
- •2) Геоақпараттық жүйелердегі «мәліметтер», ақпарат»,білім» түсінігі
- •4) Гаж жіктелуі
- •5) Мәліметтер көздері және олардың типтері
- •6)Техникалық қамтамасыз етілуі
- •7)Бағдарламалық қамтамасыз етілуі
- •8) Ақпараттық қамтамасыз етілуі
- •9)Мәліметтердің құрылымы мен үлгілері
- •10) Мәліметтердің форматтары
- •11)Мәліметтер базасы және оларды басқару
- •12)Мәліметтерді енгізу тәсілдері
- •13)Дистанционды зондылау мәліметтерін енгізу
- •14)Нысандардың кеңістіктік үлестірімін талдау
- •15)Жер бедерінің сандық үлгісін құрудың негізгі процестері
- •1)Визуализациялау әдістері мен тәсілдері
- •2)Электронды карталар мен атластар
- •3)Мәліметтерді талдау нәтижелерін бейнелеудің картографиялық тәсілі.
- •5) Гаж жобалау кезеңдері және ережелері
- •6) Гаж түрлері
- •7 ) Кеңістіктік қатынастар ; топология және желілер.
- •8)Гаж дың құрылысы және оның негізгі функциялары
- •9) Дәстүрлі картография және гаж функцияларындағы айырмашылықтар
- •11) Гаж құрылымы
- •13) Бастапқы мәліметтерді түрлендіру
- •15)Мәліметтерді кеңістіктік талдаудың негізгі функциялары.
- •2. ГаЖбағдарламаларының басқа компьютерлік бағдарламалардан ерекшелігі
- •5. Векторлық және растрлық мәліметтердің айырмашылығы
- •7. Полигоналды нысандарды карта бетіне түсіру
- •8. Сызықтық нысандарды карта бетіне түсіру
- •9. Нүктелік нысандарды карта бетіне түсіру
- •10. Сызықтық нысандардың түрлері
- •11. Шартты белгілерді карта бетіне түсіру
- •12. Картаны масшабтау
- •13. Ұсақ масштабтағы карталар, қолданылу аясы
- •14. Орта масштабтағы карталар
- •15. Ірі масштабтағы карталар, қолданылу аясы.
- •17. Карта бетіндегі сызықтық нысандардың ұзындығын өлшеу
- •18. Карта бетіндегі полигоналды нысандардың ауданын анықтау
- •19. ArcGis бағдарламасында жұмысты бастау үшін жасалатын операциялар реті
- •21. «Merge», «Snaipping» опреацияларының мәні . «Merge» батырмасы
- •22. Жұмысты бастау кезіндегі «Цели» және «Задачи» батырмаларының мәні
- •23. Атрибуттар кестесіattribute – атрибут
- •24. Атрибуттаркестесінежолқосу
- •25. Мәліметтер түрі мен компоновка түрінде жұмыс жасау ерекшеліктері
- •26. Үлкен контурдың ішінен кішкентай контурды бөлу
- •27. ArcMap-қа сурет қосу
- •28. Картаны масштабтау
- •29. Полигоналды шейп-файл қабатын қосу
- •30. Карта компоновкасы
24. Атрибуттаркестесінежолқосу
ГИС-та атрибуттық кестелер жиі кеңістік берілгенімен байланысты болады ,ал нышан мағыналары іздеу,сұрау және кеңістік обьектісінің немесе растрлық ұяның мағынасы үшін қолданылады
Мәліметтерді карталау, анализдеу және бақылаудың көптеген әдістері бар. Оларды кестелік мәліметтердің көмегімен есептеуге болады. Кестелер мәліметтерді карталауға жіне визуализациялауға мүмкіндік береді. Мысалға, атрибуттарды классификациялауға және саты бойынша ажыратуға болады.Халық жайлы мәліметтерді үлкен қалаларды кіші қалаларға арналған кішкентай белгілерге қарағанда үлкенірек белгілермен белгілеу үшін пайдаланады. Және де жер учаскелері сатысында жерді пайдаланудың әр типін ұсыну үшін әр түрлі түсті пайдалануға болады. Одан басқа, атрибуттық мәндерді әр объект жазуына текстті құру үшін де қажет. Атрибуттық мәліметтер кеңістіктік анализ бен кеңістіктік сұранымдар жасауға мүмкіндік береді. Мысалға, объекттердің таралуын белгілі бір атрибутпен оқытуға болады. Ол үшін ArcMap-атрибуттары бар объект таңдау операциясын орындау қажет. Геомәліметтер базасындағы ақпараттар өзгергенде, атрибуттарды толығымен жаңартуға болады.
25. Мәліметтер түрі мен компоновка түрінде жұмыс жасау ерекшеліктері
Компоновкаға карта элементтерін, яғни алғы сөз, легенда, север сызықтары, масштабтық сызғыш және географиялық мәліметтер элементтерін көрсетудің ұйымдастырылуын жатқызуға болады.
layout view –компоновка түрі
Картаны, компоновкасы негізінен карталарды басып шығару мен жариялау үшін қолданылады.
Компоновканы құру үшін әр түрлі карта элементтерін ретке келтіреміз/ оларға фреймде сақталған географиялық ақпараттар , бастапқы мәліметтер, легенда, масштабтық сызғыштар жатады.
Бұл процесстің соңғы мақстаты жай әрі ыңғайлы . Компоновка түрі карта қағазы қалай көрсетілетінін және карта элементтерінің реттелуін ыңғайлататын сызғыш пен торды көрсетеді . Вид компоновки (Layout View) Вид (View) таңдаймыз. ArcMap терезесіндегі батырмалар компоновка түрлері мен мәліметтер арасында қосылуға мүмкіндік береді. Карта- бетте ойластырылып , орналастырылған элементтердің бірегей сериясын құрайды. Әдетте карта элементтері- солтүстік стрелкасы, масштабтық сызғыш, легенда және тағы да басқа графикалық элементтерді құрайды.Бұл элементтер картаның оқылуы мен интерпретациясы үшін қажет. Көп жағдайларда карталар қосымша маңызы бар ақпаратты қосатын графика, диаграммалар, суреттер мен тексттерден құралады. Картадағы кеңістіктік қатынастарКарталар карта оқушылары интерпретациялап анализдейтін географиялық қатынастарды жеткізуге көмектеседі.
26. Үлкен контурдың ішінен кішкентай контурды бөлу
27. ArcMap-қа сурет қосу
Вставка –обьекты-создать из файла соның ішінен өзімізге қажетті файлды тауып суретти белгілеп обзор дейміз.Картанын бетіне түскен суретті өзімізге қажетті жерге орналастырамыз.Және онын көлемін үлкейтіп кішірейтуге болады.
Карталар–географиялық ақпараттың жіберілу тәсілі . ArcMap негізгі қосымша
ArcGIS картаны құру үшін. ArcMap-та сіз берілген жинақты түсіресіз де оған сұрау құрасыз,географиялық анализді орындалу қорытындысын қарап шығасыз және дайын картаны ғаламтор немесе байланыс арқылы жарыққа шығарасыз.
Картадан басқа географиялық ақпараттың сақталуы компьютердегі цифрлік форматта ақпараттың басқа да тәсілдерін шығарады,болашақта көрініс сияқты ,жер шарының С сұлабасының көрінісі . ArcScene и ArcGlobel жиынтыққа кіретін ArcGIS 3D Analyst — болашақ және жер бетінің түрлерінің көрінісін құруға мүміндік береді.Құралдар сұлабасының панелі ArcMap, ArcScene и ArcGlobe
Қосымша модуль Tracking Analyst уақытша сұлаба берілгені және көрсетілім үшін үлкен мүмкіндіктерін көрсетеді.
Сонымен қатар ГИС-тің басқа тапсыларымен, карта құрылымы—сіздің берілгеніңіз жай көрініс үшін әлде біткен картограиялық азық үшін публикация үшін — бұл процесс. Карта жасалуының алдында оның проект мақсаты және дизайны жайлы ойлану қажет:
Бұл сізге ескеру керек пункттерінің бірнешесі ғана.Бірнеше негізге жіберу, карта дизайны және жасалуы туралы толық мәліметтер қосымшада берілген .Бірнеше негізгі этап бар,кез-келген картаны жасауға талап ететіндер .Сіздің картаңыз арқылы ,сіз кейбіреулерін түсіруіңізге болады әлде керісінше сізге бірнеше қосымша кеңейтілген тапсырма талап етілуі мүмкін. Жиі, карта жасалуы қайталана беретін процесс,сондықтан бұл этаптарды берілген ретпен орындау маңызды емес .
ArcMap-ты ашыңыз
ArcMap-ты ашқанда ( ArcCatalog-тан немесе ArcGIS программалық тобынан
Мәзірдегі Пуск (Start)),сізге жаңа бар картаны ашу әлде құру керек болады.Мазмұн кестесі бос ,егер рейма берілгенді санамаса (Қабаты (Layers)),терезе көрсетілімі бос.
Картаны құрған уақытта сіз ГИС-тің берілгенін бңл бос папкаға қосасыз . Берілгенін қосуға болады:
• сіздің компьютеріңіздің қатты дискінде сақталған әлде CD/DVD-де
• ГИС-тің жалпы берілген базасынан, сіз қосылған
• ғаламтор арқылы алған
Бұдан кейін,сізге керек тапқанмағлұматты ArcCatalog-тан алып қосыңыз әлде осыған дейін беттерін іздеп диалогты терезенің көмегімен қоса аласыз (Add Data)
ArcMap-қа. Сондай-ақ,сіз керек мағлұматты интернеттен немесе
Geography Network-тан ,әлде сайттың адресін геограиялық мағлұматпен таба аласыз.