
- •1.Менеджменттің мәні, мазмұны, мақсаты және міндеттері
- •2. Жүйелердің негізгі түсініктері. Ашық және жабық жүйелер және басқару жүйесі. Сыртқы және ішкі орталар
- •3.Менеджмент мектептерінің даму кезеңдері және түрлері. Менеджер және оның іс-әрекетінің бағыты. Менеджерге қойылатын талаптар.
- •4. Менеджер және оның іс-әрекетінің бағыты. Менеджерге қойылатын талаптар.
- •5. Әртүрлі бағыттағы мектептердің қосқан үлесі. Ғылыми басқару мектебі мен басқарудың классикалық мектептерінің қараған мәселелері
- •7. Басқару үдерісінің түсінігі. Басқару үдерісінің мазмұны және негізгі сипаттамалары. Басқару үдерісінің типтері
- •8. Ұйымдастыру негіздері. Ұйымдық құрылым құрудағы әртүрлі көзқарастар. Ұйымдық құрылымға қойылатын талаптар
- •9. Мотивацияның маңызды теориясы
- •А.Маслоу бойынша қажеттілік иерархиясы.
- •10. Ұйымның сызықтық және функционалдық құрылымы. Олардың артықшылықтары мен кемшіліктері
- •11. Ұйымға сыртқы ортадан тікелей әсер ететін факторлар
- •12. Ұйымға сыртқы ортадан жанама әсер ететін факторлар
- •13.Басқару шешімінің мәні, қасиеті және рөлі. Шешімдер жіктелуі.
- •1. Бағдарланған.
- •3) Ықпал ету объектісі жөнінен:
- •4) Функцияның сипаты жөнінен:
- •14.Шешімдерді шығару және қабылдау технологиясы
- •15. Ұйым түсінігі және түрлері. Олардың басты сипаттамалары
- •16. Шешім қабылдау ортасы. Басқарушылық шешімдерді қабылдау процесіне әсер етуші факторлар
- •17. Бақылаудың табиғаты мен мақсаты. Бақылау типтері. Бақылау үдерісі. Тиімді бақылау сипаттамасы
- •18. Стратегиялық және тактикалық жоспарлау. Стратегиялық жоспарлау моделі
- •19. Басшылық ұғымның түсінігі. Басқару тәсілдері. Гренг пен Рейвеннің жіктеуі бойынша биліктің 5 түрі
- •20. Басқару еңбегін бөлісу. Басшылық стилінің үш түрі. Билік беру өнері
- •21. Басқарудағы коммуникацияның рөлі және оның түрлері
- •22. Коммуникация үдерісі қарым-қатынас кедергісі және оны жою әдістері. Вербалсыз қатынас құралдары
- •Стрестің (шиеленісудің) табиғаты мен себептері
- •Ұйым туралы түсінік. Ресми және бейресми ұйымдар
- •Билік пен ықпалдылықтың формалары. Билік пен лидерлік саласындағы зерттеушілер Френч және Рейвеннің жіктеулері бойынша биліктің 5 негізгі формасы.
- •Жоспар түрлері. Бизнес-жоспар туралы түсінік, мақсаты және мәні
- •Өкілеттілікті делегирлеу. Жауапкершілік. Сызықтық өкілеттіліктер
- •Мотивацияның мазмұндық теориялары. МакКлеландтың қажеттіліктер теориясы
- •Мотивацияның процессуалды теориялары. В.Врумның күту теориясы
- •Басқару стилі: автократиялық, демократиялық және либералды
- •Көшбасшылық. Көшбасшылыққа қолданылатын тәсілдер
- •Жағдайды талдау. Басқару ғылымба әлде өнер ме?
- •Жағдайды талдау. Роза Райхман кәсіпкерме әлде менеджер ме?
- •«Дельфа» тәсілімен «Пікір жинау» тәсілінің бір-бірінен айырмашылығын талдаңыз
- •А.Маслоу бойынша қажеттілік иерархиясының сұлбасын сызып талдаңыз
- •Сызықтық құрылымның сұлбасын сызыңыз
- •Қызметтік (басқарушы) құрылымның сұлбасын сызыңыз
- •Басшының өсу жолындағы кедергі болатын бес себепті талдаңыз
- •Басқару деңгейлерінің сұлбасын сызыңыз
- •Менеджердің жұмыс уақытын пайдалану құрылымын талдап сұлбасын сызыңыз
- •Жағдайды талдау. Қызметкерлердің біреуі сізге жиі өте маңызды емес шағымдармен келеді. Бұл жағдайда сіз не істеуіңіз керек?
Менеджменттің мәні, мазмұны, мақсаты және міндеттері
Жүйелердің негізгі түсініктері. Ашық және жабық жүйелер және басқару жүйесі. Сыртқы және ішкі орталар
Менеджмент мектептерінің даму кезеңдері және түрлері
Менеджер және оның іс-әрекетінің бағыты. Менеджерге қойылатын талаптар
Әртүрлі бағыттағы мектептердің қосқан үлесі. Ғылыми басқару мектебі мен басқарудың классикалық мектептерінің қараған мәселелері
АҚШ-тағы және жапондық менеджмент
Басқару үдерісінің түсінігі. Басқару үдерісінің мазмұны және негізгі сипаттамалары. Басқару үдерісінің типтері
Ұйымдастыру негіздері. Ұйымдық құрылым құрудағы әртүрлі көзқарастар. Ұйымдық құрылымға қойылатын талаптар
Мотивацияның маңызды теориясы
Ұйымның сызықтық және функционалдық құрылымы. Олардың артықшылықтары мен кемшіліктері
Ұйымға сыртқы ортадан тікелей әсер ететін факторлар
Ұйымға сыртқы ортадан жанама әсер ететін факторлар
Басқару шешімінің мәні, қасиеті және рөлі. Шешімдер жіктелуі.
Шешімдерді шығару және қабылдау технологиясы
Ұйым түсінігі және түрлері. Олардың басты сипаттамалары
Шешім қабылдау ортасы. Басқарушылық шешімдерді қабылдау процесіне әсер етуші факторлар
Бақылаудың табиғаты мен мақсаты. Бақылау типтері. Бақылау үдерісі. Тиімді бақылау сипаттамасы
Стратегиялық және тактикалық жоспарлау. Стратегиялық жоспарлау моделі
Басшылық ұғымның түсінігі. Басқару тәсілдері. Гренг пен Рейвеннің жіктеуі бойынша биліктің 5 түрі
Басқару еңбегін бөлісу. Басшылық стилінің үш түрі. Билік беру өнері
Басқарудағы коммуникацияның рөлі және оның түрлері.
Коммуникация үдерісі қарым-қатынас кедергісі және оны жою әдістері. Вербалсыз қатынас құралдары
Дау-жанжалдың табиғаты мен себептері. Дау-жанжалды жіктеу және реттеу
Стрестің (шиеленісудің) табиғаты мен себептері
Ұйым туралы түсінік. Ресми және бейресми ұйымдар
Билік пен ықпалдылықтың формалары. Билік пен лидерлік саласындағы зерттеушілер Френч және Рейвеннің жіктеулері бойынша биліктің 5 негізгі формасы
Жоспар түрлері. Бизнес-жоспар туралы түсінік, мақсаты және мәні
Өкілеттілікті делегирлеу. Жауапкершілік. Сызықтық өкілеттіліктер
Мотивацияның мазмұндық теориялары. МакКлеландтың қажеттіліктер теориясы
Мотивацияның процессуалды теориялары. В.Врумның күту теориясы
Басқару стилі: автократиялық, демократиялық және либералды
Көшбасшылық. Көшбасшылыққа қолданылатын тәсілдер
Жағдайды талдау. Басқару ғылымба әлде өнер ме?
Жағдайды талдау. Роза Райхман кәсіпкерме әлде менеджер ме?
«Дельфа» тәсілімен «Пікір жинау» тәсілінің бір-бірінен айырмашылығын талдаңыз
А.Маслоу бойынша қажеттілік иерархиясының сұлбасын сызып талдаңыз
Сызықтық құрылымның сұлбасын сызыңыз
Қызметтік (басқарушы) құрылымның сұлбасын сызыңыз
Басшының өсу жолындағы кедергі болатын бес себепті талдаңыз
Басқару деңгейлерінің сұлбасын сызыңыз
Менеджердің жұмыс уақытын пайдалану құрылымын талдап сұлбасын сызыңыз
Жағдайды талдау. Қызметкерлердің біреуі сізге жиі өте маңызды емес шағымдармен келеді. Бұл жағдайда сіз не істеуіңіз керек?
жағдайды талдау. Менің көп уақытым қоластымдағы қызметкерлердің жұмысын бақылаумен кетеді. Қалай ойлайсыз солай істеуім қажет пе? Әлде уақытты бекер кетіру ме?
Хоторн экспериментінің нәтижесін талдаңыз
Жағдайды талдау. Жеке тұлғалар арасындағы қайшылық пен төл аралық қайшылықтарды мысал келтіріп талдаңыз.
Қайшылық үдерісінің моделін сызып талдаңыз
Жанама экономикалық ынталандыру әдістерімен ақшалай емес ынталандыру әдістерін бір-бірімен салыстырып нақты мысалдар келтіріңіз.
Г.Форттың неліктен күндік еңбек ақыны 5 долларға көтеріп, жұмыс күннің ұзақтығын он сағаттан сегіз сағатқа төмендетті. Г.Форттың көздеген мақсаты не еді?
Стратегиялық жоспарлау үдерісінің сұлбасын сызыңыз нақты мысал келтіріп талдаңыз.
Ұйымның ашық жүйесінің сұлбасын сызып нақты мысал келтіріңіз
Функционалдық ұйым сұлбасын сызыңыз.
«Дельфа» тәсілімен морфологиялық тәсіл арасындағы айырмашылықты нақты мысал келтіріп талдаңыз.
Сізге қай пән оқитыныңызды - менеджмент пе, әлде қаржы курсын ба – таңдау керек. Оқуды аяқтағаннан кейін, Сіз алдыңызға жеке кәсіппен айналасуды көздейсіз. Бірнеше кіріспе курстан кейін сіз менеджментен «В», ал қаржыдан «С» бағасын алдыңыз. Қай курсты таңдайсыз? Шешім қабылдауда қандай әдіс қолдандыңыз? Сипаттап беріңіз.
«Logy Com» компаниясы Қазақстан нарығында компьютерлерді өткізумен айналысады. Бұл өнім нарығындағы компания үлесі 38%. Қазіргі кезде осындай компаниялар өте көп, бәсекелестік дәрежесінің жоғары болуына қарамастан, аналитиктер «Logy Com» компаниясының өсу мүмкіндігін жоғары бағалайды. Бұл компанияға қай стратегиялық баламаны ұсынасыз? Оны жүзеге асыру қалай жүргізіледі? Басқа баламалар неліктен қарастырылмайды?
Бір жұмыскер былай деген екен: «Мен өз жұмысымда жақсы жалақы аламын, бірақ өз жұмысыма қанағат емеспін. Мен жоғарғы деңгейдегі маманмын, ағылшын тілін өте жетік меңгергенмін. Менің жұмысым шет елдерге ақпататтар мен хабарламаларды жіберумен шектеледі. Мен өзімді қызықтыратын жұмыспен айналысқым келеді». Сіз осындай жағдайда басшы ретінде қандай шешім қабылдайсыз? Мотивациялаудың мазмұндылық теориялары бойынша жұмыскердің қай қажеттілігі қанағаттанбаған?
«Рахат» кондитерлік компаниясының қызметіне SWOT-талдау жасаңыз.
Сусындар өндіруші «Coca-Cola» компаниясының қызметіне SWOT-талдау жасаңыз.
Сүт тағамдарын өндіретін «ФудМастер» компаниясының қызметіне SWOT-талдау жасаңыз.
«Казпочта» компаниясының миссиясын тұжырымдап, БКГ матрицасы бойынша орнын анықтап, қажетті стратегиялық баламанының қолданылуын негіздеңіз.
«Агропродукт» сүт өнімдер компаниясының миссиясын тұжырымдап, БКГ матрицасы бойынша орнын анықтап, қажетті стратегиялық баламанының қолданылуын негіздеңіз.
Ұйым құрылымының қай түрі бөлімдердің жеке шаруашылық дербестілігін ұйғарады? Тәжірибелік мысал келтіре отырып, осы құрылым түріне толық сипаттама беріңіз. Оның жетістіктері мен кемшіліктерін ашып көрсетіңіз.
Мотивацияның қай теориялары адамның мінез-құлқына, оның қабылдау мен сезіміне негізделген? Тәжірибелік мысал келтіре отырып, осы теорияларға толық сипаттама беріңіз.
1.Менеджменттің мәні, мазмұны, мақсаты және міндеттері
«Менеджмент» (басқару) ағылшын сөзi, оның түп төpкiнi гpeктің «манус», яғни «қол, күш» деген сөзiнен шығып, алғашында мал бағу саласында, дәлiрек айтқанда ат тiзгiнiн ұстау, меңгеру шеберлiгiн бiлдiрген. Кейiннен бұл атау адам қызметiнiң саласына ауысып, адамдарды басқарудың және ұйымдастырудың ғылыми, практикалық мәнiн бiлдiретiн болды.
Ағылшын тіліндегі Оксфорд сөздігінде бұл ұғымға мынадай түсінік беріледі:
1. адамдармен қарым-қатынас жасау әдісіс, үлгісі;
2. билiк және басқару өнepi;
3. шеберлiктiң ерекше түpi және әкiмшiлiк дағды;
4. басқару органы, әкiмшiлiк бөлiгi.
Күнделiктi тұрмыста менеджмент сөзі белгілі бір ұйымдағы барлық адамдардың қызметіне басшылық етумен шұғылданып, өз мақсатына жетудi бiлдiредi.
Kөpнeктi американ экономисi В.В. Леонтьевтiң анықтамасы бойынша: «Менеджмент - бұл өнім, технология, өндірісті ұйымдастыру, басқару еңбегi, әлеуметтiк қaтынac саласында жаңарту, инновациялау, жаңалық енгiзу мақсатында фирмаларды, компанияларды тиiмдi басқару принциптерiнiң, тәсiлдерi мен формаларының жиынтығы».
Менеджменттегi басты нәрсе - өзіне кәсіпорын мүддесіне жаyaп беpетiн мақсаттар қою («алдына мақсат қойған менеджмент»). Eскi стильдегi кәсiпорын басшылығынан менеджерлердiң түбегейлi өзгешелегi де осында.
Менеджмент адам мен тіл табыса алу өнерлері және кәсіби, билік және де әкімшілік тәжірибесі, басқару органы және де әкімшілік бірлік ретінде анықталады. Мысалы, өнеркәсіптің жоспары жасалынса, онымен қоса оның структурасы құрылады, жұмыс орындары тәртіп мотиві есептелінеді. Одан бөлсек тағы бір ең қажетті компонент, басқару функциясына жататын түрі ол – бақылау деп аталады.
Басқару типі ретінде менеджменттің негізгі белгілеріне мыналарды жатқызуға болады:
1.Адам, оның қажеттіліктері, мүдделері, уәждері (мотивы), құндылықтары, нұсқамалары басқаруды ұйымдастырудың бастапқы сәті мен оны жүзеге асырушы болып табылады.
2.Басқарудың тәсілдемесінде, птинциптерінде және әдістерінде экономикалық құралдар мен басқару әдістеріне артықшылықтар беріледі. Бұл әсіресе маркетингте – тұтынушылардың мүддесін алдыңғы орынға қоятын басқаруда жиі білінеді.
3.Менеджермен қызметкерге қойылатын басты талап ретінде көрінетін кәсіби тұрғыдан басқару менеджментке тән. Менедже,р экономикалық және әлеуметтік – психологиялық білімдерді игеріп оқуы керек.
4.Ұйымдастыру ісінде менеджментке жағдайдың өзгеруіне қарай және инновациялық типті ұйымдастыруда, яғни жаңашылдыққа жылдам бейімделе алатындай басқаруды икемді ұйымдастыру тән.
5.Менеджмент менеджменттің жеке басына қойылатын талаптардың кешенін танытуы керек. Олардың ішіндегі негізгілері-тапқырлық, байланысқа бейімділік (коммуникабельность), сенімділік. Менеджменттің басқару өнерімен қатар қойылатыны кездейсоқ емес.
Мененджмент макро және микроэкономиканың негізгі қағидаларына негізделеді. Бірақ, бұл бірыңғай экономикалық пән болып табылмайды. Оның ғылым болып құрылуына айтарлықтай ролдә психология, педогогика, социология, кибернетика және математика атқарады. Онымен қатар, менеджменттің өзі маркетингті, коммерциялық іс-қызметті және басқару іс жұмысын жүргізумен байланысты басқа қолданбьалы пәндерді зерттеуге негіз болып табылады.