бірқатар факторларға байланысты:-табиғат ресурстарының саны мен сапасына; -еңбек ресурстарының саны мен сапасына;-капитал ресурстарына ; -қолда бар технологияға;