32.Бюджет жүйесіндегі субвенциялар және алынымдар

Бюджетаралық реттеу теңгерімділік мақсаттарында жоғары бюджет ресурстарының бір бөлігін төменгі бюджетге беруден тұратын және керісінше ақша қаражаттарын бөлудің жүйесі. Реттеу механизмде бюджеттік субвенциялар мен бюджеттік алынымдар жатады және олар жалпы сипаттағы ресми трансферттер болып табылады. Бюджеттік субвенциялар жоғары бюджеттерден немесе облыстық бюджетте бекітілген сомалар шегінде берілетін трансфеттер.Бюджеттік алынымдар республикалық немесе облыстық бюджетте бекітілген сомалар шегінде төменгі бюджеттерден жоғары бюджеттерге берілген трансфертті болып табылады. Егер биліктің әрбір деңгейінде жиынтық бюджеттердегі түсімдердің көлемі жалпы алғанда олардың функциялары жүзеге асыру үшін жеткілікті болса бюджет жүесі сатыластағы жағынан баланстандырылған деп аталады. Деңгейлес теңгерімділік биліктің тиісті деңгейлерінің жеке өңірлері мен аумақтары бюджеттеріндегі кірістермен шығыстардың жалпы сәйкестігі

33.Бюджет жүйесі және оның буындарының сипаттамасы

Бюдж жүйесін ұйымд\ру мен құрудың қағидаттары,оның буынд\ң өзара қат\ы мен бай\ң ұйымдық нысандары,бюдж құқ\ң жиынтығы-бюдж құрылысын құрайды.Б.құрылысында басты орынды б.жүйесі алады,ол эк\қ қат\ға ж\е құқ\қ норм\ға негізделген түрлі деңгейлер б\ң,сонымен бірге б\к үдеріс пен қат\ң жиынтығын білд\ді.Әр түрлі елдердің б.жүйелері өзінің құрылымы,б\ң жекелеген түрлерінің саны жағынан түрліше б келеді,өйткені олардың аумақтық құрылысы мен аумақтық бөлінісіне бай\ты б\ды.Федеративтік мемл\де б.жүйесі үш буыннан тұрады: мем\к б. н\се федералдық б. н\се орталық мем\ң б\і; федерация мүшелерінің б\і ( АҚШ-та штат-ң,ГФР\да жерлердің) жерг б\р.Унитарлық (біркелкі) мем\де екі буынды б.жүйесі қолд: орт\қ б. ж\е толып жатқан жерг б\р. ҚР\да жиынт\да мем\к б\і құрайтын бекітілетін,атқарылатын ж\е дербес болып таб\н мынадай деңгейдегі б\р жұмыс іст\ді: респ\қ б,обл\қ б,респ\қ маңызы бар қаланың,Астананың б\і,ауданның (обл\қ маңызы бар қаланың) б\і.Мем\к б.-араларындағы өзара өтелетін операц\ды есепке алмағанда,респ\қ ж\е жерг б\ді біріктіретін,бекітуге жатпайтын жиынтық б,ол тек талдамалық ақпарат ретінде пайд\ды.Мем\к ж\е жерг б\р кез\келген басқа мем\гідей ҚР қ.жүйесінің орт\қ буыны б.т.ҚР мем\к б\ң басты бөлігі респ\қ б\те шоғырланған.Респ\қ б.-бұл салықтық ж\е басты түсімдер есебінен қалыпт\н ж\е орт\қ мем\к орг\ң,оларға ведомстволық бағынысты мем\к мекемелердің міндеттері мен ф\н қаржымен қамтамасыз етуге ж\е мем\к саясаттың жалпыресп\қ бағыттарын әіске асыруға арналған орталықтан\н ақша қоры.Жерг б.-обл\қ б,респ\қ маңызы бар қаланың,астананың б\і,ауданның б\і.Облыс б\і- араларындағы өзара өтелетін опер\ды есепке алмағанда обл\қ б\і,аудан\ң б\н біріктіретін,талдамалы ақпарат ретінде пайд\н ж\е бекітуге жатпайтын жиынтық б.Төтенше мем\к б. Респ\қ ж\е жерг б\ң негізінде зқалыпт\ды ж\е енгізілген мерзім ішінде қолданыста б\ды.Төтенше мем\к б\і б\к жосп\у жөніндегі орт\қ уәкілетті орган әзірлейді ж\е ол ҚР заңна\да белгіленген тәртіппен ҚР Президенті Жарлығымен бекітіледі.Шоғырландырылған б.респ\қ б\н,обл б\н,респ\қ маңызы бар қаланың,астананың б\н,ҚР\ң ұлттық қорына жіберілетін ж\е Үкіметтің ұлт\қ банкіндегі шоттарына аударылатын,талдамалық ақпарат ретінде пайд\н ж\е бекітілуге жатпайтын б\к түсім\н құралған б. б.т. ҚР б.жүйесі мем\к б жүйесіне кіретін барлық б\ң бірлігі,дербестігі,толықтығы,реалистігі,дәйектілігі,жариялылығы,жауапкершілігі ж\е т.б. қағидаттары негізделеді.