19. Контурлық тоқтар әдісі. (Тұрақты тоқ үшін)

Бұл әдіс тармақтан өтетін тізбектегі кез келген тармақтағы тоқты контурлық тоқтардың алгебралық қосындысы түрінде жазуға болатындығына негізделген. Осы әдісті қолданған кезде контурлық тоқтарды таңдайды және белгілейді (тізбектің кез келген тармағы арқылы кемінде бір таңдап алынған контурлық тоқ өту керек). Контурлық тоқтардың жалпы саны -ге тең. Контурлық тоқтардың -ның әр біреуі бір тоқ көзінен өтуі ұсынылады. Осы контурлық тоқтарды сәйкес тоқ көздерімен сәйкес келеді деп санауға болады және олар әдетте есептің шартында беріледі. Бұлар үшін теңдеулер құрастырылмайды, бірақ басқа контурларға теңдеулер құраған кезде ескеріледі. Қалған контурлық тоқтар тоқ көзі жоқ, тармақтардан өтетіндерін таңдайды. Кирхгофтың екінші заңына байланысты соңғы контурлық тоқтарды анықтаған кезде К теңдеулері

R₁₁I₁₁ + R₁₂Ι₂₂ + … +R_1kI_kk+ … + J_nR_n = Е_11,

R₂₁I₁₁ + R₂₂Ι₂₂ + … +R_2kI_kk+ … + J_nR_n = Е_22, (3.4)

R_k1I₁₁ + R_k2Ι₂₂ + … +R_kkI_kk+ … + J_nR_n = Е_kk

түрінде жазылады. Мұндағы R_nn- n контурының өзінің кедергісі (n контурына кіретін барлық тармақтардың кедергілерінің қосындысы); R_n1- R_n n және L контурларының жалпы кедергісі, R_nl = R_ln. n және L үшін жалпы тармақтағы контурлық тоқтардың бағыты сәйкес келсе, онда R_n1 оң, ал егер керісінше болса R_n1 теріс болады; Е_nn –n контурын құрайтын тармақтарға қосылған ЭҚК-нің алгебралық қосындысы; R_n-тармақтағы n контуры мен тоқ көзі бар контурдың жалпы кедергісі.

20. Кернеу резонансы. Кернеу резонансының қисықтары және жиіліктік сипаттамалары.

Индуктивтік орауыштары және конденсаторлары бар тізбектерде кіріс кедергісі немесе кіріс өткізгіштігі нөлге тең болғандағы ережені резонанс деп атайды.

11.1 Сурет

11.1 суреттегі тізбек үшін

мұндағы

(11.1)

(11.2)

және шамалар арақатынасына тәуелділігіне байланысты үш жағдай болуы мүмкін.

1. Тізбекте индуктивтіліктің басым болуы, , демек, .

Бұл жүйеге 11.2,а – суретте векторлық сызбаға сәйкес келеді.

11.2 Сурет

2. Тізбекте сыйымдылықтың басым болуы, , онда, . Бұл жағдай 11.2,б – суретте векторлық сызбада көрсетілген.

3. - Кернеу резонансының оқиғасы (11.2,с - сурет).

Кернеу резонансының шарты

(11.3)

(11.1) және (11.2) шығады ; .

Кернеу резонансы кезінде тізбектегі тоқ өте үлкен мәнге жетеді . Сонымен бірге индуктивтіктегі және сыйымдылықтағы кернеулер резонанс кезде тізбектің қысқыштарындағы кернеуден едәуір үлкен болады. Резонанс-тың физикалық мәні индуктивтілік катушканың магнит ағыны энергиясы мен конденсатордың электр өрісінің периодикалық ауыстыруында болады және де өрістің энергиясының мәні тұрақты болып қалады.

(11.3) теңдіктің талдауы көрсеткендей, L және C тағы да жиілік к-көрсеткіштерін өзгерткенде резонанс жүйесіне жетуге болады. (11.3) теңдігі-нің негізінде резонанстық жүйені жазуға болады

(11.4)

Тізбектей қосылған тербелмелі контурдың жиіліктік сипаттамалары

Контурдағы реактивті кедергінің жиіліктен тәуелділігі (11.3 - сурет), мұндағы , .

11.3 Сурет 11.4 Сурет

Контурдағы толық кедергінің жиіліктен тәуелділігі , (11.4 - сурет). Резонансқа дейін контурдағы сипаттамалық кедергі активті – индуктивті, резонанс кезінде активті, резонанстан кейін активті – индуктивті болады.

– тәуелділігі амплитуттік жиілік сипаттамасы (АЖС), (11.5 - сурет).

, , , – тәуелділіктер (11.6 - сурет).

11.5 Сурет 11.6 Сурет

– тәуелділік фаза жиілігінің сипаттамасы (ФЖС), , (11.7 - сурет).

11.7 Сурет