
- •В. А. Кузьміч, р. В. Міксюк беларуская мова. Прафесійная лексіка Дапаможнік для студэнтаў тэхнічных спецыяльнасцей
- •Тэма 1. Агульныя звесткі пра беларускую мову тэарэтычная частка
- •Правапіс галосных Літары о, ё
- •Літары э, е
- •Перадача акання на пісьме
- •Правапіс літар а, о, э ў складаных словах
- •Перадача якання на пісьме
- •Правапіс е, ё, я ў складаных словах
- •Нескладовае й
- •Правапіс зычных Некаторыя спалучэнні зычных
- •Нескладовае ў і у складовае
- •Правапіс мяккага знака і апострафа Змякчальны мяккі знак
- •Раздзяляльны мяккі знак і апостраф
- •Правапіс абрэвіятур Правапіс абрэвіятур
- •Правапіс некаторых марфем Прыстаўкі
- •Правапіс вялікай і малой літар
- •Вялікая і малая літары ў найменнях асоб, звязаных з рэлігіямі, назвах міфалагічных і казачных герояў
- •Вялікая і малая літары ў найменнях пасад і званняў, ветлівых зваротаў і спецыяльных абазначэннях
- •Вялікая і малая літары ў назвах знамянальных падзей і дат, перыядаў і эпох, святаў
- •Правілы пераносу Правілы пераносу простых, складаных, складанаскарочаных слоў, умоўных графічных скарачэнняў і іншых знакаў
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма “Мова – душа народа”
- •Літаратура
- •Тэма 2. Арфаэпічныя нормы тэарэтычная частка
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма “Помнікі беларускага пісьменства”
- •Літаратура
- •Тэма 3. Лексіка паводле паходжання і сферы ўжывання. Актыўная і пасіўная лексіка тэарэтычная частка
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма “Славутыя беларускія навукоўцы”
- •Літаратура
- •Тэма 4. Беларуская навуковая тэрміналогія на сучасным этапе. Прадуктыўныя спосабы ўтварэння тэрмінаў тэарэтычная частка
- •Практычная частка
- •Утварэнне тэрмінаў
- •Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма “Беларусь на карце свету”
- •Тэма 5. З гісторыі беларускай тэрміналагічнай лексікаграфіі. Тыпы слоўнікаў. Тэрміналагічныя слоўнікі тэарэтычная частка
- •Тыпы слоўнікаў і прынцыпы іх класіфікацыі
- •1. Паводле будовы слоўнікавага артыкула:
- •2. Паводле адбору лексікі слоўнікі падзяляюцца на:
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма “Беларускае кнігадрукаванне”
- •Літаратура
- •Тэма 6. МарФалагічныя нормы беларускай мовы. Асаблівасці ўжывання назоўнікаў тэарэтычная частка
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма «Беларуская тапаніміка і анамастыка»
- •Літаратура
- •Тэма № 7. МарФалагічныя нормы беларускай мовы. Асаблівасці ўжывання прыметнікаў тэарэтычная частка
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма «Беларускі тэатр»
- •Літаратура
- •Тэма № 8. МарФалагічныя нормы беларускай мовы. Асаблівасці ўжывання займеннікаў і лічэбнікаў тэарэтычная частка
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма «Экалогія Беларусі»
- •Літаратура
- •Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма «Мінск – сталіца Беларусі»
- •Літаратура
- •Тэма № 9. МарФалагічныя нормы беларускай мовы. Асаблівасці ўжывання дзеясловаў і прыслоўяў тэарэтычная частка
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма «Этнаграфія Беларусі»
- •Літаратура
- •Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма «Нацыянальныя супольнасці Беларусі»
- •Каардынацыя дзейніка і выказніка
- •Практычная частка
- •Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма «Музычная культура Беларусі»
- •Фарміраванне лінгвакультуралагічнай кампетэнцыі: тэма «Рэлігія на Беларусі»
- •Літаратура
- •Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма «Беларускае дойлідства»
- •Тэма 11. Функцыянальныя стылі маўлення тэарэтычная частка
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма «Гераічная Беларусь»
- •Літаратура
- •Тэма 12. Асноўныя рысы навуковага стылю. Моўныя сродкі навуковага стылю тэарэтычная частка
- •Практычная частка
- •Васільковы звон
- •Как были открыты витамины
- •Беларускі бурштын
- •Лазеры служаць чалавеку
- •Адстрат, субстрат і суперстрат
- •Тэма 13. Жанравая разнастайнасць навуковага стылю. Кампазіцыя пісьмовага навуковага тэксту і вуснага выступлення, іх афармленне тэарэтычная частка
- •Арганізацыя навукова-тэхнічнага перакладу
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі:
- •Тэма 14. Асноўныя рысы, моўныя сродкі афіцыйна-справавога стылю. Тыпы і кампазіцыя афіцыйна-справавых тэкстаў тэарэтычная частка
- •Літаратура
- •Тэма 15. Паняцце культуры маўлення. Асноўныя камунікатыўныя якасці маўлення тэарэтычная частка
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма «Народная педагогіка»
- •Літаратура
- •Тэма 16. Правільнасць маўлення і моўныя нормы тэарэтычная частка
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма “Беларуская літаратура”
- •Тэма 17. Маўленчы этыкет і культура зносін тэарэтычная частка
- •Найлепшым сведчаннем нацыянальнага моўнага этыкету служыць верш Пятруся Броўкі “Калі ласка!”. У ім выяўляецца гасціннасць нашага народа, яго шчырасць і сардэчнасць.
- •Практычная частка Фарміраванне лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі: тэма “Нацыянальны характар і менталітэт. Маўленчы этыкет беларусаў”
- •Літаратура
- •Літаратура Асноўная літаратура
- •Дадатковая літаратура
- •Беларуская мова прафесійная практыка
Установа адукацыі
«БЕЛАРУСКІ ДЗЯРЖАЎНЫ ТЭХНАЛАГІЧНЫ ЎНІВЕРСІТЭТ»
В. А. Кузьміч, р. В. Міксюк беларуская мова. Прафесійная лексіка Дапаможнік для студэнтаў тэхнічных спецыяльнасцей
М
інск
2013
УДК 811.161.3’373(075.8)
ББК 81.2Бел я73
К89
Разгледжаны рэдакцыйна-выдавецкай радай універсітэта
Рэцэнзенты:
кандыдат філалагічных навук, дацэнт кафедры рэдакцыйна-выдавецкіх тэхналогій установы адукацыі “Беларускі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт” У. І. Куліковіч
кандыдат педагагічных навук, дацэнт, рэктар прыватнай установы адукацыі “Жаночы інстытут ЭНВІЛА” В .В. Шахаб
К
К
89
Беларуская мова. Прафесійная лексіка : дапаможнік для студэнтаў тэхнічных спецыльнасцей / В. А. Кузьміч., Р. В. Міксюк. – Мінск : БДТУ, 2012. – с.
Тэматычна-змястоўнае напаўненне выдання спрыяе развіццю найлепшых грамадзянскіх якасцяў маладога пакалення, выхоўвае ў іх гонар за Радзіму і адказнасць за яе лёс. Прапанаваныя тэксты змяшчаюць неабходны лінгвістычны матэрыял, накіраваны на ўдасканаленне самога сябе і навакольнага свету, развіццё неабходных кампетэнцый праз пазнанне роднага краю. Улічана і тое, што на практыцы задавальненне любых патрэбаў індывіда звязана з камунікацыяй, у тым ліку і ў прафесійнай сферы (практыкаванні арыентуюць на працу з разнастайнай тэрміналагічнай лексікай з розных галін навукі і тэхнікі).
Дапаможнік прадугледжвае комплексны падыход да засваення дысцыпліны, дзякуючы якому будучыя спецыялісты змогуць замацаваць атрыманыя тэарэтычныя веды і развіць неабходныя для прафесійнай дзейнасці маўленчыя навыкі.
УДК 811.161.3’373(075.8)
ББК 81.2Бел я73
|
© |
Установа адукацыі “Беларускі дзяржаўны тэхналагічны ўніверсітэт”, 2013 |
|
© |
Кузьміч В. А., 2013 |
УСТУП
Пры падрыхтоўцы дапаможніка аўтарамі выкарыстоўваўся лінгвакультуразнаўчы падыход, які дазваляе забяспечыць эфектыўнае засваенне ведаў і развіццё маўленчых здольнасцей студэнтаў, а таксама мае вялізны выхаваўча-патрыятычны патэнцыял. У дапаможніку не толькі ўлічваюцца патрабаванні праграмы, але і ствараецца моўнае мікраасяроддзе, наладжваецца дыялог паміж студэнтамі і выкладчыкам, што ў далейшым абумоўлівае ступень эфектыўнасці маўленчага і камунікатыўнага ўзаемадзеяння асобы і грамадства.
Тэматычна-змястоўнае напаўненне выдання спрыяе развіццю найлепшых грамадзянскіх якасцей маладога пакалення, выхоўвае ў іх гонар за Радзіму і адказнасць за яе лёс. Прапанаваныя тэксты змяшчаюць неабходны лінгвістычны матэрыял, накіраваны на ўдасканаленне асобы і навакольнага свету, развіццё неабходных кампетэнцый праз пазнанне роднага краю. Улічана і тое, што на практыцы задавальненне любых патрэбаў індывіда звязана з камунікацыяй, у тым ліку і ў прафесійнай сферы (практыкаванні арыентуюць на працу з разнастайнай тэрмінала-гічнай лексікай з розных галін навукі і тэхнікі).
Прафесійная лексіка як галоўны аб’ект дадзенага курса прадстаў-ляецца на шырокім лінгвакультуразнаўчым фоне. Яна замацоўваецца праз разнастайныя формы працы, арыентаваныя на развіццё творчых здольнасцей праз актыўную маўленчую дзейнасць.
Належная ўвага надаецца засваенню новых правіл беларускай арфаграфіі і пунктуацыі. Падрабязна разглядаюцца навуковы і афіцыйна-справавы стылі. Тэарэтычная частка разлічана на самастойную працу студэнтаў, практычная частка дапоўнена новымі тэмамі, якія практычна ўпершыню дэталёва распрацоўваюцца ў такім выданні (навукова-тэхнічны пераклад). Усебакова разглядаюцца сучасныя моўныя нормы.
Асноўны змест дапаможніка суправаджаецца тэматычнымі матэ-рыяламі для развіцця лінгвакультуразнаўчай кампетэнцыі, сутнасць якой – пазнанне праз мову сваёй нацыянальнай культуры, адметнасці іншых культур, іх узаемасувязі з беларускай. Пры наяўнасці такой кампетэнцыі асоба авалодвае культурным багаццем нацыі, асэнсоўвае мову як элемент духоўнай культуры беларускага народа і яго менталі-тэту. Лінгвакультуразнаўчая кампетэнцыя прадугледжвае ўсведамленне мовы як праявы духоўнай культуры народа, авалоданне нацыянальна-маркіраванымі адзінкамі мовы, засваенне нацыянальна адметных этыкетных маўленчых нормаў, культуры маўлення ў цэлым.
Замацаванне чыста лінгвістычных ведаў спалучаецца з засваеннем культуразнаўчага і выхаваўчага кампанентаў. Адзінства навучальных і выхаваўчых мэтаў ставарае аптымальныя ўмовы для засваення праграмных ведаў, а таксама для развіцця творчага патэнцыялу асобы.
Пры такім падыходзе прафесійная лексіка засвойваецца разам з каштоўным ідэалагічным і выхаваўчым зместам, што дазваляе бачыць будучых спецыялістаў як асоб з высокім узроўнем нацыянальнай самасвядомасці і патрыятызму.