15 Есеп

Кестеде консервіленген түйебұршақ нарығындағы деректер ұсынылған_:

3 . _{X,Y белгісіз Х}

_{белгілі Y P}

8( -10(P-8) 8(

8 8

8 8

80-1.25P=2.5P-10

90=3.75P

P=24

_{4) Егер нарықта P=8 не болады?}

_{бұл нарықта тапшылық орын алады. Өйткені баға төмендегенде сұраныс көбейеді де, ұсыныс тауарлары жеткіліксіз болады.}

_{5) Егер P=32 болса не болады?}

_{бұл нарықта артықшылық орнатады, өйткені бұл бағада ұсыныс көбейеді де, сұраныс ол тауарға төмендейді.}

6) Түйебұршақтың тұтынуын бағаның әрбір деңгейінде 15 млн бәнкеге арттырды.

8( _{95-1.25P=2.5P-10}

8 _105=3.75P

_P=28

_{Нарықта жаңа жағдай орнады. Сұраныс қисығы оңға жоғары жылжып, баға түйебұршаққа өсті. Тепе-теңдік бағасы да тепе-теңдік көлемдері де өсті.}

16 Есеп

Шешуі:

      Студенттің өзінде бар 20 долларға жеткілікті түрде азық-түлік алу мен көңіл көтеру мүмкіндігін бюджет сызығы суреттейді.

Ақшалай кіріс пен нарық бағасы әрдайым тұрақты дейік, ал студент өзінің бар (I) ақшалай кірісін  X(H) және Y(F) тауарын Р_н және Р_f бағамен сатып алуға жұмсайды. Сонда студенттің бюджет сызығы мынадай түрде болады:

     I = Р_н  *  Н  +  Р_f *  F

Студент бюджетінің берілген формуласы мынаны көрсетеді: көңіл көтеруге қаншалықты көп ақша жұмсаған сайын, соншалықты азық-түліккке аз ақша қалады.  

 Егер, F = 0 деп алсақ,

     F_max= I / P_f

     Егер Н = 0 деп алсақ, онда бұл жағдайда

     Н = I / Pн

2 нүктенің координатасы бюджет сызығын сызуға әбден жеткілікті.     

Студенттің ақшалай кірісі (I) мен баға (Р_f; Р_н) тұрақты болғандықтан, бюджет сызығы тік сызық болады.

Суретте берілген сызық АВ деп белгіленіп тұр.

Бюджеттік сызықтан төмен тұрғанның бәрі 20 долларға азық – түлік пен көңіл көтеруді қосқанда қолжетімді.

А нұсқасы. Азық-түлік пен көңіл көтеру бағасы біркелкі болғанда, бюджеттік сызықтың бұрышы мен көлбеу тұстары өзгермейді.

Б нұсқасы. Мына жағдайды қарастырайық: азық-түлік бағасы өзгеріссіз қалды (50 цент), ал көңіл-көтеру бағасы өсті (1 доллар). Бұл жағдайда студент өзіне азық-түлікті аз алады. АВ бюджеттік сызығы А нүктесін сағат тілімен айнала бастайды және АК күйіне ауысады.

В нұсқасы.  Мына жағдайды қарастырайық: азық-түлік бағасы қымбаттады (1 доллар), ал көңіл көтеру бағасы өзгеріссіз қалды (50 цент), онда бұл жағдайда студент аз көңіл көтереді. АВ бюджеттік сызығы В нүктесін сағат тілімен айнала бастайды және ВА₁ күйіне ауысады.

Г нұсқасы. Нарық бағасының төмендеуі (азық-түлік – 40 цент, көңіл көтеру құны – цент) жағдайында студенттің сатып алу қабілеті жоғарылайды. Мұндай жағдайда тек АВ бюджеттік сызығы (А₁В₁) бұрыштық көлбеуі өзгермей кішкене жылжиды.

Д нұсқасы. Бюджеттік сызықтан мынаны көруге болады: (I) ақшалай кіріс өскен кезде автоматты түрде F және H де өседі, сонда бюджет сызығының тек координата осімен қиылысқан нүктелері ғана өзгереді, бірақ бұрыштық көлбеу өзгеріссіз қалады.

Е нұсқасы. Нарықтық бағаның төмендеуі және ақшалай кірістің өсуі сатып алу қабілетінің жоғарылауына алып келеді. Мұндай жағдайда бюджет сызығы тек жоғары жылжиды.