- •8. Я.Ф.Карскі - заснавальнік беларускага мовазнаўства
- •9. Фанетыка. Яе задачы, адзінкі.
- •12. Галосн. Гукі, іх гіст. І хар-ка
- •14. Бел. Графіка і арфаграфія, іх гісторыя
- •15. Прынцыпы бел. Правапісу. Аналіз правіл правапісу.
- •17. Мова и маўленне.
- •20. Лексікалогія як навука аб слове.
- •21. Лексіка бел. Мовы паводле пах-ня. Асваенне іншамоўн. Лексікі.
- •22. Уласнабел. Лексіка. Шляхі і крыніцы папаўнення лексікі бел. Літ. Мовы.
- •23, 24. Cтыл. Дыфер-цыя бел. Лексiкi. Актыуны пасiуны склад. Стылiстычеа I тэрытырыальна абмежаваная лексiка.
- •25. Сіст. Адносіны ў лексіцы. Сінонімы. Антонімы. Амонімы. Паронімы.
- •26. Функцыяльныя стылi беларускай мовы I iх характарыстыка. Вывученне стылiстыкi у мове.
- •27. Фразеалогiя. Тыпы фразеалагiзмаy. Крынiцы папаyнення фразеалогii бел. Мовы. Фразеаграфiя.
- •30. Групоука беларускiх гаворак. Лінгвагеаграфія
- •33. Словаутварэнне як здзел мавознауства.
- •31, 32. Асноуныя рысы беларускiх гаворак.
- •34. Спосабы словаутварання.
- •36. Марфемiка як раздзел мовазн-ва. Асноуныя паняццi I адзiнкi марфемiкi.
- •35. Методыка словаутварення у школе. Словаўтваральны анiлiз.
- •37. Методыка выкладання марфемiкi у школе. Марфемны аналiз.
- •39. Паняцце аб марфалогii, яе адзiнкi I паняццi.
- •40. Марфалагичныя з'явы у структуры слова. Рэгулярныя и нерыгулярныя прадуктыуныя и непрдуктыуныя аффиксы. Синанимия, аманимия, антанимия и варыянтнасць афиксау.
- •43. Вызначэнне I лексiка-граматычныя разряды назоунiка. Вывучэнне назоўніка у школе.
- •51,52. Займеннік
- •57, 58. Прыслоўе
- •60. Дзеяслоў, яго формы і катэгорыі.
- •61. Катэгорыя трывання дзеяслова і яе гісторыя. Сувязь катэгорыі трывання з катэгорыяй спосабу дзеяслоўнага дзеяння.
- •63, 64. Катэгорыя ладу, часу. Словазмяменне і словаўтвар дзеясловаў.
- •65. Дзеепрыметнік, Яго гісторыя, утв. І ўжыв.
- •66. Дзеепрыслоўе, яго гісторыя. Утв. І ўжыв. Дзеепрысл.
- •67. Методыка вывучэння дзеяслова ў школе.
- •69. Злучнiкi, іх хар-ка. Злуч. Словы
- •70. Выклічнікі і гукапераймал словы. Звязкі як асобная часціна мовы.
- •72. Словазлучэнні і іх класіфікацыя. Віды сувязi кампанентаў у сл, асаблівасці дапас. І кір. Ў параўн. З рус.М.
- •73. Просты сказ. Тыпы. Сінт разбор прост сказа.
- •74,75. Гал члены сказа. Працяжнік паміж імі. Дадан члены сказа і знакі прып пры іх адасабленні
- •76. Аднарод члены сказа. Адасобленыя чл сказа
- •78,80. Аднасаст сказы і іх тыпы. Двухсаст сказы.
- •81. Тыпы сінт сувязі. Злучэнне і падпарадкаванне
- •82. Методыка выкладання сінт-су
- •83,84. Складаны сказ. Складаназлучаны сказ
- •88. Бяззлучнікавыя сказы
- •89,90. Скл сказы камбін будовы. Сінт разбор склад сказа.
- •91. Пабочныя і ўстаўныя канструкцыі. Знакі прыпынку.
- •103. Лингвистычныя метады даследвання.
- •104. Сучаснае беларускае мовазнаyства.
- •92. Зваротак
- •105. Развіццё беларускай мовы і мовазнаўства ў 20-я гг.Хх ст.
9. Фанетыка. Яе задачы, адзінкі.
Фан-ка. (грэч "гук").- раздзел мз-ва, які вывучае гукавыя сродкі мовы. Яна вывучае гукавы склад вуснай мовы, націск, склад, інтанацыю), змяненне гукаў у слове і Больш буйных моўных адзінках. Аб'ект фан-кі - гук, прырода якога матэрыяльна. Фан-ка вывучае не толькі ФУН-ЦЫЮ, але і матэр. бок аб'екта: работа моўнага апарата, акустычныя хар-кі гукаў і асаблівасці іх успрымання. У адпаведнасці з гэтым адрозніваюць: -функцыянальную фан-ку (фаналогія); -артыкуляторная фан-ка (утвярэнне гукаў); -акустычная фанка (як арганізаваная гукавая хваля); -перцэптыўная фан-ка (успрыманне гукяў). Асн. фанетычныя адзінкі: сегментныя гук, склад, фанетычнае словя, сінтагма (такт), фраза, суперсегментныя -націск, інтанацыя. Задачы фан-кі: вывучэнне гукаўтварэння, вывуч. моўнага апарата, вывуч. будовы моўнага акустычнага сігналу, вывуч. успрымання моўнага сігналу. У залежнасці ад задач адрознів. фан-ку агульную (моўны аппарат, прырода гукаў, агульныя прынцыпы члянення гукавой плыні на пэўныя адрэзкі, выяўленне заканамернасцей спалучэння гукаў, прыроду склада, (фун-ую арганізацыю слова, інтанацыйн. сродкі мовы), прыватную (усе гэта у канкрэтнай мове), параўнальную. Гук- найкарацейшыя гукавыя адзінкі на якія дзеліцца слова. Склад - спалучэнне больш гучнага элемента (галосныя) з меньш гучным (зычныя). Прынцыпы складападзелу: санорная тэорыя. Згодна з ей усе гукі па ступені гучнасці падзял. на максімяльна гучныя (гал.) гукі сярэдняй гучнасці (санорныя),найменьшай гучнасці (зычн.) Кожнае слова складаецца з сумы
будуецца ў адпаведнасці з прынцыпамі узрастаючай гучнасці. Складападзел адбываецца ў месцы, дзе сутыкаюцца найбольш кантрасныя па гучнасці гукі, на месцы найбольшага спаду гучнасці. Максімяльна гучны гук у складзе наз. склядаўтваральным. Склады быв. Адкрытыя (tа), закрытыя (at tat att), прыкрытыя (tа), непрыкрытыя (аt). Націск- вылучэнне аднаго складу з групы іншых. У бел. м. ён разнамесны, рухомы, ён вылучаецца працягласцю і сілай. Фанет. слова-паслядоўнасць складоў, аб'яднаных адным націскам. Сінтагма-сэнсава-сінтаксічнае адзінства, што вылучана інтанацыйна. Фраза - паслядоўнасць выказванняў, якія ўяўляюць сабой інтаняцыйнае адзінства., Яна хар-на закончанай інтанацыяй .Інтанацыя - рытміка-меладычная арганізацыя маўлення.
62. Катэгорыя асобы паказвае на адносіны дз-ня яго ўтваральнікада таго,хто гаворыць.Утваральнікамдз-ня м.б.асоба,яккая гаворыць або той,хто не ўдзельнічае ў размове.Сіст.формаў,якая абслугоўвае ўласна катэгорыю асобы,скл-ца з 3 форм.адз.і 3форм.мн.л. у абвесным ладзе.У загадным л.маецца5 форм.:2формыадз.л. і 3ф..мн.л. Паказчыкам асобы служыць канчатак асабовай формы,які адначасова выражае зн-не ладу і ліку,а ў абвесным л.-і зн-не цяп.ч.Безасабовыя дз.абазн-ць дз-не,якое адбываецца як бы само па сабе,без дзеючай асобы або прадмета.Яны з яўляюцца выказнікам у безасабовых сказах,у якіх няма дзейніка.Безасабовыя дз.не змяняюцца па асобах,яны ўжываюцца ва ўсіх формах часу абв.ладу,але найбольш характэрныя для іх формы цяп.і пр.ч. У цяп.ч. безасабовдзеясл.супадаюць з формай 3 ас. адз.л.а пр-3 формай н.р.:світае.Безасаб.дзеясл. пераважна абазн-ць з явы прыроды:вечарэе;фізічны і псіхічны стан чал-ка ці інш.жывой істоты:нездаровіцца.