Фарміраванне беларускай нацыі. Культура Беларусі ў 60–90 гг.

Гістарыяграфія пытання. Аналіз крыніц. Асноўныя прыкметы этнасу. Перадумовы ператварэння народнасці ў нацыю. Этнічнае вызначэнне паняцця «нацыя». Гістарычныя ўмовы развіцця беларускай культуры ў другой палове XIX ст. і ўтварэнне беларускай нацыі. Палітыка царызму ў Беларусі па нацыянальным пытанні. Паланізацыя і русіфікацыя. Роля канфесійнага пытання. Этнічная тэрыторыя беларусаў, нацыянальны склад насельніцтва па губернях і паветах, Асаблівасці саслоўнага і рэлігійнага складу, заняткаў беларускага, рускага, польскага, яўрэйскага і татарскага насельніцтва Беларусі, яго размяшчэнне ў гарадах і сельскай мясцовасці. Каланіяльная, русіфікатарская палітыка царызму на тэрыторыі Беларусі ў сацыяльна-эканамічным, палітычным і культурным жыцці. Абмежавальныя законы ў адносінах да польскага, каталіцкага і яўрэйскага насельніцтва Беларусі, і іх вынікі. Развіццё капіталістычнага рынку. Ператварэнне рабочай сілы ў тавар. Паступовы распад саслоўнай структуры. Фарміраванне і нацыянальны склад пралетарыяту і буржуазіі. Слабасць эканамічных пазіцый беларускай нацыянальнай буржуазіі як вызначальны фактар яе адносін да палітыкі царызму і беларускага нацыянальнага руху. Фарміраванне агульных нацыянальных прыкмет.

Этнічная і нацыянальная самасвядомасць. Станаўленне беларускай літаратурнай мовы. Развіццё мастацкай літаратуры. Творчасць Ф. Багушэвіча, А. Гурыновіча, Я. Лучыны, К. Каганца і інш. Беларускае пытанне падчас паўстання 1863 г. Пазіцыя К. Каліноўскага. Тэарэтычныя распрацоўкі беларускага нацыянальнага пытання. Газета «Мінскі лісток». Студэнцкія арганізацыі ў Пецярбургу і Маскве. Брашура «Дзядзька Антон». Рост легальных публікацый на беларускай мове ў 90-я гады. Асаблівасці нацыянальна-культурнага руху.

Асвета. Пачатковая і сярэдняя адукацыя. Тыпы і колькасць школ. Афіцыйны друк. Прапаганда ідэалогіі «заходнерусізму». Беларускі фальклор. Быт і матэрыяльная культура, звычаі, абрады, нормы маралі народаў Беларусі. Этнаграфічныя і гістарычныя, мовазнаўчыя і краязнаўчыя даследаванні. Уклад беларусаў у даследаванне прыродазнаўчых навук: У. Дыбоўскі, М. Ястрэбскі, С. Кавалеўская, Г. Мінкоўскі, В. Ермакоў, А. і У. Кавалеўскія, А. Садоўскі, Я. Наркевіч-Ёдка, І. Яркоўскі, І. Дамейка, М. Судзілоўскі, Ю. Хадзько.

Музыка і тэатр.

Градабудаўніцтва і архітэктура. Змяненне выгляду беларускіх гарадоў. Сядзібная архітэктура: панаванне эклектызму. Імітацыя старадаўніх феадальных рэзідэнцый. Канец сядзібнага будаўніцтва.

Жывапіс. Творчая дзейнасць вядомых мастакоў Расіі, Польшчы, Літвы, Украіны ў Беларусі. Іх уплыў на развіццё выяўленчага мастацтва. Вядучая роля гістарычнага жанру: К.Д. Альхімовіч – найбольш вядомы гістарычны жывапісец Беларусі. Развіццё бытавога жанру, краявіду і партрэта. Творчая дзейнасць Н.Ю. Сільвановіча, Д. Баркоўскага, В. Сляндзінскага, У. Дмахоўскага, Б. Русецкага, А. Ромера. А.Г. Гараўскі – найбольш яскравы прадстаўнік пейзажнага жывапісу другой паловы XIX ст. Творчасць яго брата І.П. Гараўскага. Уплыў прадстаўнікоў рускага перадвіжніцтва В. Пярова і I. Крамскога на творчасць беларускіх мастакоў.

Графіка. Падзеі паўстання 1863–1864 гг. у творчасці А. Андрыёлі, А. Гротгера. Ф. Дмахоўскі – аўтар малюнкаў-гербаў беларускіх гарадоў і літаграфічных партрэтаў беларуска-літоўскіх князёў. Адлюстраванне жыцця і побыту беларускіх сялян у творчасці А. Ромера і М.В. Мікешына. Шматнацыянальны характар культуры ў Беларусі.