- •Қай мемлекеттi алса да билiктiң конституциялық-құқықтық құрылымын анализдеу кезiнде ондағы саяси партиялардың орны мен маңызын бiлу қажет.
- •1. Қоғамдық ұйым, яғни партияға мүше болу әркiмнiң өз еркi.
- •Президенттiк:
- •Парламенттiк:
- •Аралас республика:
- •Монарх (король, королева);
- •Парламент (монархпен бiрге);
- •Басында премьер-министр бар министрлер кабинетi (Үкiмет).
Монарх (король, королева);
Парламент (монархпен бiрге);
Басында премьер-министр бар министрлер кабинетi (Үкiмет).
Ұлыбритания монархы – католик бола алмайды (тек протестант) – монархтың әйелi немесе әйел монархтың күйеуi католик бола алмайды. Тақ тек мұрагер мен оның ұлдарына берiледi.
Корольдiң әйелi – королева, ал королеваның күйеуi монарх құқығына ие болмайды. Бiрақ, балалары ие бола алады.
Қауымдар палатасы. Негiзгi қызметi: елдiң iшкi және сыртқы саясатының маңызды мәселелерi; заңдарды қабылдау; бюджеттi қабылдау; Үкiмет қызметiне бақылау жүргiзу. Сайлануы: халықпен (Ұлыбританияның азаматы, 18 жас, Ирландия мен қауымдастықтың азаматы; мажоритарлық жүйенiң салыстырмалы көпшiлiгi, бiр мандатты сайлау округi, өкiлеттiк мерзiмi - 5 жыл, мерзiмiнен бұрын таратылуы мүмкiн). Депутаттар саны – 659, Англиядан – 539, Шотландиядан – 61, Уэльстан – 41, Солтүстiк Ирландиядан – 18.
Талаптары: Ұлыбритания азаматы; 21 жас; қол жинау; сайлау аманаты – 500 фунт стерлинг (750 АҚШ-тың доллары), егер округ бойынша 5 пайыз дауыс жинамаса ол қайтарылмайды; басқаратын спикер (король мен премьер-министрден кейiнгi 3-шi тұлға); сенiмсiздiк таныта алады.
Депутаттық индемнитет - |
депутаттардың отырыстарда сөйлеген сөзі үшін жауаптылықта болмауы |
Интерпелляция –
|
үкімет мүшесіне қойылған сұрақ бойынша парламентте талқылау және шешім қабылдау |
Филиация |
Туғанына байланысты азаматтықты алу |
Денатурализация |
Азаматтығынан өз еркімен шығу |
Конституцияның түсінінгі: |
Конституция – мемлекеттің негізгі заңы, құқықтық нормалар жүйесінен құралатын, мемлекеттік құрылымын, мемлекеттік биліктің жүзеге асырылуының шегін анықтайтын, құқықтық жүйесінің қағидасы мен оның халықпен негізгі қатынасы |
Омбудсмен институтының түсінігі |
Парламентпен сайланатын, тағайындалатын және онымен уәкілеттендірілген атқарушы билік органдары қызметтеріне азаматтардың заңды құқықтары мен бостандықтары мүдделерінің қорғалуын қадағалауды жүзеге асыратын лауазымды тұлғалар |
Натурализация түсінігі: |
азаматтықты өз еркімен алу |
“Люстрация” нені білдіреді? |
Демократияға қарсы тікелей қатысқандарға сайлауға және жауапты мемлекеттік лауазымдарға тағайындауға заңды тыйым салу |
Сайлау құқығы, ол.............. |
әдет-ғұрып нәтижесінде қалыптасқан, азаматтарға сайлауға қатысу құқығын беру тәртібін реттейтін және заңда анықталған кұқық нормаларынан тұратын конституциялық құқықтың негізгі институты |