- •Комплекси таълимию методb аз фанни Нархгузорb (барои донишxeёни ихтисос[ои иrтисодb)
- •{Афтаи якeм Мавзeи 1. Мо{ият, маrсад ва вазифа{ои фан
- •1.1. Маънои нарх ва нархгузорb
- •1.2. Мо[ияти нарх
- •1.3. Маrсад, наrш ва вазифа[ои нархгузорb
- •1.4. Мазмун (предмет)-и фан, мавзeи омeзиш ва алоrамандии он
- •5. Мо[ияти нарх:
- •{Афтаи дуюм Мавзeи 2. Асос{ои методологии нархгузорb
- •2.1. Мо[ияти rонуни арзиш ва амали он
- •2.2. Маф[ум[ои иrтисодии арзиши бозорb ва нархи бозорb
- •2.3. Арзиши бозорb, нархи бозорb ва талаботу пешни[од
- •{Афтаи сеюм Мавзeи 3. Инкишофи назарияи нархгузорb
- •3.1. Алфред Маршалл ва аrидаи илмии он оид ба нарх
- •3.3. Мавrеи нарх дар давраи иrтисоди бозоргонb
- •3.4. Асоси омeзиш ва пешбинии вазъи бозорb
- •Мавзeи 4. Принсип{ои асосии нархгузорb
- •4.1. Мавrеи принсип[ои нархгузорb дар шароити иrтисоди бозоргонb
- •4.2. Мо[ияти принсип[ои нархгузорb
- •{Афтаи ча{орум Мавзeи 5. Сиёсати давлатии нарх
- •5.1. Маrсад ва вазифа[ои сиёсати давлатии нарх
- •5.2. Ро[[ои иrтисодии танзимшавии нарх[о
- •5.3. Равия[ои инкишофёбии танзими давлатии нарх
- •{Афтаи панxум Мавзeи 6. Зина{ои ташаккули сиёсати нархгузории озод
- •6.1. Гузариш ба нарх[ои озод
- •6.2. Бунёдшавии нархгузории озод
- •6.3. Инкишофёбии нархгузории озод
- •{Афтаи шашум Мавзeи 7. Усул{ои ба хароxот асосёфтаи нархгузорb
- •7.1. Зарурати истифодабарии усулу услуб[о дар xараёни нархгузорb
- •7.2. Таъиноти усул[ои хароxот, xамъбастb ва меъёрb
- •Санxиши мар{илавии якум {афтаи {афтум Мавзeи 8. Нархгузорb тибrи хосият{ои истеъмолии ма{сулот
- •8.1. Тавсиф ва намуд[ои усул[о
- •8.2. Хосият[ои усул[ои ба[оди[ии баллb, нишионди[анда[ои rиёсb ва та[лили регрессионb
- •{Афтаи {аштум Мафзeи 9. Ро{у услуб{ои нархгузории вазъи бозориро баэътиборгиранда
- •9.1. Ро[[ои муrаррарии нархгузории бозоргонb
- •9.2. Услуб[ои махсуси нархгузории бозоргонb
- •{Афтаи нe{ум Мавзeи 10. Тавсиф ва таснифоти системаи нархи иrтисоди бозоргонb
- •10.1. Тавсифи умумии системаи нарх
- •10.2. Таснифоти системаи нарх
- •{Афтаи да{ум Мавзeи 11. Мо{ияти амали нарх{ои иrтисоди бозоргонb
- •11.1. Наrш ва мавrеи нарх[ои гардиши исте[солотро таъминкунанда, амалашон аз ваrт, минтаrа ва хароxоти наrлиёт вобаста
- •11.2. Мо[ияти нарх[ои дар фаъолияти дохилию беруниrтисодb истифодашаванда ва озодамалкунанда
- •11.3. Вазифа[ои мукаммалгардонии системаи нарх
- •12.2. Мавrеи нарх дар омeзиш ва та[лили талабу пешни[од
- •12.3. Та[лили мувозинати бозор ва механизми танзими давлатии нарх
- •{Афтаи двозда{ум Мавзeи 13. Стратегия{ои нархгузории бозоргонb
- •13.1. Равия[ои умумии бунёдшавии стратегия[ои нархгузорb
- •13.2. Намуд[ои асоси стратегия[ои нархгузорb
- •14.2. Намуд[ои хизматрасони[ои истеъмолb ва мо[ияти он[о
- •14.3. Услуб[ои умумии муайян кардани тариф[о ба хизматрасони[ои истеъмолb
- •Мавзeи 15. Имконият{ои истифодабарии тариф{ои хизматрасони{ои исте{солb
- •15.1. Таъиноти тариф[ои боркашонb бо наrлиёти автомобилb
- •15.2. Мо[ияти тариф[ои боркашонb бо ро[и о[ан
- •15.3. Афзалият ва ма[дудият[ои тариф[ои бокашонb бо ро[и обb
- •Мавзeи 16. Тариф{ои хизматрасони{ои а{олb ва гумрукb
- •16.1. А[амият ва таснифоти тариф[ои хизматрасонии маишb
- •16.2. Наrш ва гурe[банди[ои тариф[о ба хизматрасонии алоrавb
- •16.3. Сиёсати гумрукb ва тавсифи хислат[ои тариф[ои он
- •{Афтаи ча{орда{ум Мавзeи 17. Тарзу хусусият{ои асосии нархгузорb дар саноат ва кишоварзb
- •17.1. Тарзи нархгузорb дар саноат
- •17.2. {Усусият[ои нархгузорb дар со[аи кишоварзb
- •Мавзeи 18. Тартибу услуб{ои нархгузорb дар сохтмон, комплекси сeзишворb-барrb ва тадrиrот{ои илмb
- •18.1. Тартиби нархгузорb ба ма[сулоти сохтмон
- •18.2. Xаб[а[ои асосии нархгузорb дар комплекси сeзишворию барrb
- •18.3. Услуби нархгузорb ба ма[сули илмию техникb
- •{Афтаи понзда{ум Мавзeи 19. Нархгузорb дар бозори xа{онb
- •19.1. Мо[ияти нарх[ои савдои бозори xа[онb
- •19.2. Намуд[ои нарх[ои савдои xа[онb
- •{Афтаи шонзда{ум Мавзeи 20. Шарт, омил{о ва танзими нарх{ои xа{онb
- •20.1. Мавrеъ ва инкишофи фаъолияти беруниrтисодb
- •20. 2. Омил[ои нарх[ои xа[онb ва мо[ияти он[о
- •20.3. Шарт[ои амали нарх[ои савдои бозори xа[онb
- •20.4. Та[лили таxрибаи танзими давлатии нарх[ои xа[онb
- •Имти{они ни{оb адабиёт
{Афтаи сеюм Мавзeи 3. Инкишофи назарияи нархгузорb
НАRША:
3.1. Алфред Маршалл ва аrидаи илмии он оид ба нарх
3.2. Функсия[ои нарх ва табиати иrтисодии он[о
3.3. Мавrеи нарх дар давраи иrтисоди бозоргонb
3.4. Омeзиш ва пешбинии вазъи бозорb
3.1. Алфред Маршалл ва аrидаи илмии он оид ба нарх
Олими маш[ури иrтисоддон Алфред Маршалл яке аз намоянда[ои намоёни назарияи иrтисодии uайриклассикb [исобида шуда, оид ба масъала[ои назариявии нархгузории озод тадrиrот[ои му[ими илмb гузаронидааст, ки а[амияти зиёди иrтисодb дорад. Дар асоси ин тадrиrот[ои илмии А. Маршалл, [амчун асосгузори назарияи нархии иrтисоди бозоргонb, маш[ур шуд.
Бо аrидаи А. Маршалл нархи озод (бозорb) дар натиxаи бо [амдигар бархeрдани нархи талабот ва нархи пешни[од ба амал меояд, ки ин амалро олим бо [аракати «теu[ои rайчb» шар[ додааст. Бо нархи талабот нуrтаи фоиданоки [адди баландтарини ма[сулот муайян мегардад. Дар асоси нархи пешни[од бошад, хароxоти [адди баландтарин муайян карда мешавад.
А. Маршалл ба [амдигар бевосита вобастагии се омил[ои асосии бозорро, яъне нарх, талабот ва пешни[одро муайян кардааст. Та[лили ба [амдигар вобастагии нарх, талабот ва пешни[од имконият меди[ад, ки вазъияти бозорb идора гардида, натиxа[ои он дар xараёни танзими давлатии нарх истифода бурда шавад.
3.2. Функсия[ои нарх ва табиати иrтисодии он[о
Табиати иrтисоди нарх бо функсия[ои он ошкор шуда, мавrеи батанзимдарории нархгузорb дар шароити иrтисоди бозоргонb муайян мегардад. {амзамон бо дигаргуншавии функсия[ои нарх табиати иrтисодии он таuйир меёбад. Аслан функсия[ои нарх бо rонун[ои объективии иrтисодb алоrаманд буда, амали хосият[ои умумb ва хоси намуд[ои гуногуни нархро ифода мекунад.
Нарх дар шароити иrтисоди бозоргонb функсия[ои мухталифро иxро менамояд, ки дигар маф[ум[ои иrтисодии онро иxро карда наметавонад. Функсия[ои асосии нарх аз ин[о иборат мебошад: 1) ба[исобгирb ва ченаки хароxот; 2) азнавтаrсимшавb; 3) [авасмандгардонb ва 4) баробаргардонии таносуби талабот ва пешни[од.
Функсияи ба[исобгирb ва ченаки хароxот дар мавриди муrоиса намудани мол[ои арзиши истеъмолии [архела ва сарфи ме[нати гуногундошта иxро мешавад. Бо амали ин функсия имконпазир мешавад, ки [амаи нишонди[анда[ои иrтисодb ба наrша гирифта ва [исоб карда шаванд. Нарх [амчун нишонди[андаи ба[исобгирb ва назорат истифода бурда мешавад. То исло[оти охирини иrтисодb ин функсияи нарх ни[оят ба таври васеъ амал мекард. Пас аз гузариш ба иrтисоди бозоргонb таъсири он дар миrёси макроиrтисодb нисбатан суст шуда, дар фаъолияти хоxагидории корхона пурзeр шудааст. Зеро исте[солкунанда имконият пайдо кардааст, ки фаъолияти иrтисодии худро озодона ташкил карда, инкишоф ди[ад. Амали функсияи ба[исобгирb ва ченаки хароxот дар миrёси исте[солот ва вобаста ба шароити дохилb ва берунии иrтисодии корхона пурзўр мегардад. Дар ин шароит маrсади асосии корхона аз гирифтани фоидаи зиёд бо хароxоти кам иборат аст. Дар шароити иrтисоди бозоргонb дар асоси паст кардани сат[и хароxот раrобатпазирии ма[сулоти корхона дар бозор таъмин мегардад.