Даналық ойдан дән ізде

1. Өзіне деген сенім-тамаша нәрсе,өйткені парасатты кісі өзін бетімен жібермеуі тиіс.(А.А.Чехов)

2. Өзінің құшталықтарына билігін жүргізген адам да ер.

Қосымша әдебиет.

1. А.Ысқақов.Қазіргі қазақ тілі.А.2001

2. Н.Әміреев.Қазақ тілі.Сөз мәдениеті .А.2006

Сабақ №32. Лексикалық тақырып: «Қазастанның қадірін Германияда сезіндік» дейді Германиядан оралған Ида Михель Грамматикалық тақырып:Себеп-саладар салалас құрмалас сөйлем

Тапсырма:Мәтінді оқыңыздар.

Теміртаудан Асанаға қарай жол бойында байқаған адамның назарын аударатын жасыл желекке көмкерілген әдемі бір село бар. Ол «Красный кут»деп аталады.Бұл немістердің соғыстың алдында,соғыстан кейін қоныс тепкен елді мекені.Ертеде қазақтар бұл өңірді Қызылжар деп атайтын.

Кеңестік кезінде егін егіп, көкөніс өсіруден, сүт сауып, асыл тұқымды мал өрбітуден бүкіл облысқа шамшырақ ретінде танылған шаруашылық болды.Қазір де байлығы мен сәні ортаймаған, әр үй ауласы бау-бақшаға малынған қорасы түлік түрінен арылмаған жер.

«Красный кут»кілең немістер тұратын село деуге болады.Сондықтан үлкен-кішісі ана тіліне жүйрік, ұлттық салт-дәстүрге берік, дінге нық. Дегенмен ата-баба топырағына деген ықылас бөлек қой.Байырғы Отандарына қоныс аудару етек алған тұста осындағы 400-дей отбасының біразы орындарынан қозғалды.Бірқатар Германиямен біржолата қауышты,бірқатары қайтып оралды.Әсіресе кейіннен барғандардың жолы оңғырылмай,кері қайтуы жиі ұшырасып отыр.

Даланың самал желін, таза ауасын, қазағы болсын, орысы болсын, немісі болсын бір-бірімен еркін араласатын кеңпейіл ортаны сағындық.Балаларым «үйге қайтайықшы» деп қыңқылдай берді. Ата-бабамыздың Отаны болғанымен, жерсінбейтінімізді біліп, қайта оралдық.Тегінде адамға бауыр басқан жері Отан ғой.Отанымыз-тек Қазақстан екендігі Германияда айрықша сезілді.Кеңпеіл қазақ елінің қадірін сонда білдік-дейді Ила Михель.

Бұл күндері Михельдер «Красный куттан»енді ешқайда кеткісі келмейді.Көп көмегімен қайтадан үлкен үй тұрғызып алды,әл-ауқаттарына өкпесі жоқ.

Кезінде Германияға қоныс аударушылар арасынан былтыр облысқа 50-60 отбасы қайта көшіп келді.Оралушылар қатары жылма-жыл өсе түсуде.

Тапсырма:Қазақстан, басқа да ТМД елдерінен Германияға қоныс аударушылар қандай мәселелерге тап болады?Осы туралы әңгімелесіңіздер.

Грамматикалық анықтама:

Себеп-салдар салалас сөйлемдер.

Жалғаулықтары:сондықтан,себебі, өйткені, сол себепті.

Бұлар соңғы жай сөйлемнің алдында айтылады да, істің,уақиғаның себебін білдіреді.Мысалы:ҚР Конституциясы ұлтына қарамай барлық азаматтарға тең құқық береді де, олардың тату тұруына заңдық негіз құрады, сондықтан,Қазақстан-бүкіл халықтық мемлекет.

Тапсырма:Сондықтан, сол себепті, өйткені, себебі, неге десең шылауларымен 5салалас сөйлем құрап жазыңыз.

Даналық ойдан дән ізде

1. Өзіне деген сенім-тамаша нәрсе,өйткені ол-адамның өз қабілетін сезінгенінің белгісі.

2. Адамды,кісілікті терең ұсынған кісі өзіне жақсы төреші бола алады.

Қосымша әдебиет.

1. А.Ысқақов.Қазіргі қазақ тілі.А.2001

2. Н.Әміреев.Қазақ тілі.Сөз мәдениеті .А.2006