1.14 Сурет

Екі каскадты Операциялық күшейткіштің схема-үлгісі 1.14 суретте көрсетілген. Дифференциалды кіріс күшейткіш VT₁  VT₄ транзисторларында құрастырылған. Негізгі транзисторлар VT₁ және VT₂ – p-n-p-типті.

Динамикалық жүктеме (VT₃ және VT₄ ‑ n-p-n-типті транзисторлар) өз кезегінде токты айна немесе ток шағылдырғышын ұсынады. ДК ток айнасымен дифференциалды кіріс пен бір тактілі шығысты білдіреді. ТТГ₁ эмиттер тізбегінде эмиттер тогын тұрақтандыру үшін және дрейф кернеуін төмендету үшін керек. Каскад ОК-тің кіріс параметрлерінің қажетін қамтамасыз етеді.

Жалпы эмиттер схемасымен құрама VT₅ және VT₆ транзисторларда құралған екінші каскад амплитуда күшейткіші болып табылады. ОК кернеуіндегі керек ететін күшейту коэффициентін қамтамасыз етеді. Жүктемелік карсылас каскадының орнына ТТГ₂ ток көзі қолданылады. VD₁ және VD₂ кіріс каскадында бастапқы жұмыс нүктесінде ығысуы пайда болу үшін диодтары керек.

Кіріс каскадына: VT₇ (n-p-n-типті) және VT₈ (p-n-p-типті) транзисторлардың комплементарлы жұбы, VD₁ және VD₂ диодтары, ГСТ₂ тұрақты ток генераторы, VT₆ транзисторы кіреді. Шығыс каскады АВ класының екі тактілі қуат күшейткіші болып табылады. ГСТ₂, VD₁, VD₂ және VT₆–нен тұратын кернеу бөлгіші VT₇ және VT₈ транзисторларының жұмыс нүктесінің ығысуын тудырады және де . Кажетті бастапқы ығысу, айтылып кеткендей,VD₁ және VD₂ диодтарымен беріледі. Бұл диодтар кіріс күшейткішінің тыныштық режимінде температураның тұрақтандыруын қамтамасыздандырады.

Сигнал болмаған кезде ОК кірісінде U_шығ = 0 тогы I_ж = 0 жүктемесі арқылы болады. VT₇ және VT₈ транзисторлары арқылы аз ғана бастапқы ток ағады, ал ол VT₇ транзисторында плюс U_VD1 және VT₈ транзисторында минус U_VD2 ығысуымен келісілген. Диодтар тура бағытта қосулы және әр уақытта ашық, себебі кернеудің дұрыс орналасқан кезінде VT₆ қорек көзінің кернеуінің арқасында + Е_п1 и ‑ Е_п2 диодтардың анодына катодына қарағанда дұрыс кернеу берілді. Екі транзитордың базасы да ауыспалы токпен жерсізденген деп есептеуге болады, себебі диодтардың кедергілері ауыспалы құраушыда нөлге жақын.VT₇ және VT₈ транзисторлары кезекпен ашық. Кернеудің дұрыс орналасқан кезінде VT₆ коллектордан берген кезінде транзистор VT₈ жабылады, ал VT₇ашылады. Ток мына тізбекпен ағады: + Е_п1, кэ_VT7, R_н, ‑ Е_п1. Кернеудің кері орналасқан кезінде VT₆ коллектордан берген кезінде транзистор VT₇ жабылады, алVT₈ ашылады. Ток мына тізбекпен ағады: + Е_п2, R_н, кэ_VT8, ‑ Е_п2.

3. Сыртқы тізбектер.

Операциялық күшейткіштерде сыртқы тізбектер қолданылады:

а) жиілік сипаттаманың коррекциялау тізбектері – жиілікті-тәуелді RC-тізбектері;

б) нөлдік кірісін ескере, шығысында нөлдік кернеуді орнату үшін теңестіру тізбектері;

в) қорғаныш тізбектері:

1) жоғары кіріс кернеуінде кірісіндегі тесіктен;

2) шығысындағы қысқа тұйықталудан шамамен 400 ом резистор жүйелі қосылады;

3) қосылудың дұрыс емес қарама-қарсылығынан қоректену қайнарының кері полюстенуінен;

4) қорек көзінің қатты қызып кетуінен;

г) кері байланыс тізбектері.

Әдетте, ОК-да жағымсыз кері байланыс қолданылады, себебі онсыз Uвх.диф=0 кезінде де күшейту коэффициенті шексіздікке ұмтылады және Uвых шекті мәнге жете алады.

Жағымсыз кері байланыс рұқсат етеді:

1. берілген функциялармен схема құру;

2. күшейту коэффициентінің керегіне қол жеткізу;

3. схеманың тұрақтылығын арттыру;

4. керекті Rвх және Rвых қол жеткізу;

5. сызықты және сызықсыз бұрмалануларды азайту.

24-Емтихан билеті