2.3. Арзиши бозорb, нархи бозорb ва талаботу пешни[од

Дар rонуни арзиш нарх аз назари сифат ва миrдор омўхта шудааст. Бо назардошти сифат нарх ин шакли ифодаи арзиш аст. Аз назари миrдор бошад, нарх [амчун ифодаи пулии бузургии муайяни арзиш тавсиф ёфтааст. Дар xилди сеюми «Капитал» таuйирёбии нархи мол аз арзиши мол баромада, rонуният[ои таuйирёбии он омўхта мешавад. Таuйирёбb дар натиxаи таносуби муайяни талабот ва пешни[од ба амал меояд. Дар китоби аввал арзиши мол[ои ало[ида та[лил шуда, маф[уми “арзиши истеъмолb“ сифатан муrаррар гардидааст. Арзиши истеъмолии мол тибrи сифати худ талаботи муайяни инфиродиро бояд rонеъ гардонад. Дар xилди сеюми "Капитал" бошад, арзиши истеъмолb дар умумият та[лил шуда, маxмўи моли истеъмолшуда талаботи муайяни xамъиятиро rонеъ мегардонад.

Талабот ифодаи пулии талаботи xамъиятb буда, он па[лў[ои сифатb ва миrдории арзиши истеъмолии ба вуxуд оварда шударо дар бар мегирад. Ба ибораи дигар, талабот ин бевосита миrдори муайяни пул аст. {амин тавр, вай талаботи xамъиятие мебошад, ки бевосита ба миrдори муайяни пул вобастагb дорад. Пешни[од ин миrдори муайяни пул буда, ба ивази ма[сулоти исте[солшуда гирифта мешавад.

{амин тавр, маф[уми иrтисодии ваrти кори зарурии xамъиятb ё ба ибораи дигар, ваrти кори зарурии ме[натb омeзиши махсусро металабад. Умуман, хароxоти зарурии ме[нат ду маъноро ифода мекунад. Дар аввал асоси арзиши xамъиятии ме[натро ифода карда, дар маънои дуюм [аxми талаботи махсуси xамъиятиро инъикос мекунад, ки бевосита аз сарфи ме[нат вобаста аст. Яъне, бо хароxоти зарурии ме[нат равия ва дараxаи таuйирёбии нархи бозорb аз арзиши бозорb муайян мегардад.

Баробарии талабот ва пешни[од дар мавриди зерин ба амал меояд, ваrте ки [аxми муайяни намуди мол ба арзиши бозорb баробар мегардад. Яъне, талабот ва пешни[од дар [амон [олат баробар аст, ки агар нарх ба арзиши бозорb баробар шавад.

АДАБИЁТ: 1, 9, 10, 14, 15, 18, 19, 20, 22, 36, 40, 51, 63, 69.

Савол[ои тести оид ба санxиши дониши донишxeён:

Оид ба мавзeи «Асос[ои методологии нархгузорb»

1. Асосгузори rонуни арзиш ва асари илмии он:

а) Капитали К.Маркс

б) Rоида[ои илми иrтисодии А. Маршалл

в) Сабаб[ои боигарии халr[ои А. Смит

г) Назарияи умумии шуuл, фоиз ва пули М.Кейнс

u) Экономикси Макконнелл

2. Аrида[ои илмии rонуни арзиш:

а) арзиш асоси хароxоти зарурии xамъиятии ме[нат

б) аrида[ои дар нуrта[ои а, в, г ва u овардашуда

в) ме[нати [архела бо[амдигар муrоиса мегардад

г) мубодилоти мол дар асоси хароxоти зарурии xамъиятии ме[нат

ба амал меояд

u) муносибат[ои арзиши мутаносибии талабот ва пешни[одро

муайян мекунад

3. Шарт[ои асосии наздикшавии нарх ба арзиш:

а) ба талабот мувофиrоии пешни[од

б) тараrrиёти оrилонаи исте[солот

в) бо талабот мувофиrоии пешни[од, тараrrиёти оrилонаи

исте[солот ва таносуби зарурии инкишофи исте[солот ва

истеъмолот

г) аrида[ои дар нуrта[ои а, б, в ва u оварда шуда

u) таносубии исте[солот ва истеъмолот

4. Маф[ум[ои арзиши бозорb ва нархи бозорb:

а) аз [амдигар фарr мекунанд

б) ба [амдигар вобастаанд

в) аз рeйи намуд[ои ало[идаи ма[сулот ба [амдигар баробаранд

г) тибrи маxмeаи ма[сулот[о ба [амдигар баробаранд

u) аз рeйи намуди ало[идаи ма[сулот ва дар маxмeъгb баробаранд

5. Мо[ияти иrтисодии талаботи xамъиятb:

а) ифодаи арзиши мол

б) ифодаи пулии арзиш

в) шакли rонеъгардонии талабот

г) ифодаи арзиши аслии мол

u) ифодаи пулии талаботи xамъиятb