Заключэнне
Можна падвесці вынік. Як бачым Сталыпінскую рэформу не магчыма разглядаць не ў ракурсе з палітычнымі рухамі і 1-й расійскай рэвалюцыяй. Як бачылі Беларускі народ, як і друнія нацыянальныя меншасці Расійскай імперыі ў пачатку 20 стагоддзя ахапіў нацыянальна-культурны і палітычны рух. На нашай тэрыторыі дзейнічала мноства розных палітычных арганізацый, рухаў, падаўляючая большасць якіх была антыўрадавай і антыцарскай накіраванасці. Былі як і ўласна нашыя рухі і арганізацыіі так і рухі іншых нацыянальных меншасцяў, так і агульнарасійскія, якія істотна паўплывалі на наша палітычнае і нацыянальна-культурнае развіццё. Узрастаючы паток гэтых рухаў прывёў да рэвалюцыі, якая была буржуазна-дэмакратычнай па свайму характару, яна паказала царызму што той уклад у сацыяльна-эканамічнае і палітычнае жыццё які ён рабіў страціў сваю актуальнасць, прывёў да мноства праблем. Каб вырашыць гэтыя праблемы, забяспечыць эканамічны прагрэс краіны і знайсці сабе моцную сацыяльную апору царызм ідзе на рэформу. Але галоўнай памылкай рэформы было тое, што праводзячы яе царызм не змяняў і не затрогваў асновы самадзяржаўя і інтарэсаў памешчыкаў, у такіх умовах рэформе каб ажыццявіцца быў павінен доўгі час, але 1-я сусветная вайна, 2-я а потым і 3-я рэвалюцыя прыпынілі і цалкам скасавалі яе ажыццяўленне, новы ўрад які прыйшоў да ўлады ў выніку 3-й рэвалюцыі па свойму вырашыў аграрна-сялянскае пытанне. Але нягледзячы на гэта рэформа ў некай ступені змагла рэалізавацца і палепшыць сацыяльна-эканамічнае становішча сялян і дзяржавы.
Спіс літаратуры
1 “Рэвалюцыя 1905 – 1907 гг. У Беларусі” – М. А. Біч
2 “Сельская гаспадарка і аграрная рэформа Сталыпіна” – В. А. Панюціч
3 “Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 4. Беларусь у складзе Расійскай імперыі
4 “Гісторыя Беларусі: У 2 ч-х Ч. 2. Беларусь у 19 – 20 стагоддзях
5 “Гісторыя Беларусі ў кантэксце Еўрапейскай гісторыі” – П. І. Брыгадзін