Знакi прыпынку пры зваротках I адасобленых пабочных канструкцыях

Заданне 102. Выпішыце нумары сказаў, у якіх набраныя курсівам словы трэба выдзеліць коскамі.

Варыянт І. 1. Зашуміць можа вецер з падарожнай расстайнай сасны. 2. Некаму можа паказацца, што птушка не мае клопату. 3. Літасцівы мой лёсе падары мне вясну і даспелую восень. 4. Нацыянальная адметнасць мовы выяўляецца напрыклад у фразеалогіі. 5. Трэба думаю ўсе сілы кінуць на тое, каб павесці рашучую барацьбу з бездухоўнасцю. 6. Я часта думаю, чаму такі цяжкі лёс роднай мовы. 7. Забудзь трывогу вечную сваю, прыляж мая натомленая мама. 8. Мы жылі як бачыце ў глухім кутку. 9. Паспра­буй адказаць на пытанне адным словам. 10. Адным словам дзед Талаш не збіраўся складваць зброю. 11. Якое гэта было вясёлае свята, які на жаль кароткі вечар! 12. Цябе зямля Купалы я цалую, як матчыну шурпатую руку. 13. Душа можа спяваць толькі ў шчаслівага чалавека. 14. Свята здавалася было яшчэ наперадзе. 15. Мусіць няма на свеце лепшай асалоды, чым тая, якую дорыць душы чалавека песенны лес. 16. Слухаю Вас мілы ў шолаху лісця, што моўчкі злятае на пачатку жніўня побач і міма мяне. 17. Можа толькі на імгненне прыпынілася яна, залюбавалася веліччу гэтых векавых дрэў. 18. Паўстань, паўстань маё сэрца з пустыні маўчання! 19. Прафесія творцы дае і найвялікшыя пакуты, і найвялікшае шчасце натхнення, якога як прызнаюцца многія не зведаеш у звычайным жыцці. 20. Не пойдзе праўда рука ў руку з хлуснёю. 21. Не, не можа спаць хлапчына гэткім ранкам залатым: ходзіць статак па лагчыне, Федзя мусіць быць пры ім. 22. Праўда вачэй не засмуціць. 23. Праўда за вярсту адсюль ён незнарок наткнуўся на нейкага дзядзьку ля рэчкі. 24. Даўно нас вучыць твой Купала дух ісці праз слова ― у самасвядомасць! 25. Было відаць адразу, што камбайнер не спяшаўся выконваць загад старшыні. 26. Ты будзеш жыць мой краю бо з гэткай зямлі ўзнімаюцца зоркі на небе. 27. Відаць самотна ў дзень пагожы сасонкам на касе крутой. 28. Праўда іншы раз падобная на міраж. 29. Як сонца маё, ты беларуская мова свецішся словам кожным. 30. Можа за сваё жыццё чалавек здзяйсняе не адно кругасветнае падарожжа. 31. Я люблю тваю чуйную зімнюю ціш мой абсыпаны зоркамі горад. 32. Усім вядома радасць першага кахання. 33. Валоданне беларускай мовай не перашкаджае, а наадварот дапамагае ў вывучэнні іншых славянскіх моў. 34. Няўжо красуня ты не шкадуеш, што хараство і жыццё марнуеш? 35. Я кажуць здзяцінеў праз старасць і вершы і стаў вершаплётам у воласці першым. 36. У народзе кажуць так: лянок не любіць лянот. 37. Лес зімнюю песню спявае. Ён тужыць відаць па вясне. 38. Не пісаў бы, не складаў бы я вас думы-песні каб не вецер шызакрылы, вецер напрадвесні. 39. Тое, што з ім было, ― святая праўда, не мана. 40. Стаіш пад такім дажджом, і табе здаецца, што нехта перакуліў на цябе вядро з вадою.

Варыянт ІІ. 1. Зімняе неба сонейкам беліцца, вецер нямее, хмар не відаць. 2. Мабыць не прыгажосцю сваёй яна мяне прычаравала. 3. З выраем звонкім зноў ты да нас прыляцеў салавей. 4. Я ішоў, дзе смяяліся ружы, дзе здавалася гінуў туман. 5. Таленавітыя людзі здаралася ”заміналі” ўпартаму грамадскаму руху наперад неардынарнасцю свайго мыслення. 6. Сёння чалавек можа дасягнуць у навуцы фантастычных вынікаў. 7. Засумаваў я па табе Радзіма па недаступнай па тваёй красе. 8. Устанеш бывала раненька, пойдзеш у лес, захапіўшы кошык. 9. Чалавек безумоўна тварэц прыроды, але не яе вянец. 10. Зеляніна агародаў і садоў завяла і здавалася запыленай. 11. Я хачу зберагчы цябе матчына песня каб запоўніць табою спусцелыя душы! 12. Далейшага працэсу не відаць, але Алёша надта добра яго ўяўляе. 13. З-за каменя відаць быў толькі край белага палатна. 14. Я па праўдзе сказаць і думаў, што ты павінен праведаць мяне. 15. Відаць святла не знайсці тым, хто нарадзіўся ўжо сляпым. 16. Хлопец углядаецца ў гай і здаецца яму, што вось ля той дзівоснай бярозкі бачыць ён дзівосную постаць дзяўчыны. 17. Тагачасны Полацк як вядома з гістарычных крыніц быў больш шматлюдны і больш багаты, чым Вільня. 18. Разгарайся хутчэй мой агонь між імглы, ― хай цябе шум вятроў не пужае. 19. Кожнаму вядома радасць спаткання з кутком дзяцінства. 20. İ голас здаецца знаёмы, а пазнаць каюся не магу. 21. Мне часам здаецца, што месяц ведае шмат зямных тайнаў. 22. Мабыць добра цяпер і самому відно: маладыя цябе перагналі даўно. 23. Толькі зноў на дзяцінства сваё азірніся ― і ўзляціш ты мой бусел вястун дарагі. 24. Ён на здзіўленне ўсяму сялу пачынаў купацца ў красавіку. 25. Снег здаецца варушыцца, дыша, наздраваты, прабіты цяплом. 26. Пранікніцеся любоўю да маёй роднай Беларусі людзі. 27. Адным словам спрытная Валя была, у яе руках усё гарэла. 28. Усім стала зразумела, што работа будзе цяжкай. 29. Раса на пожнішчы здавалася крупінкамі сонца. 30. У сетку як на злосць ні язь не йдзе, ні рак. 31. Слаўся ж ты восень наша дарамі багатымі, умалотам у гумнах і новымі хатамі. 32. Без сноў кажуць чалавек жыць не можа. 33. Сцвярджаць не падручуся, але як сведчыць дзед у кожным беларусе жыве крыху паэт. 34. Маланка на чорнай хмары здавалася велічэзнай агністай птушкай. 35. Павеяла дымам вільготным і горкім з кастра, што відаць дагарэў без пары. 36. Бяры ў палон мяне дарога, чаруй мне вока краявід. 37. Падарожнікі не ішлі, а дакладней паўзлі на вяршыню крутой гары. 38. Па багацці ўбору няма бадай прыгажэйшай за восень пары. 39. Я нават уявіць сабе не мог, што асака ― таксама кветка.

Заданне 103. Пры спісванні расстаўце знакі прыпынку і ў дужках пасля кожнага сказа коратка растлумачце пунктаграмы.

1. Кінулі гусі пяро напамінак пра скруху. 2. Гаспадыня жанчына жвавая і гаваркая сустрэла мяне ветліва і гасцінна. 3. Яго аклікнула сакратарка Ліда дзяўчына нізкарослая надзвычай вёрткая і шумлівая. 4. İ чамусьці гэта акалічнасць наяўнасць музыкі чутнай нават уночы не выклікала ў мяне здзіўлення. 5. Славянскі Наваградак прыгожы багаты горад культура якога была вядома ў далёкіх землях быў у добрым суседстве з балтамі. 6. Трэба было сустрэцца з Алёшкам гэтым дзіўна смелым падпольшчыкам пра якога расказвалі самыя неверагодныя гісторыі. 7. Якая яна мая зямля? 8. Флора або расліннасць Белавежскай пушчы зацікавіла вучоных іншых краін. 9. Што табе сніцца сасна сярод гэтай пустэчы? 10. Калі мы жылі ў Прудзішчы тады я быў яшчэ хлапчуком у нас служыў парабак. 11. İ вось ён быў як мне тады здавалася надзвычайны майстар казкі расказваць. 12. Сплылі гады бы тыя хвалі разводдзяў шумных веснавых.