Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
ЕГЖ №1.doc
Скачиваний:
2
Добавлен:
18.11.2019
Размер:
389.12 Кб
Скачать

Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі

«Алматы энергетика және байланыс университеті»

Коммерциялық емес акционерлік қоғам

«Ақпараттық жүйелер» кафедрасы

Информатика пәнінен

1 ЕСЕПТІК-СЫЗБАЛЫҚ ЖҰМЫС

7 нұсқа

Тақырыбы: MS EXCEL КЕСТЕЛІК ПРОЦЕССОРЫ КӨМЕГІМЕН ЕСЕПТЕРДІ ШЕШУ

Орындаған: БЭк-12-16 тобының студенті

Дондагулов.Е.Б.

Тексерген: аға оқытушы

Абсатарова Б.Р.

Алматы 2012

Мазмұны

Жұмыс мақсаты................................................................................................................3

1.1 Есептік-графикалық жұмыс тапсырмасы................................................................3

1.1.1 тапсырма.............................................................................................................3

1.1.2 тапсырма.............................................................................................................4

1.1.3 тапсырма.............................................................................................................5

1.1.4 тапсырма.............................................................................................................6

1.1.5 тапсырма.............................................................................................................7

1.1.6 тапсырма.............................................................................................................8

1.1.7 тапсырма.............................................................................................................9

1.1.8 тапсырма...........................................................................................................10

1.1.9 апсырма............................................................................................................12

1.1.10 тапсырма.........................................................................................................14

Әдебиеттер тізімі...........................................................................................................15

Жұмыс мақсаты

MS Excel кестелік процессорының мүмкіндіктерін оқу және оларды есептерді шешуде қолдану. Қаржылық, экономикалық, математикалық, және статистикалық тапсырмаларды шешуді үйрену. Электрондық кесте көмегімен тапсырыстарды өңдеу және өндірісті жоспарлау, салық және төлем ақы көрсеткіштері, кадрларды есепке алу, шығындарды басқару сияқты т.б тапсырмаларды орындау.

1.1 Есептік-графикалық жұмыс тапсырмасы

1.1.1. Сандарды аудару әдістерін және MS Excel ресурстарын қолданып:

  • Берілген санды ондық санақ жүйесінен ұсынылған санақ жүйесіне (екілік, сегіздік, оналтылық) аудару кестесін құрыңыз;

  • Алынған нәтижені керісінше ондық жүйеге ауыстыру кестесін құрыңыз. Осы орындалған әрекеттердің бәрін Инженерные категориясының (Пакет анализақосу) функцияларын қолданып тағы да орындаңыздар. Болатын қателерді түсіндіріңіздер;

  • Математические категориясының арнайы функцияларын көмегімен берілген санды ондық санақ жүйесінен рим санақ жүйесіне ауыстырып және керісінше орындаңыз;

  • MS Excel функцияларын қолданып а және b санына ұсынылған арифметикалық операцияны қолданыңыз, және де бұл сандарды рим санақ жүйесіне ауыстырып берілген операцияны қолданып сол нәтижені алыңыз.

Түсінік: берілгені бойынша ондық санақ жүйесіндегі санды сегіздік санақ жүйесіне ауыстыру керек боды, бұл үшін ондық жүйедегі берілген санды жүйенің негізіне, сол жүйеден аз сан шыққанға дейін бөлдім. Ол үшін Математические категориясының ЦЕЛОЕ функциясын қолдандым, бұдан кейін ОСТАТ функциясы көмегімен қалдық бөліктерді алдым, одан кейін СЦЕПИТЬ функциясы көмегімен нәтижелерді біріктірдім.

Санақжүйе

Қалдық

Бүтін

214212

4

26776

26776

0

3347

3347

3

418

418

2

52

52

4

6

6

6

0

Сегіздікс.ж. сан

642304


Берілгені

Ондықжүйесіндегі сан

214212

Жүйеніңнегізі

8

Сегіздік санақ жүйесінен ондық санақ жүйесіне ауыстыру

Сегіздікс.ж. сан

642304

Ондықс.ж. сан

214212


Ондық санақ жүйесінен сегіздік

санақ жүйесіне ауыстыру

Ондықс.ж. сан

214212

Сегіздікс.ж. сан

642304



Түсінік: менің нұсқамда берілгенондық санақ жүйесіндегі санды рим цифрына алмастыру үшін мен РИМСКОЕ функциясы қолдандым және рим цифрын керісінше ондық санақ жүйесіне алмастырдым.

Ондық санақ жүйесін рим санақ жүйесіне ауыстыру

Сан

1953

Нәтиже

MCMLII

Рим санақжүйесіненкеріондықсанақжүйесінеауыстыру

M

1000

C

100

M

1000

L

50

I

1

I

1

I

1

Нәтиже

1953

Түсінік: берілген a және b сандарының мәндерін алып, арифметикалық амалды орындадым.

Арифметикалықамал

a

4561

b

325

a-b

4236

1.1.2. Инженерные категориясынан түрлендіру функцияларын қолданып бір өлшем бірліктен басқа өлшем бірлікке ауыстыру кестесін құрыңыздар.

Түсінік:Фут бірлігін ярд бірлігіне ауыстыру үшін ПРЕОБР функциясын қолдандым (=ПРЕОБР(B7;"ft";"yd")).

Берілгені

159

Фут

Нәтижесі

53

Ярд


1.1.3.Функцияның графигін тұрғызыңыз.

Түсінік:r=a(1+2*cosv) функйиясының графигін тұрғызу үшін алдымен кесте құрып ондағы v және a ға мән беріп r- дің мәнін тауып алып,точечная диаграмма типін қодданып y(x) графигін тұрғыздым.

a

v

r

x

y

2

4

-0,61457

0,401713

0,465112

2

3,9

-0,90373

0,656046

0,621554

2

3,8

-1,16387

0,920584

0,712124

2

3,7

-1,3924

1,180895

0,737744

2

3,6

-1,58703

1,423186

0,702295

2

3,5

-1,74583

1,634891

0,612407

……….

2

-2,7

-1,61629

1,461241

0,690769

2

-2,8

-1,76889

1,666687

0,592557

2

-2,9

-1,88383

1,829123

0,450706

2

-3

-1,95997

1,940356

0,276591

1.1.4.Көлемі V резервуар берілген. Оның жұмысшы көлемі Vr. Резервуардағы сұйықтық көлемі Vg. Резервуар негізінде радиусы r шеңбер немесе жақтары aжәне b төртбұрыш жатыр, толтыру биіктігі h. Сұйықтық көлемі резервуардың жұмыс көлемінен аса бере толтырушыға қажетті хабарлама жіберу керек. ЕСЛИ логикалық функциясын қолданыңыздар. “Суды жабыңыз!” хабарламасы қызыл фонда шықсын, ал толмаған жағдайда “қажет емес” хабарламасы көрсетілсін. Шартты форматтауды қолданып резервуар толуын көрсетіңіз.

Түсінік: Ең бірінші мен негіз ауданын (=B8*C8), одан кейін сұйықтық көлемінесептеп алдым (=B8*C8*G8). Содан кейін ЕСЛИ функциясы арқылы керек мағұламат жібердім (=ЕСЛИ(F8>D8;"Суды жабыңыз";"қажет емес")), сосын шартты форматтауды қолданып диаграмма құрдым, және "Суды жабыңыз!" хабарламасын қызыл фонға енгіздім.

Резервуардыңсуғатолуынкөрсету

Резервуар негізі

Жұмысшы

Негіздің

Сұйықтың

Толтыру

a

b

көлем, Vr

ауданы, S

көлемі, V

биіктігі, h

4

2,3

65

9,2

18,4

2

Қажет емес

 

20

 

19

 

18

 

17

 

16

 

15

 

14

 

13

 

12

 

11

 

10

 

9

1

8

1

7

1

6

1

5

1

4

1

3

жұм. көлVr

1

2

1

1

1.1.5. Теңдеулер жүйесін кері матрица әдісімен және Крамер әдісімен шешіңіздер.

Теңдеулер жүйесін кері матрица әдісімен шешу.

 

5x1-x2-2x3=5

Берілгені

3x1+4x2-7x3=2

 

5x1+x2-5x3=9

Түсінік: алдымен теңдеуді матрицалық формада жазып алдым, одан кейін МОПРЕД функциясы көмегімен матрица анықтауышын таптым, содан кейін МОБР функциясы көмегімен кері матрицаны таптым, кейін X матрица көрсеткішін таптым, ол үшін МУМНОЖ функциясы көмегімен кері матрицаны теңдеудің оң жақ бөлігіне немесе С матрицаны көбейттім.

 

 

5

-1

-2

 

5

 

x1

Матрица A

3

4

-7

Матрица В

2

Матрица X

x2

 

 

5

1

-5

 

9

 

x3

A матрицасыныңанықтауышы

-11

Жүйені кері матрица әдісімен шешу.

 

5

-1

-2

Матрица A

3

4

-7

 

5

1

-5

 

 

1,1818182

0,636363636

-1,36363636

 

5

х1

-5

Кері матрица

1,1818182

1,36363636

2,63636364

Матрица C

2

х2

-12

 

 

1,545454545

0,90909090909

-2,0909090909

 

9

х3

-9

Теңдеулер жүйесін Крамер әдісімен шешу.

Түсінік: МОПРЕД функциясы көмегімен матрицалардың көмекші анықтауыштарын таптым, одан кейін x1, x2, x3 табу үшін көмекші анықтауыштарды А матрицасының анықтауышына бөлдім.

 

5

-1

-2

Матрицы 1 анықтауышы

56

Матрица 1

2

4

-7

Матрицы 2 анықтауышы

131

 

9

1

-5

Матрицы 3 анықтауышы

102

 

5

5

-2

х1

-5

Матрица 2

3

2

-7

х2

-12

 

5

9

-5

х3

-9

 

5

-1

5

Матрица 3

3

4

2

 

5

1

9

1.1.6.MS Excel функцияларын қолданып берілген массивке келесі амалдары қолдану қажет:

  • берілген массивті транспонирлеу, нәтижесін басқа ұяшықтар диапазонында көрсету қажет;

  • берілген массив пен транспонирленген массивті көбейту;

  • берілге А санына тең элементтің массивтегі орнын табу.

Түсінік: берілген массивті мен ТРАНСП функциясы көмегімен транспонирлеп, В матрицасын алдым, одан кейін МУМНОЖ функциясы көмегімен В матрицасын оның транспонирленген матрицасына көбейтіп, нәтиже алдым, содан кейін ПОИСКПОЗ (=ПОИСКПОЗ(11;G4:G7;0)) функциясы көмегімен А санына тең элементтің массивтегі орнын таптым.

Берілген массив

6

5

4

A

1

3

3

3

5

4

1

Массивті транспонировать ету.

6

3

5

5

3

4

4

3

1

Берілген массив пен транспонирленген массивті көбейту.

77

45

54

45

27

30

54

30

42

Берілген А санына тең элементтің массивтегі орнын табу.

Бағана

3

Жол

3

1.1.7. Әртүрлі сұйықтықтардың негізгі деген сипаттамаларын анықтаңыз:

а) су ішкі диаметрі D болатын құбырмен ағады. Ағынның орташа жылдамдығы v. Құбырдың көлденең қимасының ауданын және ағынның көлемдік жылдамдығын V=v*S табу керек. Ағынның көлемдік жылдамдығы тұрақты болып, сұйықтық ағынының жылдамдығы 1,3 м/с болу үшін құбыр диаметрі қандай болуы керек;

б) келесі ереже бар: жылдам ағатын сұйықтықтардың (қоюлығы бойынша су қоюлығына жуық болатын) құбырдағы орташа жылдамдығы 1м/с-тан аспауы керек. Осы ережені орындай отырып күніне 6000 м3 су келетіндей құбырдың минимал диаметрін анықтаңыздар;

в) Рейнольдс саны қатынасымен анықталады, мұнда D - құбырдың ішкі диаметрі, v - құбырдағы сұйықтық ағынының орташа жылдамдығы, - сұйықтық тығыздығы, - сұйықтық абсолютті қоюлығы. Егер құбырдағы сұйықтық ағыны үшін Рейнольдс саны 2100-ден аспаса, ағын ламинарлы деп саналады. Егер де 10000-нан асса ағын турбулентті деп саналады. 2100 мен 10000 ортасындағы мәндері үшін ағын типін анықтау мүмкін емес. Рейнольдс санын және ағын типін (ламинарлы, турбулентті немесе белгісіз) анықтаңыздар.

Түсінік:

а) маған берілген мәліметтер мен формулаларды қолданып, ең алғаш мен көлденең қима ауданын(=ПИ()*((ПРЕОБР(B10;"mm";"m")^2)/4)) есептеп таптым, одан кейін ағынның көлемдік жылдамдығын таптым(=E10*D10), кейін 1,3 м/с жылдамдық кезіндегі көлденең қима ауданын (=B19/C19) және құбырдың диаметрін есептедім (=ПРЕОБР((4*D19/ПИ())^0,5;"m";"mm"));

б) орташа жылдамдығы 1 м/с және күніне 6000 м3 су келетіндей құбырдың минимал диаметрін(=ПРЕОБР((4*D28/ПИ())^0,5;"m";"mm")) және көлденең қима ауданын анықтадым (=ПРЕОБР(C28;"day";"sec")/B28);

в) алынған мәліметтерді көмегімен Рейнольдс санын (=ПРЕОБР(B37;"mm";"m")*C37*D37/E37) таптым, және ЕСЛИ функциясы көмегімен ағын типін анықтадым

(=ЕСЛИ(F37<2100;"ламинарлы";ЕСЛИ(F37>10000;"турбулентті";"белгісіз"))).

Құбырдың көлденең қимасының ауданын және ағынның көлемдік жылдамдығын табу.

S=π*D^2/4

 

V= v*S

Құбыр

диаметрі

Сұйықтыңтүрі

Ағынныңорташа

Құбырдың

көлденең

Көлемдік

D, мм

жылдамдығы

v, м\с

қимасыныңауданы S, м2

жыламдығы

V, м3

58,3

Бал

0,7

2669,481964

1868,637375

Ағын жылдамдығы 1,3 м/с болу үшін құбыр диаметрін табу.

S=V/ v

 

D=(4*S/π)^0,5

Көлемдік

Ағыстыңорташа

Аудан

Құбырдиаметрі

жылдамдығы

жылдамдығы

S, м2

D, мм

V, м3

v, м/с

 

 

1868,637375

1,3

1437,413365

42780,50419

Құбырдың минимал диаметрін анықтау.

S=V/v

 

D=(4*S/π)^0,5

Ағыстыңорташа

Көлемдік

Аудан

Труба диаметрі

жылдамдығы

жылдамдығы

S, м2

D, мм

v, м/с

V, м3/күн

 

 

0,5

6000

1036800000

36333108,32

Рейнольдс санын және ағын типін анықтау.

Re=D*v*ρ/μ

Құбырдиаметрі

D, мм

 

Ағыстыңорташа

жылдам-

дығы

v, м/с

Сұйықтың

тығыздығы

ρ, кг/м3

Сұйықтықтың

абсалюттікқоюлығы

μ, 10-4*Па*с

Рейнольдс саны,

Re

 

Ағын

типі

 

58,3

0,7

1400

10

5,7134

ламинарлы

1.1.8. Температуралық резисторлық датчик– бұлішінде температураны өлшеуге металл пластинка немесе сым қолданатын аспап. Металдың электрлік кедергісі температураға тәуелді, сондықтан температураны металдың кедергісін өлшеу арқылы анықтауға болады. Температура және кедергіні байланыстыратын теңдеу келесідей форфуламен анықтадым

мұндаRt - өлшенетін Ттемпература кезіндегі кедергі;

R0 - 0°Стемпературадағы кедергі;

 - сызықты температуралық коэффициент.

Платина үшін=0,00385 Ом/°С.

а) Берілген (T1;T2) температура интервалында платиналы терморезистордың кедергісін есептеу.

б) hr көрсетілген қадаммен R(t1;t2) берілген интервалындағы температураны табу.

Түсінік:

а) мен берілген (T1;T2)тепрература интервалында ht қадаммен платиналы резистордың кедергісін (=$B$11*(1+$C$11*G11) және т.с.с.) формула арқылы анықтадым:

б) содан кейін керісінше, кедергілер көрсеткіштері арқылы температураларды анықтадым (=((G38-$B$38)/$B$38)/$C$38 және т.с.с.).

Берілген (T1;T2) температура интервалында платиналы терморезистордың кедергісін есептеу.Rt=R0*(1+αT)

Температурадағы

Температура

Температура

Төменгі

Жоғарғы

кедергі

коэффициенті,

қадамы,

температура,

температура,

0°С, R0

α

Ht

T1

T2

100

0,00385

10

60

280

Температуралар,

Өлшенгентемп.кедергісі

T, Rt

T

 

280

207,8

290

211,65

300

215,5

310

219,35

320

223,2

330

227,05

340

230,9

350

234,75

360

238,6

370

242,45

380

246,3

390

250,15

400

254

410

257,85

420

261,7

430

265,55

440

269,4

450

273,25

460

277,1

hr көрсетілген қадаммен R(t1;t2) берілген интервалындағы температураны табу.t=((Rt-R0)/R0)/α

Температурадағы

Температура

Температура

t1 темп-сы

t1 темп-сы

кедергі

коэффициенті,

қадамы,

кезіндегі

кезіндегі

0°С, R0

α

Hr

кедергі, Rt1

кедергі, Rt2

100

0,00385

5

40

100

Терморезистор

кедергісі,

Rt

Температуралар,

t

 

100

0

105

12,98701299

110

25,97402597

115

38,96103896

120

51,94805195

125

64,93506494

130

77,92207792

135

90,90909091

140

103,8961039

145

116,8831169

150

129,8701299

1.1.9.Автофильтрация көмегімен үш қарапайым сұраныс және Расширеный фильтр көмегімен үш күрделі сұраныс жасаңыздар.

Қоймадағы материалдар

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

парта

ағаш

мектеп

5000

10

үстел

ағаш

үйтұрмысы

8000

6

орындықтар

ағаш

үйтұрмысы

3000

1

вазалары

әйнек

офис

8000

3

турниктер

темір

спорт зал

12000

6

шиналар

резеңке

машина

33000

10

тенисүстелдері

ағаш

спорт зал

35000

5

терезелер

әйнек

үйтұрмысы

12000

3

принтерлер

пластмасса

офис

9500

1

гүлсалғыштар

пластмасса

мектеп

11000

5

Автофилтрацияжәне расширенный фильтр көмегіменсұранысжасау

Диапазон шарты 1

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

 

 

үйтұрмысы

 

 

Нәтиже 1

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

үстел

ағаш

үйтұрмысы

8000

6

орындықтар

ағаш

үйтұрмысы

3000

1

терезелер

әйнек

үйтұрмысы

12000

3

Диапазон шарты 2

 

 

 

 

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

 

ағаш

 

 

 

Нәтиже 2

 

 

 

 

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

парта

ағаш

мектеп

5000

10

үстел

ағаш

үйтұрмысы

8000

6

орындықтар

ағаш

үйтұрмысы

3000

1

тенисүстелдері

ағаш

спорт зал

35000

5

Диапазон шарты 3

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

 

 

 

 

10

Нәтиже 3

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

парта

ағаш

мектеп

5000

10

шиналар

резеңке

машина

33000

10

Диапазон шарты 4

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

 

 

 

 

1

 

 

 

12000

 

Нәтиже 4

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

орындықтар

ағаш

үйтұрмысы

3000

1

турниктер

темір

спорт зал

12000

6

терезелер

әйнек

үйтұрмысы

12000

3

принтерлер

пластмасса

офис

9500

1

Диапазон шарты 5

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

 

 

спорт зал

 

 

 

 

 

 

6

Нәтиже 5

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

үстел

ағаш

үйтұрмысы

8000

6

турниктер

темір

спорт зал

12000

6

тенисүстелдері

ағаш

спорт зал

35000

5

Диапазон шарты 6

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

 

ағаш

 

 

 

 

 

 

8000

 

Нәтиже 6

Атауы

материал

мақсаты

бағасы

Саны

парта

ағаш

мектеп

5000

10

үстел

ағаш

үйтұрмысы

8000

6

орындықтар

ағаш

үйтұрмысы

3000

1

вазалары

әйнек

офис

8000

3

тенисүстелдері

ағаш

спорт зал

35000

5

1.1.10. Берілген негізгі және қосымша кестелерді құрыңыздар. Қосымша кестенің мәліметтерін қолданып негізгі кестеде қажетті есептеулерді орындаңыздар.

Түсінік: мен берілген негізгі және қосымша құрып алдым, және оларды байланыстыру үшінСсылки и массивыкатегориясының ВПРфункциясын қолдандым. Олар арқылы кестелердегі ақпаратты өңдедім: қосымша кестеде көрсетілген мәліметтерді негізгі кестеге енгіздім.

Негізгі кесте

Кв.

Салық салу нысаны

Салықжәне

Салық

Салық салу

Салық

 

 

төлемдердің

мөлшері

көлемі, мыңтг

сомасы

 

 

аталуы

%

 

 

1

Пайдаға

КНП

30

900

270

1

Жалақы фонды

Әлеуметтіксалық

20

100

20

1

Жалақы фонды

Әлеуметтіксалық

1,5

100

1,5

2

Пайдаға

КНП

30

1200

360

2

Жалақы фонды

Әлеуметтіксалық

20

150

30

2

Жалақы фонды

Әлеуметтіксалық

1,5

150

2,25

3

Пайдаға

КНП

30

110

33

3

Жалақы фонды

Әлеуметтіксалық

20

200

40

3

Жалақы фонды

Әлеуметтіксалық

1,5

200

3

 

Барлығы

 

 

3110

759,75

Қосымшакесте

Салықжәне

Ставкасы %

төлемдердіңатауы

 

КНП

30

Әлеуметтіктөлем

20

Әлеуметтіктөлем

1,5