10.1.Құрама және біріктіру кестелер.

Екселде талдаудың қуатты құралы қосылған кесте-Құрама кесте. Осының көмегімен құрамында үлкен көлемде жүйелендірілмеген мәліметтері бар кең көлемді кестелерді талдауға болады және тышқанның батырмасын бірнеше сырт еткізумен оларды қолайлы оқылатын түрге ткелтіруге болады.

Құрама кесте тұрғызу. Құрама екстені тұрғызу Құрама кесте шеберінің ( Мастер сводных таблиц и диаграмм ) көмегімен іске асырылады. Ол үшін алдымен мәліметтер базасына қатысты ұяшықтарды ерекшелеп алу қажет. Сонан кейін Мәліметтер > Құрама кесте (Данные > Сводные таблицы) командасын орныдау қажет. Біріктіру кестелері

Мәліметтердің тұтастығы. Егер екі кесте арасында (автоматты түрде немесе қолдан) байланыс орнатылса, екі кестенің мәліметтерін біріктіруге болады. Кейде осы жеткілікті (мысалы, қарапайым телефон аныктамалығын енгізгенде), алайда маңызды мәліметтер базасын құрғанда әр түрлі кестелерге кіргізілетін, бай-ланысқан мәліметтерді бақылаудың қосымша құралдары жөнінде ойлауға тура келеді. Егер пайдаланушы тұтастықты қолдау механизмін іске қосса, бір уақытта байланыс түрін де көрсетуі тиіс. Бірді бірге (1:1) - бір кестедегі өрістің бір мәніне басқа өрістегі тек бір ғана мән сәйкес келеді; Бір көбіне (1:со) - бір кестедегі өрістің бір мәніне басқадағы бірнеше (бір немесе одан көп) мәндері сәйкес. Мәліметтер тұтастығы мынаны білдіреді: 1) бағыныңқы кестенің байланысқан өрісіне басты кестенің байланысқан орісінде бар мәндерді ғана енгізуге болады

2) басты кестеден бағыныңқы кестедегі өрістің бір мәні-мен де тура келетін байланысқан өрістің мәні бар жазбаны жоюға болмайды

Бұл тыйымдарды бүзуға әрекет жасалса, MS Access қате жайлы хабар береді.

10.2.Функция шеберін арқылы есептеулер.

Электронды кесте термині мәтін түрінде берілген мәліметтерді компьютерде өңдеуге арналған программаларды белгілеу үшін пайдаланылады.Кестелерді өңдеуге жататын іс әрекеттер:Функциялар мен формулаларды пайдалана отырып әртүрлі есептеулеп жүргізу.Функция шеберiн пайдалану функция топтарын немесе Басқа функцuялар пунктiн таңдағанда, Функция шеберi (Мастер функций) программасы жiберiлiп, керектi Функцияны таңдап алу жеңiлденедi.Ехсеl программасының кейбiр функциялары:- SQRT(x) - х санының оң мәндi квадрат түбiрiн анықтайды, мысалы, sqrt(25)=5.

- SlN(x) - радианмен берiлген х бұрышының синусын анықтайды. Мысалы: sin(0.883)=O.772646

- МАХ(тiзiм) - берiлген тiзiм iшiнен ең үлкен (максимум) мәндi анықтайды, мысалы: мах(55,39,50,28,67,43)=67.

- SUМ(тiзiм) - берiлген тiзiмнiң (блоктың) сандарының қосындысын анықтайды. Мысалы: sum(Аl:АЗОО) - Аl:АЗОО блогының 300 ұяшығындағы сандардың қосындысын табады. Кейбiр функция аттары орыс тiлiне аударылғанан Ехсеl нұскаларында орысша берiлiп, басқаша жазылуы мүмкiн. Жиi пайдаланьтатын қосынды табу функциясы үшiн аспаптар тақтасында арнайы батырма бар. Функция атын формулаға кipicтipy үшiн Функция шеберiн пайдалануға болады, ол Кiрiстiру=>Функция (Вставка=>Функция) командасымен немесе бейнеленген батырма арқылы iскe қосылады. Батырма басылғанда экранға функциялар бейнеленген сұхбат терезесi шығады. Соның iшiнен кepeктiciн таңдап алып қадам (Шаг) батырмасын басу керек. Сонда Функция шеберiнiң келесi терезесi экранға шығады да одан apгyмeнттi таңдап алуға болады.

Белгілі бір шарт бойынша ұяшықтардың қосындысын табу СУММЕСЛИ(диапазон; шарт; диапазондар қосындысы) – функциясы арқылы орындалады.

Диапазондағы сандардың санын табу СЧЕТ(мән1; мән2;…..) – функциясы арқылы орындалады.

Орта мәнді табу СРЗНАЧ(диапазон1; диапазон2;.....) – функциясы арқылы орындалады.

Ең үлкен мәнді табу МАКС(диапазон1; диапазон2;.....) – функциясы арқылы орындалады.

Ең кіші мәнді табу МИН(диапазон1; диапазон2;.....) – функциясы арқылы орындалады.

Орынды анықтау РАНГ(ұяшық адресі; диапазон) – функциясы арқылы орындалады.

Санның пайыздық өлшемін анықтау ПРОЦЕНТРАНГ(диапазон; ұяшық адресі) – функциясы арқылы орындалады.