Текст 8.
I. DE MAGISTRATIBUS ROMANORUM.
Principatus magistratuum Romae in manibus consulum erant. Consules erant magistratus annui; consulibus erant imperium et potestas; praeterea consul erat iudex et pontifex maximus. Item ordinarii magistratus alii erant. Praetor urbanus ius inter cives dicebat. Quaestores aerarium curabant. Censor censum agebat. Postea autem officium censoris erat etiam peccata civium contra bonos mores notare atque senatum legere. Aediles curam aedium, postea curam ludorum denique curam annonae habebant. Extraordinarii magistratus Romae erant dictator, magister equitum, decemviri, tribuni militum consulari potestate.
II. 1). In fuga foeda mors est, in victoria gloriosa. 2) Medice, medica mente, non medicamentis. 3) Extremum oppidum Allobrogum proximumque Helvetiorum finibus est Genava. 4) Iudices, qui ex lege iudicatis, obtemperare legibus debetis (Cic.). 5) Febrim signum morbi putamus. 6) Cibi condimentum fames, potionis sitis (Cic.). 7) Contra vim mortis non est medicamen in hortis. 8) Barbarus hic ego sum, quia non intellegor ulli (Ov.). 9) Scire leges non est verba earum tenere, sed vim ac mentem. 10) Nulla potential supra leges debet esse. 11) Sociale animal est homo. 12) Non quaerit aeger medicum eloquentem, sed sanantem 13) Non mihi soli, sed etiam patriae vivo. 14) Praetor iuveni equum eximium dono dat. 15) Nuptiae sunt communicatio mariti et feminae et consorcium omnis vitae, divini et humani iuris communicatio. 16) Quod attinet ad ius civile, servi pro nullis habentur, quod ad ius naturale attinet, omnes homines aequales sunt.
Текст 9.
RES MANCIPI ET NEC MANCIPI .
Omnes res aut mancipi sunt aut nec mancipi. Mancipi res sunt omnia praedis in Italico solo, tam rustica – qualis est fundus, quam urbana – qualis est domus, item iura praediorum rusticorum (servitutes), velut, via, iter, actus, aquaeductus, item servi et quadrupedes, velut boves, multi, equi, asini. Ceterae res nec mancipi sunt (Ulpianus).
Magna autem differentia est rerum mancipi et nec mancipi. Nam res nec mancipi ipsa traditione pleno iure alterius fiunt (становятся), si corporales sunt et ob id recipiunt traditionem. Itaque si tibi vestem vel aurum vel argentum trado sive ex venditionis causa sive ex donationis sive alia ex causa, statim tua fit ea res (Gaius).
1) Amicus verus cognoscitur amore, more, ore, re. 2) Cicero perniciem suam magna cum calamitate rei publicae coniungebat. 3) Spes bona confirmat animos datque vires. 4) Gubernatorem in tempestate, in acie militem intelleges. 5) Nemo nostrum amico rebus in adversis auxilio negabat. 6) Est modus in rebus, sunt certi denique fines (Hor.). 7) Gaius Gracchus novis rebus studebat. 8) Libertas inaestimabilis res est. 9) Mare Rubrum colore non adhorret a ceteris. (Curt.). 10) Parvo est natura contenta. 11) Ut Romae consules, sic Carthagine quotannis annui bini reges creabantur. 12) Salus rei publicae nostrae suprema lex.
ТЕКСТ 10.
DE PUGNA MARATHONIA.
In magno periculo olim res publica Atheniensium fuit. Nam Persae cum magno exercitu in Atticam invaserunt. Exercitus Atheniensium parvus erat, duces autem rei militaris periti erant. Concordia Graecorum in rebus adversis admirabilis erat. Apud Marathonem planities erat ibique Athenienses contra copias Persarum pugnaverunt. Initio diei in media acie Persae, in cornibus autem aciei Graeci victores fuerunt, meridie victoria Graecorum certa fuit. Prudentia Miltiadis et fortitudo militum rem publicam Atheniensium a pernicie servaverunt.
DE PROMETHEO.
Prometheus, qui auxilio Minervae homines ex terra et aqua fecerat, de genere humano bene meruit. Dei saepe Prometheum ad epulas suas invitaverunt. Itaque consilium Iovis, qui omnes homines necare constituerat, Prometheo notum erat. Prometheus aliquando in coelum venit, ignem, quem Iuppiter hominibus negaverat, de Olympo subduxit et hominibus donavit. Quamquam Iovis ira magna erat, genus humanum non delevit. Prometheum autem Vulcanus iussu Iovis in monte Caucaso ferreis catenis ad saxum alligavit cotidieque aquila iecur Promethei devorabat. Iecoris pars, quam aquila interdiu devoraverat, noctu crescebat. Ita Prometheus ingentes dolores tolerabat. Postea Hercules aquilam sagitta necavit Prometheumque liberavit.