- •1 Перыядызацыя гісторыі
- •2 Засяленне беларускіх зямель
- •3 Узнікненне Беларусі
- •4 Раннефеадальныя княствы
- •5 Феадальная раздробленнасць
- •6 Культура у іх-хііі стст
- •7 Утварэнне вкл
- •8 Крэўская унія
- •9 Знешняя палітыка вкл
- •10 Ііі Статуты вкл
- •11 Фальварачна-паншчыная гаспадарка
- •12 Фарміраванне беларускай народнасці
- •13 Культура др пал хііі - перш пал хvі ст
- •14 Люблінская унія. Утварэннне рп
- •15 Становішча вкл у складзе рп
- •16 Брэсцкая царкоўная унія
- •17 Знешняя палітыка рп
- •19 Падзелы рп
- •20 Культура у др. Пал.Хvі – хvііі ст
- •21 Уваходжанне Беларусі у склад рі
- •22 Культура канца хvііі-перш пал хіх
- •23 Адмена прыгоннага права
- •24 Буржуазныя рэформы
- •25 Паўстанне 1863-1864 гг.
- •26 Сацыяльна-эканамічнае развіцце 19-20 ст
- •27 Першая расійская рэвалюцыя
- •28 Бел нац рух у канцы 19- пач 20 ст
- •29 Беларусь на пачат Першай сусветнай вайны
- •30 Лютауская бурж – дэм рэвалюцыя
- •31 Фармір бел нацыі
- •32 Культура Бел у др пал 19- 20 ст
- •33 Кастрычніцкая рэвалюцыя
- •34 Першы Усебеларускі з’езд (снеж 1917)
- •36 Абвяшчэнне бсср , ЛітБел
- •37 Аднаўленне бсср
- •39 Індустрыялізацыя
- •40 Калектывізацыя
- •41 Палітыка беларусізацыі
- •42 Палітычныя рэпрэсіі
- •43 Культурнае будаўніцтва
- •44 Зах Бел пад уладай Польшчы
- •45 Уз’яднанне Зах Бел
- •46 Нападзенне Германіі на ссср
- •47 Акупацыйны рэжым
- •48 Барацьба ў гады вав
- •49 Вызваленне Беларусі
- •50 Вынікі Другой сусветнай вайны
- •51 Аднаўленне народнай гаспадаркі
- •52 Сацыяльна эканамічнае развіццё 50-60гг
- •53 Сацыяльна-эканамічнае развіццё 70-80гг
- •54 Культура бсср
- •55 Перабудова. Абвяшчэнне рб
2 Засяленне беларускіх зямель
Этнас, этнічная супольнасць-устойлівая супольнасць людзей, якая склалася гістарычна на пэўнай тэрыторыі, мае агульную мову, культуру, побыт, псіхалагічныя рысы і самасвя-домасць. Асноўныя гістарычныя формы этнасу — род, племя, народ-насць, нацыя — характарызуюцца і пэўнымі сацыяльна-эканамічнымі асаблівасцямі. Адной з галоўных прыкмет этнасу з'яўляецца этнічная тэрыторыя — тэрыторыя рассялення пэўнага народа. Этнічную гісторыю Беларусі ўмоўна можна падзяліць на два перыяды. Першы —даіндаеўрапейскі перыяд. Яго храналагічныя рамкі: 40 тыс. гадоў да н.э. -3-2 тыс. гадоў да н.э. Даіндаеўралейскі перыяд характарызуецца панаваннем такіх форм гаспадаркі, як паляванне, рыбалоўства, збіральніцтва. Ён супадае з каменным векам, калі адбылося засяленне чалавекам тэрыторыі сучаснай Беларусі. Краманьёцы пачалі рассяляцца на поўдні Б. Самыя старажытныя паселішчы людзей знойдзены на берагах р. Прыпяць і Сож каля в. Юравічы і Бердыж. Яны існавалі прыкладна 26-23 тыс гг назад. Тут былі знойдзены прылады і рэшткі фауны верхняга палеаліту.//Умовы для жыцця людзей былі цяжкія. На поўначы Беларусі ста-яў ляднік (клімат- халодны, расліннасць – бедная, вадзіліся маманты, алені, дзікія коні, зубры, з'явіўся гліняны посуд, пераважна вастрадонны, зроблены ў тэхніцы ручной лепкі, пра-дзенне і ткацтва)// Вызначыць этнічную прыналежнасць старажытнага насельніцтва на тэрыторыі Беларусі ў палеаліце, мезаліце і на працягу болыпай часткі неаліту няма магчымасці. Мовы гэтага насельніцтва невядомы. Сляды іх не знойдзены.
Другі, індаеўрапейскі перыяд этнічнай гісторыі Беларусі пачаўся ў бронзавым веку з часу рассялення на яе тэрыторыі індаеўрапейскіх плямён (3-2 тыс. гг. да н.э. - да нашага часу). Прыкладна ў III тысячагоддзі да н.э. у Падзвінні і Падняпроўі з'явілася фіна-угорскае насельніцтва, а на-крайнім паўднёвым захадзе Папрыпяцця - невялікія групы індаеўрапейскага насельніцтва. Пачаўся паступовы пераход да вытворчай гаспадаркі - земляробства і жывёлагадоўлі. Гэты вялікі ў гісторыі чалавецтва гаспадарчы пераварот атрымаў назву неалітычнай ревалюцыі.
У рамках індаеўрапейскага перыяду вылучаецца балцкі этап этнічнай гісторыі Беларусі, які храналагічна супадае з эпохай металу (3-2 тыс. гг. да н.э. - IV--V стст. н.э.). Балты прыйшлі на Беларусь з Сярэдняга Падняпроўя, на працягу II тыся-чагоддзя да н.э. адбываўся працэс змешвання балтаў (індаеўрапейцаў) з мясцовым насельніцтвам. //Пер-шапачаткова балты пасяліліся ў Папрыпяцці і Падняпроўі, а на поўначы Беларусі яшчэ тысячу гадоў мела ўплыў фіна-угорскае насельніцтва.// 3 рассяленнем індаеўрапейцаў змяніўся не толькі этнічны склад насельніцтва Беларусі, але змянілася і эпоха. Каменны век уступіў месца бронзаваму веку (3-2 тыс. гг. да н.э. - 1 тыс. гг. да н.э.). Балты
распаўсюдзiлi на Б земляробства i жывёлагадоўлю
Новы славянскi этап (4—5 стагоддзе н. эры – наш час)-Засяленне славянамi Беларусi адбывалася ў вынiку мiграцыi славян са сваёй прарадзiмы – тэрыторыi памiж р. Эльба, Вiсла, Неман. Мiграцыйная хваля славян рухалася на ўсход i на поўдзень – паўдневыя i ўсходнiя славяне. Тыя, што засталiся-заходнiя. Славяне асiмiлiравалi балтаў i ў вынiку славяна-балцкага ўзаемадзеяння ўзнiклi новыя этнiчныя супольнасцi: ва ўсходняй Еўропе больш за 15, на тэрыторыi Беларусi – 3, гэта крывiчы, дрыгавiчы, радзiмiчы.
.Дрыгавічы займалі большую часткў Паўднёвай і значную частку Сярэдняй Беларусі. яны жылі паміж Прыпяццю і Заходняй Дзвіной. У іх культуры пераважалі славянскія элементы. Мова была славянскай. Аднак у іх тагачаснай культуры зафіксаваны і балцкія элементы -звычай пахавання нябожчыкаў у драўляных дамавінах-церамах. Радзімічы займалі землі паміж Дняпром і Дзясной. Асноўны арэал іх рассялення - басейн р. Сож. У куль-туры пераважалі славянскія элементы. Мова была славянская. Разам з тым ў археалагічных помніках адзначаны і балцкія элементы: шыйныя грыўны, бранзалеты са стылізаванымі змяінымі галовамі, прамянёвыя спражкі.
Крывічы займалі поўнач Беларусі і суседнія раёны Падзвіння і Падняпроўя (Пскоўшчыну і Смаленшчыну). Яны жылі ў вярхоўях рэк -Заходняй Дзвіны, Дняпра і Ловаці - і былі найбольш шматлікім усходнеславянскім насельніцтвам. Культура крывічоў дзялілася на дзве вялікія групы: полацка-смаленскую і пскоўскую.У этнічным абліччы пераважалі славянскія рысы. Мова была славянскай. Да балцкіх элементаў у культуры крывічоў трэба аднесці бранзалеты са змяінымі галовамі, спіральныя пярсцёнкі, грыўны балцкага тыпу.
У асяродзi крывiчоў, дрыгавiчоў, радзiмiчаў не было сацыяльная роўнасцi, з`явiлася палiтычнае кiраванне i свае князi. Дрыгавічы, крывічы, радзімічы з'яўляліся тэрытарыяльнымі культурна-этнічнымі супольнасцямі і не сфарміраваліся ў народнасці. Яны ўяўлялі сабой не плямёны, як у раннім жалезным веку, а протанароднасці ("народцы") і адначасова пачатковыя дзяржаўныя ўтварэнні, ці протадзяржавы. Дрыгавічы, крывічы-палачане, радзімічы паступова ўцягваліся ў працэс фарміравання беларускай народнасці.