40. Жанрава-структурныя асаблівасці паэзіі Максіма Багдановіча. “Вянок” м.Багдановіча: гісторыя стварэння, кампазіцыя, ідэйны змест і паэтычнае майстэрства.

Вучоба ў Наваградскай Дамініканскай школе. Знаёмства з А Міцкевічам. У 15 гадоў паехаў з А. Міцк. у Вільню, але не трапіў у лік казённакоштных студэнтаў, працуе адвакатам, пісарам у “масе Радзівілаў”, створанай імператарам для разбору дакументаў Радзівілаў. Паступае ў Віл. ун. На ф-т маральных і палітыч. навук. 1718 г. – Філаматы, Ч. уступае ў таварыства. Штатны дудар таварыства. Пасля выкрывання філ. 1923г. следства, выслалі на Урал, перавялі ва Уфу, у 1830 г. прыехаў у Маскву, Цвер, толькі ў 1833 г. дазволілі вярнуцца пад наглядам паліцыі ў Беларусь, накір. у Лепель. 1839 г. – вярнуўся дамоў, зняты з нагляда. На радзіме працаваў у Шчорсах у графа Храптовіча, які валодаў адной з лепшых у Еўропе бібліятэк.

Першыя творы ў філамацкі пер, найбольш песенная творчасць. У песнях адбіваецца ўнутрыродавыя настроі мелодыі, настроі вольналюбівага аўтара. Факт звароту да белар. мовы гаворыць пра адкрыты дэмакратызм паэта.

Вершы на бел. мове “Развітанне з Наваградкам” з нагоды ад’езду ў Вільню, “На прыезд А. Міцкевіча”. Маст. асабл: *мова блізкая да суч. бел., багатая, гнуткая, за ўзор узяты народныя песні* у драм. сцэнках відаць побыт тагачаснай вёскі. Творы: лір. сцэнка “Сапфо”, драм. паэма “Малгажата з Зэмбаціна”, “Апалон на каледаванні”.

Час выгнання : У час выгнання і пасля пісаў вершы, уключаў іх у зборнікі фальклору (Да мілых мужычкоў), у творах імкненне прымірыць сялян з панамі, заклік не губіць сябе ў гакрэлцы, быць гаспадарлівымі, адукаванымі. Грамадзянскі пафас у прадмове да зборніка “Сялянскіх песень з-пад Нёмана і Дзвіны”.

Сярод твораў выдзяляюцца вершы, прысвечаныя Зосі Малеўскай, напісаныя на матыў народных песень: “Толькі Айчына і Зося”, “Песенка на два галасы”, “Яна далёка”. Сярод іх ёсць творы грамадзянскага гучання: “Ой ты, кра мой няшчасны”, “Што старыя за вар’яты” – апяванне радзімы праз вобраз каханай.

Яшчэ ў Віл. перыяд узнікае жаданне расказаць пра гісторыю ВКЛ --“Спевы пра даўніх ліцьвінаў”.

Сваё прызванне бачыць у збіранні і вывучэнні беларускага фальклору. Подзвіг паэта-фалькларыста, які здолеў на працягу 10 гадоў сабраць і выдаць 6 зборнікаў бел. нар. песні.

Баладная спадчына: зб. “Наваградскі замак”. Да нас дайшло 8 балад і ўсе на польскай мове, але паводле беларускіх народных балад.

!!! Сваім пафасам і праблематыкай усе творы Ч. БЕЛАРУСКІЯ!

ВЯНОК. Кніга выдадзена ў 1913г у Вільні ў друкарні Марціна Кухты. М. Багд. знах. далёка ад Бел-сі, займаўся выданнем кнігі В. Ласт. Вянок уяўляе сабой надзвычай цэласны, дасканалы, паэтычны, арганізм дзе прадумана ўсё, дзе падпарадкавана гал. ідэяй—адраджэннем. Пачынаецца "В" вершам-эпіграфам. Самы вялікі цуд—жыцце, краса якую дае нам. Мастацтва—гэта толькі одбітак, засушаныя на паперы краскі, усяго толькі адлюстраванае адбітае жыцце. Мастак павінен укласці высокія думкі і шчырае пачуццё.

Кампазіцыя "В". Павінен быў складацца з 4х раздзелаў: 1. Малюнкі і спевы, 2. Думы, 3. Мадонны, 4. З чужой глебы (у "В" амаль не ўвайшоў толькі пададзены як асобныя вершы).

1 раздзел "Малюнкі і спевы" адкрываецца нізкай "У зачараваным царстве". Звязана з ідэяй адраджэння Бел.: Беларусь—гэта і ёсць міф, гэта зачараванае царства, паўстае вобраз Бел. як спячай прыгажуні. Наступная нізка "Гукі бацькаўшыны"—гэта і ёсць той забыты шлях, на які стаў Багдан.: звярнуўся да бел. фальклору як да несчасальнай крыніцы. Вершы стылізаваныя пад фальклор. Нізка "Старая Беларусь"—час адраджэння. Пачынаецца нізка вершам "Летапісец" (той хто стварае змест). Затым ідзе верш "Перапісчык" (стваре форму). Наступны верш "Кніга"—найвялікшы скарб, здабытак чалавецтва. У першыню ў бел. літ-ры створаны вобраз Ф. Скарыны ("Безнадзейнасць"). Нізка "Места" (горад)—Багд. пачынальнік урбаністычнай паэзіі. У цэнтре Вільня—сталіца нашага адраджэння. Вершы прысвечаны Вільні ("Вільня", "У Вільні", "Гукі Вільні"). Заканчваецца нізкі вершам "Дзве смерці".

2 раздзел "Думы". Філас. центр кнігі. Першая нізкі "Думы", другая нізкі "Вольныя думы"—уяўляе сабой філас. мінітрактат, дзе аштар сустракае розн. погляд на розн. эстэт праблемы. Трэцяянізка "Старая спадчына" (створаны класіч. вершав. формы—санеты, трыльялеты, тэрцеты, тэрцыны, рандо, гекзаметр, актавы, пентаметры).

3 раздзел "Мадонны"—эмацыйны центр "В"—пяе славу той якае нараджае, дае жыцце—жанчыне. Ідэал красы жанч. у яе жаночкасці, носьбітам вялікага святла, якое загараецца ў чалавечым сэрцы—вобраз жанчыны маці. Два вершаваныя апавяд. "У вёсцы" і "Вераніка"—прататып Гана Какуева.

4ы раздзел не адбыўся, а толькі адзіныя вершы. З чужой глебы. М.Б. хацеў змясціць вершы з інш. моваў. Адраджэнне павінна адбыв. на фоне і ва ўзаемадз. з сусвет. куль-ай (Поль Верлен – самы ўлюбёны паэт)