24.Қаз.Ң металлургия мен машина жасау кешендерінің қазіргі жағдайы

Қаз.н эк.ң негізгі сала.ы тау кен қазу мен металлургия өнеркәсібі.Қаз.н өнеркәсіп өндірісінің құрамында қара мен түсті метал.ң сыбағалы үлесі 24%ке тең.Респуб.да өндірілетін барлық дерлік титан губкасы, металды магний, уран, вольфрам, молибден, қалайы концентраттары ТМД елдеріне экспортқа жіберіледі.Респуб.дан тыс жерге түсті металлургияда өндірілетін мыстың, қорғасынның, мырыштың, және т.б.басқа өнімдердің негізіг бөлщегі тасымалданады. Қ.н металлургия кешенінің көптеген өнімдерінің тек кана 4-6% респуб.ң өзі пайдаланады.Қ.н эк.сы үшін тау-кен металлургия кешені мұнай-газ саласынан кейінгі маңызды бағыттардың бірі. Өткен жылдың қорытындысы б.ша, тау-кен саласына салынған инвестиция ауқымы 36% құрады. 2015 ж қарай бұл көрсеткіш 40% еңсермек. Мұндай болжам ел эк.на құйылатын инвест.ң артатындығын айғақтайды. Тау-кен металлургия өндірісі Қ7ң ЖІӨ 18,7 пайызын, ал қайта өңдеу саласының 30 % құрайды. Барланған металл қоры бойынша Қ.н әлемдегі 10 елдің құрамына енді. Алайда, аталған саланы дамытуға жаңа технол.р мен ауқымды инвестиция қажет. Сондықтан, «Самұрық-Қазына» қоры мен оның еншілес құрылымдары бірлескен кәсіпор.ды ашуға инвесторлар тартуда. «Бизнестің жол картасы -2020», «Экспортерлерді қолдау бағдарламасы», «Инвесторларды тарту», «Кәсіпорындардың жұмысын жандандру» бағдарламалары аясында кәсіпкерлерге ауқымды қолдау көрсетілді. Үдемелі индустриалды-инновациялық даму бағдарламасы бойынша өткен жылы 152 жаңа кәсіпорын өз жұмысын бастады. Оларға 800 млрд теңге инвестиция құйылды. Биыл құны 1,5 трлн теңгенің 200 жобасы іске қосылмақ. Мұндай жобаларды жүзеге асыруға қосымша қолдау керек.

Қазақстанның машина жасау саласаның негізгі міндеті: қосылған құны жоғары түпкi өнiм өндiрудi  ұлғайту есебiнен iшкi нарықтың қажеттiлiгiн барынша қанағаттандыру және экспортты кеңейту. Машина жасау кешеніне 13 кіші сала кіреді: темір жол, мұнай-газ, кен-шахта және металлургия, автомобиль жасау, ауыл шаруашылығы, электр жабдығы және т.б. Қазақстан Республикасы машина жасау кіші салаларының негізгі басымдылықтары:

• Мұнай-газ өндірісіне арналған машиналарды жасау;

Отандық мұнай-газ машиналарын жасауды дамыту басымдығы мұнай-газ секторы машина жасау өндiрiсiнiң iрi тұтынушысы болып табылуына негiзделген. Қазақстан кәсiпорындары бұрғылау, ұңғымаларды жөндеу, мұнай мен газды өндiру, дайындау, тасымалдау, өңдеу үшiн әртүрлi күрделi жабдықтарды шығаруды iске асырады, бұл теңiз платформалары өндiрiсiн игеруге мүмкiндiк бередi.

• Тау-кен металлургиясы машиналарын жасау

Тау-кен металлургиясы машиналарын жасауда отандық өнiмi iшiнде барынша перспективалық салалар: өздiгiнен жүретiн бұрғылау және тиеу-көлiк жабдығы, гидравликалық және пневматикалық перфораторлар, редукторлар, таспалық конвейерлер, прокат жабдығының ауқымды номенклатурасы, қосалқы бөлшектер өндiрiсi және т.б. болып табылады.

• Ауыл шаруашылығы машиналарын жасау

Қазақстанның ауыл шаруашылығы машиналары мен жабдықтары нарығын қазiргi кезде түгелге дерлiктей импорт өнiмдерi иеленедi. Отандық өндiрушiлер барынша басым үлеске ауыл шаруашылығы машиналары (сиыр сауу кешенi, ауыл шаруашылығы өнiмiн қайта өңдеуге арналған машиналар т.б.) сегментiнде, компоненттер мен қосалқы бөлшектер сегментiнде - 50 %-дан астам, комбайндар мен аспа жабдығы сегментiнде ең аз үлеске ие. Ауыл шаруашылығы тракторларының импорттық көлемі 2009 жылы 1,2 млн. АҚШ долл. құрады