1. Электролиттер Электролиттердің Вант-Гофф және Рауль заңынан ауытқуы

Электролиттердің ерітінділерін зерттегенде олардың қасиеттері электролит еместердің қасиеттерінен өзгеше болып шықты. Осындай өзгерістерді есепке алу үшін Вант-Гофф, Рауль заңдарына і деген коэффициент енгізілді. Сонда электролиттер үшін Рауль, Вант-Гофф заңдары былай жазылады:

Осмос қысымы P = іCRT

P₀ - P

Бу қысымы = іN_В

P₀

(t_қайнау = іECm

(t_қату = іKCm

і-изотондық коэффициент - электролиттер мен электролит еместердің қасиеттері неше есе көп немесе неше есе аз екенін көрсетеді.

P₁(осм) P₁ (t_{1(қайнау)} (t_1(ату)

і= = = =

P₂(осм.) P₂ (t_{2(айнау)} (t_2(қату)

электролиттер үшін і >1, электролит еместер ‰шҢн: і=1

2. Электролиттік диссоциация Аррениус теориясы

1887 жылы Аррениус электролиттік диссоциация теориясын ұсынды.

Аррениус теориясының негізгі қағидалары:

1. Электролиттердің ерітінділерінде олардың молекулалары зарядталған иондарға диссоциацияланады.

2. Түзілген иондар мен ыдырамаған молекулалардың арасында термодинамикалық тепе-теңдік түзіледі.

3. Ионның заряды элементтің немесе қышқылдық қалдықтың валенттілігіне тең, оң зарядты бөлшектердің саны теріс зарядты бөлшектердің санына тең, ал ерітінді электронейтрал.

4. Электролиттердің ерітінділері ток өткізеді.

5. Диссоциация процесін былай жазады:

СH₃COOH H⁺ + CH₃ OO^-

NH₄ OH NH₄⁺+ OH^-

Аррениус теориясы еріген зат пен еріткіштің арасында әрекеттесу бар екенін ескермеді.

азіргі замандағы теория бойынша еріген зат ерітіндіге ауысқан кезде оның молекулалары еріткіштің молекулаларымен әрекеттеседі, химиялық байланыс түзіледі. Иондық және полюсті коваленттік байланысы бар молекулалар оңай диссоциацияланады. Полюстігі аз немесе полюссіз молекулалар аз диссоциацияланады немесе диссоциацияланбайды.

Коваленттік байланысы бар молекулалар полюсті молекулалы еріткіште диссоциацияланған кезде диполь, дипольды әрекеттесу, поляризация, деформация байқалады, донорлы-акцепторлы байланыс түзіледі. Мысалы НСl ерігенде, НСl-дағы байланыс бұзылып, гидратталған иондар түзіледі:

H:Cl ( H⁺ + Cl^- содан кейін Н⁺ + mH₂O = H^+. mH₂O

және Cl^-+ nH₂O = Cl^-. nH₂O

Cутек ионынан және бірнеше су молекуласынан сутекті байланысы бар күрделі бөлшек түзіледі. Ол кластер деп аталады.

Диэлектрлік тұрақты

Ерітіндідегі гидратталған иондардың өзара бір-біріне тартылу күші мынадай формуламен анықталады.

e₁e₂

F =

( r²

( - еріткіштің диэлектрлік тұрақтылығы,

e₁, e₂ - катион мен анион заряды,

r - катион мен анион арасындағы қашықтық.

3 Диссоциациялану дәрежесі. Әлсіз және күшті электролиттер

Бір түрлі еріткіште әр түрлі электролиттер әр түрлі диссоциацияланады, сондықтан диссоциациялану дәрежесі қабылданған

N_дис

( =

N_жалпы

N_дис- диссоциацияланған молекулалар саны,

N_жалпы- молекулалардың жалпы саны,

( – диссоциациялану дқрежесҢ, оныœ изотондық коэффициентпен байланысы:

і-1

( =

n-1

n- еріген иондар саны.

(-ға байланысты электролиттер әлсіз және күшті болып бөлінеді.

Күшті электролиттерге мына қосылыстар қарайды: ((=1 немесе (=100%).

Негіздер: LіOH, NaOH, KOH, CsOH, RbOH, Ba(OH)₂, Sr(OH)₂.

Қышқылдар: H₂SO₄, HNO₃, HСl, HВr, HІ, HClO₄, HMnO₄ жқне барлық тұздар.

Әлсіз электролиттерге: ((<1): H₂O, органикалық қышқылдардан: бензой және сірке қышқылдары, қышқылдардан: HCN, H₂S, H₂CO₃, HNO₂, H₂SіO₃, негіздерден: NH₄OH, барлы нашар еритін негіздер, кейбір тұздар: Hg₂Cl₂, Fe(CNS)₃, Pb(₃CH₃COO) ₂ жатады.