31. Жанрава-стылёвыя асаблівасці малой прозы Змітрака Бядулі.

З.Бядуля – Самуіл Яфімавіч Плаўнік (1886-1941). Лірычныя творы пісаў пад псеўданімам Ясакар(пермідальная таполя) – творца, які імкнецца да вяршыняў духу, красы. Самы значны ўплыў на яго зраб нашаніўскі перыяд(прац у рэдакц “Н.Н”).

Проза Зм.Бядулі. Апавяданні: філас-алегар плану – творы, што ўвайшлі ў першы зборнік аўтара, выхадам якога апекаваўся Я.Купала. Назва належ Купалу. Гэта творы, у якіх на першым месцы вечныя пытанні, філас праблемы жыцця і смерці. Праз алегорыю даюцца адказы. Гэты зб “Абразкі” – цэласны твор, бо яб’ядн. гэты тв вобразам лірычн героя, гэты вобраз у многім біяграфічны. Герой – эмацыянальны, пачуццёвы, узнёслы, шукае ў жыцці красу, апявае вобр, якія сімваліз гэтую красу. Кветка – у цэнтры ўвагі. Часам захапленне красой празмернае, занадта эмацыянальнае, калі аўтар абураецца паводзінамі селяніна, які, працуючы, наступае на красу. Аўтар у сваю чаргу не бачыць красы ў працы селяніна. Сімвалам красы з’яўл Яна – вобраз дзяўчыны. Гэта абагуленая ідэалізацыя вобраза, перад якім схілілася ў паклоне душа героя. Яна прагне пяшчоты, кахання. Сустракаюцца і пэўныя сацыяльн. моманты, але яны пададз. своеасабліва. Акцэнт-ца ўвага на пакутах мал чал-ка. Бачны пакуты душы, узмоцненыя тым, што перад-ца п/з асобу далікатную, якая не можа пастаяць за сябе. (“Шчасце не ў золаце” – дзяўчына выбір не пана, а парабка. Пачуццё на першым плане, а не сацыял праблемы. Праблема выбару падкрэсл назвай, запазычанай з фальк-ру. Бядуля вывучаў бел фальк). На мяжы п/ж філас-алегар апавяд-мі і апавяд сац-бытав плану стаіць апвяд “Без споведзі”. Споведзь перад светам, перад сабой.(Святар так і не з’явіўся. Памір і маці, і сын). Падвойны трагізм ёсць асн адзнакай многіх сац-быт апавяд З.Б.

Сацыяльна-бытавыя апавяд-ні (“галодныя”). Пісьменнік бачыў беднасць, цемнату селяніна. У апавяданнях “Пяць лыжак заціркі”, “На каляды к сыну”, “Малыя дрывасекі”, “Дванаццацігоднікі” выразна паказана беспрасветнасць жыцця, без перспектыў на пазітыўныя перамены. Такі ж матыў – адсутнасць героя рэфарматара, стваральніка – даследчыкі заўважылі і ў ранніх творах М.Гарэцкага (“Антон”, “Ціхая плынь”).

Ніхто так не адлюстр жыццё бел сялянства, як З.Б. “На каляды к сыну” – адрачэнне ад роднага, ад родных каранёў, мовы і маці. Тэкля на Каляды ідзе да сына. Ён выганяе яе з дому. Яна, хворая, застаецца адна на вуліцы. Да сына яе несла надзея. Аўтар не паказаў смерці, але яна прысутнічае. Сын не проста адракаецца ад маці, але “забівае” яе. “Малыя дрывасекі” – адлюстр свет дзяцінства. Ап-не заканчв смерцю малых хлопчыкаў-дрывасекаў. Аўт падкрэслівае, што тут віна не ў сац прычынах, а ў бацьку, родных. Калі пачынаецца завея, яны не ўцякаюць, а працуюць, бо баяцца жорсткага бацькі. Тут смерць – збавіцелька ад людскіх пакутаў. “Ашчаслівіла” – з’ва жабрацтва адлюстр у творы. Ён і Яна – сямейная пара, жабракі. Гандлюць сваім жабрацтвам. У іх нараджаецца дачка. Маці, скалеч. жабрацтвам, шукае фізічныя недахопы свайго дзіцяці. Духоўнае калеутва яе даведзена да абсурду: палохаецца, што дзіця – фізічна здаровае. Таму яна думае, што яно памрэ з голаду. Яна пракалвае дзіцяці вочы. Поўная маральная дэградацыя асобы, але ў яе ўяўленні яна робіць учынак вельмі гуманны.