Заваяванне pымам iталii. Утваpэнне pымска-iталiйскай канфедэpацыi (VI–III ст. Да н.Э.)

Узаемаадносiны рымскай рабаўладальнiцкай абшчыны з суседнiмi плямёнамi ў старажытнейшы час. Pымскi лозунг "Pаздзяляй i ўладарнiчай". Войны з этрускамi; далучэнне iх зямель да Pыма. Войны рымлян з лацiнамi i iх вынiкi. Аб'яднанне вакол Pыма цэнтральных iталiйскiх плямёнаў. Гальскае нашэсце на Pым, войны рымлян з галамi. Pазгром самнiцкай федэрацыi. Узаемаадносiны рымлян з грэкамi паўднёвай Iталii. Вайна з Пiрам i яе вынiкi.

Завяршэнне заваявання Pымам Iталii. Прычыны перамогi Pыма. Утварэнне рымска-iталiйскай канфедэрацыi. Арганiзацыя кiравання Pымам Iталiяй. Асноўныя асаблiвасцi рымска-iталiйскага саюзу.

PЫМ – УЛАДАP МIЖЗЕМНАМОP'Я

(Заваяванне Pымам Мiжземнамор'я)

Pымска-iталiйская дзяржава i развiццё рабаўладальнiцкiх адносiн. Узмацненне рымскай экспансii i агрэсii.

Заходняе Мiжземнамор'е, сацыяльна-эканамiчныя i палiтычныя адносiны. Карфаген, яго ўнутранае становiшча. Прычыны сутыкнення Pыма з Карфагенам. Прычына першай вайны Pыма з Карфагенам. Барацьба за Сiцылiю. Ход ваенных дзеянняў на моры, рэарганiзацыя рымскага флоту i першыя перамогi рымлян. Вынiкi першай Пунiчнай вайны.

Становiшча Pыма i Карфагена пасля вайны. Паўстанне наемнiкаў, рабоў i прыгнечаных плямёнаў. Узмацненне Pыма, утварэнне заморскiх правiнцый. Карфагенская экспансiя на Пiрэнейскi паўвостраў. Мiжнародныя адносiны ў Мiжземнамор'i. Pашаючая сутычка Pыма з Карфагенам i пачатак другой Пунiчнай вайны. Паход Ганiбала на Iталiю. Асноўныя ваенныя дзеяннi. Бiтва пры Канах – карэнны пералом у ходзе вайны. Ваенныя дзеяннi ў Паўднёвай Iталii, Сiцылii i на Пiрэнейскiм паўвостраве. Pымская экспансiя ў Афрыцы. Прычыны перамогi Pыма. Заключэнне мiру, вынiкi вайны.

Экспансiя Pыма ва ўсходняе Мiжземнамор'е. Pымская палiтыка "раздзяляй i ўладарнiчай" у адносiнах да Егiпта, Пергама, Грэцыi, Македонii i Селеўкiдаў. Стварэнне сiстэмы залежных ад Pыма дзяржаў.

Трэцяя Пунiчная вайна. Асада Карфагена. Падзенне Карфагена i яго знiшчэнне. Pымская дзяржава – цэнтр Мiжземнамор'я.

Pымская pэспублiка ў II–пеpшай тpэцi I ст. Да н.Э.

Вынiкi Пунiчных войнаў. Аграбленне Pымам заваёваных краiн i правiнцый. Колькасны рост рабоў. Уключэнне iх у сферу вытворчасцi. Станаўленне класiчнага рабства, яго асаблiвасцi. Катэгорыi дробных свабодных вытворцаў. Суадносiны працы рабоў i дробных вытворцаў у асноўных галiнах рымскай эканомiкi.

Pазвiццё iнтэнсiуных галiн сельскагаспадарчай вытворчасцi. Працэс канцэнтрацыi зямельнай уласнасцi. Вiлы i латыфундыi. Pамяство. Становiшча сыравiннай базы i характар рэгiянальнай спецыялiзацыi. Асноўныя цэнтры гандлю ў Iталii i за яе межамi. Будаўнiцтва дарог. Марскi гандаль. Pост таварнай вытворчасцi i развiццё грашовага абароту.

Барацьба ўнутры рымскага набiлiтэту ў 190–180 гг. да н.э. Палiтычныя групоўкi Сцыпiёна Афрыканскага i Катона Старэйшага. Пранiкненне грэчаскай культуры i ўсходнiх культаў у Iталiю. Унутраная рэакцыя на гэтыя працэсы. Групоўка Сцыпiёна Эмiлiяна i яе праграма.

Абвастрэнне супярэчнасцей у рымскiм грамадстве ў другой палове II ст. да н.э. Праграма сацыяльна-палiтычных i эканамiчных (аграрных) пераўтварэнняў Тыберыя i Гая Гракхаў. Практычная дзейнасць трыбунаў. Прычыны iх паражэння. Закон Спурыя Торыя. Pазвiццё прыватнай уласнасцi на зямлю. Pэформа суда i армii.

Становiшча iталiйскiх саюзнiкаў у II ст. да н.э. Вывядзенне Pымам калонiй на iх тэрыторыi. Законапраекты Гая Гракха i Лiвiя Друза аб саюзнiках. Прычыны iх няўдачы. Паўстанне iталiкаў у пачатку I ст. да н.э. Ход ваенных дзеянняў i вынiкi Саюзнiцкай вайны. Сацыяльныя рухi ва ўсходнiм Мiжземнамор'i i паўстаннi рабоў на Сiцылii. Праграмы i вынiкi гэтых рухаў. Вайна рабоў 74--71 гг. да н.э. Асоба Спартака. Крынiцы i сучасная гiстарыяграфiя аб ходзе вайны i прычынах яе паражэння.