4. Берілген сөздермен сөйлем құрастырыңыз.

Бәсеке, дағдырыс, ынталандыру, үнемі, ортаға салу, қиындық, өркениетті.

№19 практикалық сабақ.

Модулдің аты: Ақша табамыз

Сабақтың тақырыбы: Ақша – ерекше тауар

1. Мәтінді оқыңыз.

Ақша - ертеден белгілі, ерекше тауар, ол, жалпы эквивалент рөлін атқарады. Өткен мыңжылдықтырда көптеген халақтарға ақша рөлін әр түрлі тауарлар атқарған болатын. Біртіндеп жалпы эквивалент рөлі алтынға берілді. Себебі, алтын сирек кездесетін өте құнды металл әрі мынадай қасиеттері ескерілді:

• бағалығы;

• сандық бөлімділігі;

• қолайлығы;

• сақталымдылығы.

Ерте заманнан қазіргі кезеңге дейін жер бетінде 100 мың тоннаға алтын қазылып алыныпты.

Заңды төлем қызметін атқаратын ақшаның түрлеріне қағаз ақшалар және ұсақ металл мәнеттер жатады.

Қазақ елінің ақша бірлігі «теңге» деп аталады. Бұл ұлттық валюта 1993 жылдың 15–қарашасынан бастап айналымға енді. Теңге тәуелсіз елдің тұтқасы, даму көзі, басқа елдермен теңелудің алғашқы факторларының бірі. Біздің теңгенің 16 түрлі көзден таса қорғанысы бар. Қағазы да ерекше. Оны ағылшындардың «Харрисон» фирмасында 4 ай мерзім ішінде әзірлеп шығарды.

2. Төмендегі сөздердің аудармасымен танысыңыз.

Айналымға енді – вошел в оборот

Атқарған болатын – заменял

Әзірлеу – подготавливать

Бағалылығы – ценность

Белгілі – известный

Ерекше тауар – особенный товар

Ескеріледі – учитывается

Көзден таса қорғанысы бар – защитные знаки

Қасиет – качество, свойство

Қолайлығы – удобность

Құнды – ценный

Мыңжылдық – тысячелетие

Сақталымдылығы – возможность хранения

Сандық бөлінімділігі – цифровая делимость

Сирек кездесетін – редко встречающийся

Теңелу – приравниваться

Төлем қызметі – платежная деятельность

Тұтқа – опора

3. Сұрақтарға жауап беріңіз.

1. Ақша қандай рол атқарады?

2. Теңгенің тарихы қандай?

2. Алтынның қасиеттері қандай?

4. Сөйлемді толықтырыңыз.

1. Қазақ елінің ақша бірлігі «теңге» деп .... 2. Бұл ұлттық валюта 1993 жылдың 15–қарашасынан бастап .... 3. Теңге тәуелсіз елдің ..., даму көзі, басқа елдермен ... алғашқы факторларының бірі. 4. Оны ағылшындардың «Харрисон» фирмасында 4 ай мерзім ішінде .....

№20 практикалық сабақ.

Модулдің аты: Ақша табамыз

Сабақтың тақырыбы: Шетелдік валюталар

1. Мәтінді оқыңыз.

Әр елдің өз валютасы, олардың қызықты тарихы болатынын жақсы білеміз. Бірақ кейде оған көп мән бере білмейміз. Ақша жасау үрдісі барлық елде өте құпия нәрсе болып саналады. Біз кейбір мемлекеттердің валюталарын салыстырып көрейік.

Колумбия ақшасы - песо. Қазіргі уақытта оның ең кіші номиналы шығарылған. Ол Хорге Эльесеру Гайтануға арналып шығарылған номинал. Хорге Эльесеру Гайтану атақты саясаткер, оқу министрі және Богота қаласының әкімі болған. Олардың банкноталары қоңыр, қызыл, қызыл-сары, қара түстерден тұрады.

Ирак ақшасы динар деп аталады. Оның айналымда отыздан астам банкнота түрлері қолданылады, 1-ден 250-ге дейін номиналдары бар.

Румыния ақшасы лей деп аталады. Румыния Еуропа мемлекеттерінің ішіндегі ақшаны полимерден шығарған бірінші мемлекет.