Тэматыка практычных заняткаў па гісторыі Беларусі

(1 курс, дзённая форма навучання, 2 семестр)

Тэма 1. Беларускія землі ў другой палове XVI ст.

План

1. Лівонская вайна.

2. Люблінская унія 1569 года.

3. Дзяржаўны лад Рэчы Паспалітай.

4. Барацьба за захаванне самастойнасці ВКЛ.

5. Статут Вялікага Княства Літоўскага 1588 года.

Крыніцы

1. Белоруссия в эпоху феодализма. – Т.1. – Мн.: АН БССР, 1959. – С.150 – 157 (канспект), 161 – 171.

2. Статут Вялікага княства Літоўскага. 1588 г.: Тэксты. Даведнік. Каментарыі. – Мн.: БелСЭ, 1989. – 573 с.

3. Хрестоматия по истории южных и западных славян: Учеб. пособие для вузов: В 3 т. Т. I. – Мн.: Университетское, 1987. – С. 229 – 230.

Літаратура

1. Аніпяркоў, В. Вялікае Княства Літоўскае ў палітычнай сістэме Рэчы Паспалітай // Гісторыя: праблемы выкладання. – 2000. – №4. – С. 64 – 77.

2. История Польши: В 3 т. Т.1 / Под ред. В. Д. Королюка, И. С. Миллера, П. Н. Третьякова. – М.: Изд-во АН СССР, 1954. – С. 176 – 186.

3. Королюк, В. Д. Ливонская война. Из истории внешней политики Российского государства во второй половине XVI в. / В. Д. Королюк. – М.: Изд-во АН БССР, 1954. – 110 с.

4. Лойка, П. А. Шляхта беларускіх зямель у грамадска-палітычным жыцці Рэчы Паспалітай другой палове XVI – першай трэці XVII ст. / П. А. Лойка. – Мн.: БДУ, 2002. – 99 с.

5. Саверчанка, I. Астафей Валовіч / І. Саверчанка. – Мн.: Навука і тэхніка, 1992. – 94 с.

6. Саверчанка, I. Канцлер Вялікага княства: Леў Сапега / І. Саверчанка. – Мн.: Навука і тэхніка, 1992. – 63 с. (канспект).

7. Стэфан Баторый у гістарычнай памяці народаў Усходняй Еўропы. – Гродна, 2004. – 328 с. (с. 4 – 17 канспект)

8. Чаропка, В. Другое безгаспадарства // Беларуская мінуўшчына. – 1996. – №2. – С. 5 – 7.

9. Чаропка, В. Люблінская унія // Беларуская мінуўшчына. – 1995. – №2. – С. 31 – 34.

10. Чаропка, В. Першае безгаспадарства // Беларуская мінуўшчына. – 1996. – №1. – С. 4 – 7.

11. Шаўцоў, Ю. «Літоўскі сепаратызм» канца ХVІ ст. // Спадчына. – 1995. – №2. – С. 112 – 136.

12. Юхо, Я.А. Кароткі нарыс гісторыі дзяржавы і права Беларусі / Я. А. Юхо. – Мн.: Універсітэцкае, 1992. – С. 126 – 136, 170 – 213.

13. Янушкевіч, А. Вялікае Княства Літоўскае і Інфлянцкая вайна 1558 - 1570 гг. / А. Янушкевіч. – Мн.: Медисонт, 2007. — 356 с.

Тэматыка паведамленняў (прэзентацыя)

1. Мікалай Радзівіл Руды.

2. Генрык Валезы.

3. Стафан Баторый і Гродна.

4. Леў Сапега.

Тэма 2. ВКЛ у войнах першай паловы XVII ст.

План

1. Войны са Швецыяй 1600 – 1629 гг.

2. Інтэрвенцыя ў Расію.

3. Смаленская вайна.

4. Барацьба з Турцыяй.

Крыніцы

1. http://www.vostlit.info/ (документы: Польша: ЛЖЕДМИТРИЙ I; ДНЕВНИК СЕЙМА 1605 г.; РАСПИСКА ПОЛЬСКИХ ПОСЛОВ (25.07.1606) в получении вещей Лжедмитрия I; СВИДЕТЕЛЬСТВА О ВЗАИМНЫХ ОТНОШЕНИЯХ РОССИИ И ПОЛЬШИ (1606-1622); МИРНЫЙ ДОГОВОР С ОСМАНСКОЙ ИМПЕРИЕЙ В 1607 г.; ПОХОД СИГИЗМУНДА III НА МОСКВУ (канспект); СИГИЗМУНД III; ГОСЕВСКИЙ (ГОНСЕВСКИЙ) А.; ЛЖЕДМИТРИЙ II; СОNSIDERACYA, ПОСЛАННАЯ В МОСКВУ; КОБЕРЖИЦКИЙ СТАНИСЛАВ; ВОЛЛОВИЧ Х. Я.; БАЛЫКА БОГДАН; ПРЕБЫВАНИЕ ШУЙСКИХ В ГОСТЫНИНЕ; САГАЙДАЧНЫЙ ПЕТР; БУШЕВСКИЙ МИРНЫЙ ДОГОВОР 1617 г.; ВЕСТИ ИЗ ВАЛАХИИ; ХОТИНСКИЙ МИРНЫЙ ДОГОВОР; СУЛИШОВСКИЙ С.; ПОЛЬСКО-ТУРЕЦКИЙ МИРНЫЙ ДОГОВОР (1623); ДНЕВНИК О ВОЙНЕ 1632-34 гг.).

Літаратура

1. Военная история XVI - XVII веков // http://war16-17.blogspot.com/

2. История Польши: в 3 т. Т.1 / Под ред. В. Д. Королюка, и. С. Миллера, п. Н. Третьякова. – м.: Изд-во ан ссср, 1954. – с. 224 – 235.

3. Котлярчук, А. Швэды ў гісторыі й культуры беларусаў / А. Котлярчук. – Мн.: Энцыклапедыкс, 2002. – С. 68 – 74.

4. Платонов, С. Ф. Очерки по истории Смуты в Московском государстве XVI – XVII вв.: (опыт изучения общественного строя и сословных отношений в Смутное время) / С. Ф. Платонов. – 5-е изд. – М.: МГУ, 1995. – 470 с.

5. Польско-турецкие войны // http://ru.wikipedia.org/wiki/Польско-турецкие_войны

6. Польско-шведские войны (1600—1629) // http://ru.wikipedia.org/wiki/Польско-шведские_войны_(1600—1629)

7. Сагановіч, Г. М. Войска Вялікага Княства Літоўскага ў XVI – XVII стст. / Г. М. Сагановіч. – Мн.: Навука і тэхніка, 1994. – 79 с.

8. Скрынников, Р. Г. Самозванцы в России в начале XVII в.: Григорий Отрепьев / Р.Г. Скрынников. – Новосибирск: Наука, 1987. – 220 с.

9. Флоря, Б. Н. Русско-польские отношения и политическое развитие Восточной Европы во второй половине XVI – начале XVII в. / Б. Н. Флоря. – М.: Наука, 1978. – 304 с.

10. Флоря, Б. Н. Польско-литовская интервенция в России и русское общество / Б. Н. Флоря. – М.: Индрик, 2005. – 416 с.

11. Чарняўскі, М. Правадыр крылатых вершнікаў : Ян Кароль Хадкевіч. – Мн.: Тэхналогія, 1998. – 61 с. (канспект)

Тэматыка паведамленняў (прэзентацыі)

1. Жыгімонт ІІІ Ваза.

2. Густаў ІІ Адольф.

3. Бітва пад Кірхгольмам.

4. Бітва каля в. Клушына.

5. Хоцінская бітва 1621 г.

Тэма 3. Сацыяльна-эканамічнае становішча беларускіх зямель

у другой палове XVI – першай палове XVIІ ст.

План

1. Феадальнае землеўладанне.

2. Працэс запрыгоньвання сялян.

3. Аграрная рэформа «Валочная памера».

4. Паход Севярына Налівайкі на беларускія землі.

5. Структура гарадоў і гарадскога насельніцтва. Знешні воблік і функцыі гарадоў.

6. Цэхавая арганізацыя рамеснікаў. Унутраны і знешні гандаль.

7. Сацыяльныя ўнутрыгарадскія канфлікты.

Крыніцы

1. Белоруссия в эпоху феодализма. – Т. 1. – Мн.: АН БССР, 1959.

2. Статут Вялікага княства Літоўскага 1598 г.: Тэксты. Даведнік. Каментарыі – Мн.: БелЭн., 1989. – 573 с.

3. Хрестоматия по истории Белоруссии с древнейших времен до 1917 г. – Мн.: БГУ, 1977.

4. Социально-политическая борьба народных масс Белоруссии (конец ХIV в. – 1648 г.). – Т. 1. – Мн.: Наука и техника, 1988.

Заданне: на падставе дакументаў (Белоруссия в эпоху феодализма. – Т. 1. – С. 162 – 163, 164 – 165, 167 – 171) пісьмова вызначыць прававое становішча шляхты, мяшчан і сялян.

Заданне: на падставе дакументаў (Белоруссия в эпоху феодализма. – Т. 1. – С. 426 – 439) скласці храналагічную табліцу “Магілёўскія паўстанні ў пачатку XVII ст.”