15. Рэлігійныя вераванні старажытных беларусаў. Іх адлюстраванне ў міфалагічных вобразах.

Язычніцтва (паганства) - умоўны тэрмін, які абазначае старажытныя вераванні і культы, што існавалі да пашырэння трох сусветных рэлігій: будызму, хрысціянства, ісламу. Назва паходзіць ад царкоўнаславянскага слова "языцы" (народы, чужаземцы). Тэрмін "паганства" ўтвораны ад лацінскага слова "паганус" (язычнік). Язычніцтва - надзвычай шматслойная і разгалінаваная рэлігія, якая ўключае ў сябе рознастадыяльныя рэлігійныя ўяўленні (анімізм, фетышызм, татэмізм і інш.) пэўных гістарычных эпох. На працягу многіх тысячагоддзяў язычніцтва зведала шматлікія змены, пераўтварэнні, больш познія напластаванні. Яно пачыналася ад культу продкаў і закончылася складаным і разгорнутым пантэонам багоў. Ва ўсходніх . славян вярхоўным богам быў Пярун - бог грому і маланкі - адзін з найбольш старажытных багоў. Яго культ выводзіцца з часоў індаеўрапейскай супольнасці бронзавага веку. Сварог быў богам неба, а бог сонечнага святла Дажбог з'яўляўся яго сынам. Харс лічыўся богам Сонца, Волас (Велес) - богам жывёлагадоўлі, Стрыбог кіраваў вятрамі, якія наганялі дажджавыя хмары. Існуе паданне, паводле якога ў старажытныя часы каля так званага Валовага возера, якое размяшчаецца ў двух кіламетрах на ўсход ад Полацкага гарадзішча, знаходзілася капішча Перуна і Бабы-ягі. Гэта паданне доўга захоўвалася ў памяці старажылаў Полацка. Добра вядома, што славяне да прыняцця хрысціянства пакланяліся абагаўлёнай імі прыродзе: гарам, камяням, крыніцам, азёрам, рэкам, кустам, дрэвам, гаям, а таксама звярам і птушкам, нарэшце агню, зоркам, месяцу і сонцу. Значнае месца ў паданнях і вераваннях беларусаў займаў камень, аб чым сведчаць шматлікія прыклады. У старажытным Полацку нават сярод прадстаўнікоў княжацкай дынастыі пасля прыняцця хрысціянства шанаваліся язычніцкія вешчуны. "Аповесць аб мінулых часах" прыпісвае Усяславу Полацкаму нараджэнне ад чараўніцтва. Сучаснікі надзялялі Усяслава звышнатуральнымі якасцямі.

16. Вялікае перасяленне народаў, роля ў ім германскіх і славянскіх плямёнаў.

Вялікае перасяленне народаў, таксама Варварскае ўварванне, перасяленне народаў у Еўропе, якое адбывалася прыкладна паміж 300-мі і 700-мі гадамі нашай эры, супала з перыядам пераходу ад Антычнасці да Ранняга Сярэднявечча. Гэтыя рухі адзначаліся глыбокімі зменамі, як ў межах Рымскай імперыі так і ў межах так званай «варварскай мяжы». Мігрыруючыя народы складаліся з готаў, вандалаў, булгараў, аланаў, свеваў, фрызаў, франкаў і іншых германскіх і славянскіх плямёнаў. Усё перасяленне можа быць падзелена на дзве часткі: першая, паміж 300-мі і 500-мі гадамі нашай эры, калі большасць германскіх народаў рынулася ў вобласці Заходняй Рымскай імперыі. Другая частка, паміж 500-мі і 700-мі гадамі нашай эры, адзначылася Славянскім засяленнем Цэнтральнай і Усходняя Еўропы, асабліва Старажытнай Германіі. Булгары, сёння славяназіраваны народ, якія прысутнічалі ў далёкаўсходняй Еўропе з II стагоддзя, заваявалі ўсходнюю балканскую тэрыторыю Візантыйскай імперыі ўжо ў VII стагоддзі. Ламбарды, германскі народ, асвоілі паўночную Італію, вобласць, сёння вядомую як Ламбардыя. На працягу ранніх візантыйска-арабскіх войн і ў другой палове VII і ў пачатку VIII стагоддзяў, арабскія войскі спрабавалі ўварвацца ў Паўднёва-ўсходнюю Еўропу, праз Малую Азію, але ў выніку былі пераможаныя аб'яднанымі сіламі Візантыі і Балгарыі ў 717—718 гг. У выніку хазарска-арабскіх войн, хазары спынілі арабскае пашырэнне ва Усходнюю Еўропу, папярок Каўказа. У той самы час, маўры (якія складалія з арабаў і бербераў) праз Гібралтар, пранікаюць у Паўднёва-заходнюю Еўропу, заваёўваючы Пірэнейскі паўвостраў, знішчая тым самым Каралеўства вестготаў (711 г.), аднак былі спыненыя франкамі, у бітве пад Турам (732 г.). Гэтыя бітвы ў значнай ступені ўсталявалі мяжу паміж хрысціянскім мірам і ісламам, на працягу наступных трох стагоддзяў.

Пачынаючы з VIII па X ст., што звычайна не лічыцца вялікім перасяленнем, узнікаюць новыя хвалі міграцыі народаў, спачатку венграў, а пазней цюркскіх народаў.