20. 怎么样 және 怎么 сұрау есімдіктерінің қолданылуы

Бұл сұраққа жауап бермес бұрын осы екі сөздің кілттері мен аудармасына тоқталап кетейін...

怎么 zěnme – қалай

         xīn сердце

厶     sī – личный

怎么样 zěnmeyàng – қалай

         xīn сердце

厶     sī – личный

木 [mù] – Дерево

羊     yáng – баран

怎么 сұрау есімдіктерінің толық аудармасы

- қалай?, қалайша?

-       неге? қандай?

怎么样 сұрау есімдіктерінің толық аудармасы

- қалай? қалайша?

- ...қалай қарайсың?

-қандай?

- қалайсыз?, өзіңізді қалай сезініп тұрсыз?

 Көріп отырғанымыздай, бұл екі сөздің түп мағынасы бір болғанымен (қалай), арасында айтарлықтай айырмашылықтар бар, яғни 怎么 сұрау есімдігіне қарағанда 怎么样 сұрау есімдігінің  мағынасы кең ауқымды.

 Барлығын жете түсіну үшін мынадай мысалдар келтірейін.1) 怎么 сөзіне:

怎么称呼你– zěnme chēnghu nǐ [Сіздің атыңыз кандай? Немесе сіздің атыныз кім?]

2) 怎么样 сөзіне你最近怎么样 – nǐ zuìjìn zěnmeyàng [Сіз соңғы кездері қалайсыз?]

21. 不 болымсыз үстеуінің қолданылуы.

етістік теріс болу үшін 不 [bù] устеудің көмегімен жасаймыз, жоқ деген мағына береді. Eтістіктің алдында қолданылады.

Мысалы: 我没有弟弟, 我有哥哥。他是学生。 - У меня нет младшего брата, у меня есть старший брат. Он ученик.

22. «不» және «没» үстеулерінің айырмашылықтары

• «不» - осы және келер шақта тұрған етістікті баяндауышы бар хабарлы сөйлемде қолданылады. Мысалы: 我的父亲不抽烟.

• «没» және «没有» - өткен шақта тұрған етістікті баяндауышы бар хабарлы сөйлемде қолданылады. Мысалы: 我的弟弟还没起床.

«不» үстеуі «有» сөзімен қатар еш уақытта келмейді. Болымсыз түрі әрқашанда тек «没» үстеуімен құралады. Мысалы: 我没有疲倦.

23. 二 және 两 сан есімдері

Қытай тілінде二[er,2ші тон]және两[liang, 3ші тон] сан есімдері екі деген санын білдіреді. Бірақ екеуі екі түрлі мағына беріп, екі түрлі кезде қолданылады. Өйткені, 二[er,2ші тон] деген реттік сан есім, ал两[liang, 3ші тон] есептік сан есім болып табылады. Енді二[er,2ші тон] сөзіне мысал келтірейік:

你的手机号码是多少? – ni(3) de shou (3) ji(1) hao(4) ma(3) shi(4) duo(1) shao. Сіздің ұялы телефоныңыздың нөмері қанша?

8777 242 82 42………八七七七二四二八二四二……..

[ba(1) qi qi qi(1) er(2) si(4) er(2) ba(1) er(2) si(4) er(2)]

 

Ал两[liang, 3ші тон] мынадай сияқты сөйемдерде қолданылады.

1)音乐会两点半结束 – yin(1) yue(4) hui(4) liang(3) dian(3) ban(4) jie(2) shu(4). Концерт сағат екі жарымда аяқталады.

2)我家有两个孩子 – wo(3) jia(1) you(1) liang(3) ge(4) hai(2) zi.........Менің отбасымда екі бала бар.

24. 在сөзінің қолданылуы

在сөзі бағытты білдіреді. 在арқылы орынды білдіруде сөйлем құрылымы - нысана Н + 在 + салыстырмалы зат + орын . мысалы 银行在公园 的西边 – банк саябақтан батыс жақта орналасқан.

25. Қытай тіліндегі сілтеу есімдіктері

Ед. число:

这– zhè – мынау 那 – nà – анау Множ. число: 这些–zhè xīe – мыналар 那些 – nà xīe – аналар сілтеу есімдіктерін зат емімдердің жекеше түрімен қолданғанда, зат есімнің алдынан және сілтеу есімдіктерінен кейін мөлшер сөз қолданылуы тиіс.

26. «的» көмекші сөзі: егер жіктік есімдікпен немесе зат есіммен басқа зат есім арасында «的» көмекші сөзі тұрса, онда的de көмекші сөзінен кейінгі тұрған зат есім 的de көмекші сөзінің алдында тұрған зат есімге немесе есімдікке тәуелді. Мысалы: 我的电话-wo de dianhua- менің телефоным. ал мына жағдайларда 的de көмекші сөзін қолданбаса болады: егер зат есім туыстық байланысты білдірсе (我爸爸- wǒbàba – менің әкем), ұстазға (我老师 –wǒlǎoshī -  менің ұстазым), досқа (我朋友 – wǒpéngyǒu –менің досым), мемлекетке (我国-wo guo- менің елім).