15. Активті төртұштықтың эквивалентті сұлбасы.

16. Кернеу резонансы. Кернеу резонансының қисықтары және жиіліктік сипаттамалары.

Индуктивтік орауыштары және конденсаторлары бар тізбектерде кіріс кедергісі немесе кіріс өткізгіштігі нөлге тең болғандағы ережені резонанс деп атайды.

11.1 Сурет

11.1 суреттегі тізбек үшін

мұндағы

және шамалар арақатынасына тәуелділігіне байланысты үш жағдай болуы мүмкін.

1. Тізбекте индуктивтіліктің басым болуы, , демек, .

Бұл жүйеге 11.2,а – суретте векторлық сызбаға сәйкес келеді.

11.2 Сурет

2. Тізбекте сыйымдылықтың басым болуы, , онда, . Бұл жағдай 11.2,б – суретте векторлық сызбада көрсетілген.

3. - Кернеу резонансының оқиғасы (11.2,с - сурет).

Кернеу резонансының шарты

Кернеу резонансы кезінде тізбектегі тоқ өте үлкен мәнге жетеді . Сонымен бірге индуктивтіктегі және сыйымдылықтағы кернеулер резонанс кезде тізбектің қысқыштарындағы кернеуден едәуір үлкен болады.

Резонанстық контурдың сапалылықпен байланысқан басқа көрсеткішт-ерімен сипатталады

немесе

.

Онда сапалылық

Өшу сапалылыққа кері шама

Тізбектей қосылған тербелмелі контурдың жиіліктік сипаттамалары

Контурдағы реактивті кедергінің жиіліктен тәуелділігі (11.3 - сурет), мұндағы , .

11.3 Сурет 11.4 Сурет

Контурдағы толық кедергінің жиіліктен тәуелділігі , (11.4 - сурет). Резонансқа дейін контурдағы сипаттамалық кедергі активті – индуктивті, резонанс кезінде активті, резонанстан кейін активті – индуктивті болады.

– тәуелділігі амплитуттік жиілік сипаттамасы (АЖС), (11.5 - сурет).

, , , – тәуелділіктер (11.6 - сурет).

11.5 Сурет 11.6 Сурет

– тәуелділік фаза жиілігінің сипаттамасы (ФЖС), , (11.7 - сурет).

11.7 Сурет

Кіші аралықтағы жиіліктердің тізбектей тербелмелі контуры

Байланыс техникасында жоғары беріктілікті контурлармен жиі жұмыс жасайды. Олар резонансты жиіліктен өзгешелігі аз жиілікті диапазонымен жұмыс жасайды. Бұл жағдайда кейіптемеге жалпы түр беруге болады, егер оларға жаңа тәуелсіз айнымалылар енгізсе.

Жалпы құрылым , резонанс кезінде ( ) , ал

(11.10)

осыдан

(11.11)

(11.12)

Абсолюттік құрылым

Салыстырмалы құрылым .

Резонансты қисықтарды салыстыру үшін салыстырмалы бірліктерді қолданған ыңғайлы.

- АЖС салыстырмалы бірлігі - (11.8 сурет)

(11.13)

осыдан

11.8 Сурет 11.9 Сурет

ФЖС салыстырмалы бірлігі (11.9сурет)