5/Функцыі мовы: камунікатыўная, пазнавальная (кагнітыўная), акумулятыўная, уплывовая, эмацыянальна-эстэтычная.

Мова – сац. з’ява, не можа існаваць без грамадства і па-за грамадствам. Узнікае з вельмі вялікай патрэбы не выказаць сябе, а перадаць інфа іншаму.

Мова мае:

• план выражэння – перадае паняцце па канк. працэссы, з’явы, фіксацыі, напіс.

• план зместу – тое, што адлюстроўваецца у свядомасці і захоўваецца у ей.

Функцыі мовы-роля ў грамадстве:

• камунікатыўная – здольнасць мовы быць сродкам зносін паміж людзьмі:

а) фатычная – функцыя наладжвання кантактаў, рэгулявання адносін паміж людзьмі

б)акумулятыўная – функцыя назапашвання, захоўвання традыцый культуры, гісторыі, нацыянальнай свядомасці народа.

• уплывовая (апелятыўная)-уздзеянне, зварот да слухача

• .Пазнавальная (кагнетыўная) – сродак атрымання ведаў (кагнетыў):

а) намінатыўная – найменне прадметаў, з’яў рэчаіснасці, паказвае свет, бо чалавек пастаянна сутыкаецца з неабходнасцю назваць прадметы, з’явы, працэсы.

б) эмацыянальная – эстэтычная – эмацыя мова. выр думкі і пачуцці, эстэтычныя задаволенні, эстэтычня патрэбы

• эстэтычная: выр думкі і пачуцці, эстэтычныя задаволенні, эстэтычня патрэбы

• валюнтатыўная: прымушае да дзеяння

6/Нормы сучаснай беларускай літаратурнай мовы.

Норма – выпрацаваны грамадствам прынцып і замацаваныя правілы вымаўлення і напіс, ужав., грам. форм, пабудова словазлучэнняў і складаў.

Стабільнасць літ.м.забяспечваецца сістэмай моўных нормаў:

1) арфаэпічная – прав вымаўлення гукаў і іх спалучэнняў.

2) арфаграфічная – перадача вусн мовы на пісьме па правілах.

3) лексічныя – ужыванне слоў ва ўласцівых ім значэннях і правілы дарэчнага спалучэння слоў па сэнсу.

4) граматычнае(марфалагічныя) – прав. ужыв. форм слоў і пабудова сказа.

5) стылістычны – выкарыстанне моўнага сродка ў адпаведнасці са стылем.

6) пунктынацый – прав пост знакаў прыпынку.

7)акцэнталагічная – правілы пастаноўкі націску ў словах

8)сінтаксічныя – правілы граматычнай сувязі ў словазлучэннях, правілы пабудовы сказаў

9)этычныя – правілы маўленчых паводзін, вызначаныя маральна-этычнымі традыцыямі нацыі

7/Фанетыка. Сувязь з іншымі раздзеламі мовазнаўства. Прадмет і задачы вывучэння.

Фанетыка – навука аб гук. ладзе мовы, раздел мовазнаўства, у якім вывуч. спосабы утрарыння гукаў мовы, іх акустычныя ўласцівасць, пазіц і камбінатыўныя змены, спалучэнні, а таксама склад, складападзел, націск, інтанацыя, асаблівасці членення гук плыні на моўныя адзінкі.

Фанетыка:

• апісальная – даследванне гук. ладу на адпаведным этапе развіцця.

• гістарычная – працэсы відазмяненняў гукаў мовы, замены адных з іншымі гукамі, асаблівасці.

• параўнальная – супастаўленне і выяленне спецыфічных адрорзненняў у працессе параўнання гукаў розных моў.

Аб’ектам вывучэння фанетыкі з’яўляюцца:

• гукі

• сродкі гукавой арганізацыі: націск, склад, інтанацыя

Фанетыка цесна звязана з іншымі раздзеламі мовазн.:

1)з арфаэпіяй – пры выяўленне, калі ведаеш асаблівасці гукаў.

2) арфаграфіяй – будзе эфект. калі зразумець сутнасць і ролю фан прынцыпаў,правапісу.

3) лексікалогіяй і марфалогіяй – адрозніць значэнне слова і разабрацца ў яго марфемным саставе.

Без фанетыкі нельга абысціся пры вывучэнні літ-ры і літаратуразнаўства.