Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:
Тат яз. в русс. гр 9 класс.doc
Скачиваний:
0
Добавлен:
19.11.2018
Размер:
192.51 Кб
Скачать

«РАСЛЫЙМ»

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгы

~А.Х. Гыйльметдинов

«КИЛЕШЕНГӘН»

Татарстан Республикасы Мәгарифне үстерү институты ректоры

Р.Ф. Шәйхелисламов

2. У" еьтъоЗ^ь 2010 нчы ел

Татар теле

"^■7" 2010 нчы ел

Рус телендә урта гомуми белем бирүче мәктәпләрнең рус төркемнәренең чыгарылыш сыйныф укучылары өчен 2011 нче елгы бердәм республика имтиханы өчен татар теленнән контроль бәяләү материалларының

Күрсәтмә варианты

Татарстан Республикасы Мәгариф һәм фән министрлыгының бердәм дәүләт имтиханы оештыру (үлеге тарафыннан әзерләнде

Татар теленнән бердәм республика имтиханы Эшне башкару өчен күрсәтмә

Татар теленнән имтихан эшен башкаруга 3 сәгать (180 минут) вакыт бирелә. Имтихан эше 3 өлештән тора.

Беренче өлеш 30 биремне (А1 - А30) үз эченә ала. һәр биремгә китерелгән 4 вариант җавапның сез берсен, ягъни дөресен генә сайлап алырга тиешсез.

Икенче өлеш 8 биремнән (В1 - В8) тора. Бу биремнәргә җавапларны мөстәкыйль рәвештә формалаштырырга кирәк.

Өченче өлештә сезгә бер бирем (С) тәкъдим ителә. Сез бирелгән текст буенча язма эш (инша) язарга тиешсез.

Биремнәрне тәкъдим ителгән тәртиптә үтәргә киңәш итәбез. Биремнәрне үтәү барышында кыенлык тудырганнары килеп чыккан очракта, әлеге биремне калдырып торып, алдагыларына күчәргә мөмкин. Вакытыгыз калган очракта, сез бу биремнәргә кабат әйләнеп кайта аласыз.

Дөрес җавап, катлаулылыгыннан чыгып, бер яки югарырак балл белән бәяләнә. Әлеге балларны бергә кушканнан соң, сезнең гомуми балларыгыз чыгарыла. Шуңа күрә мөмкин кадәр күбрәк биремнәргә дөрес җавап бирергә һәм күбрәк балл җыярга тырышыгыз.

Уңышлар телибез! Единый республиканский экзамен по татарскому языку Инструкция по выполнению работы

На выполнение экзаменаңионной работы по татарскому языку дается 3 часа (180 минут). Работа состоит из 3-х частей.

Часть 1 включает 30 заданий (а1 - а30). К каждому из них даны 4 варианта ответа, из которых только один правильный.

Часть 2 состоит из 8 заданий (в1 - в8). Ответы к этим заданиям Вы должны сформулировать самостоятельно.

Часть 3 состоит из одного задания (с) и представляет собой письменную работу по тексту (сочинение).

Советуем выполнять задания в том порядке, в котором они даны. Для экономии времени пропускайте задание, которое не удается выполнить сразу, и переходите к следующему. Если после выполнения всей работы у Вас останется время, то можно вернуться к пропущенным заданиям.

Правильный ответ в зависимости от сложности каждого задания оңенивается одним или более баллами. Баллы, полученные Вами за все выполненные задания, суммируются. Постарайтесь выполнить как можно болыне заданий и набрать как можно больше баллов.

Желаем успехов!

1 нче өлеш

А1

При выполнении заданий этой части в бланке ответов № 1 под номером выполняемого задания (А1 - АЗО) поставьте знак «X» в клеточку, номер которой соапветствует номеры' выбранного вами ответа.

[йы] авазлары булган сүзне табыгыз.

  1. җиңел

  2. егет

  3. елак

  4. А2

    көзге

Орфографик хаталы җөмләләрне табыгыз.

    1. Дустымның туганнары ерак Себердә яшиләр.

Ә) Без имтиханнарны яхшы билгеләренә генә тапшырырга тырышабыз. Б) Бороңгы гасырларда кешеләр утны таш ярдәмендә тапканнар.

    1. Физика дәресендә без гәмәли эшләр башкардьж.

      1. А,Б

      2. Ә,Б

      3. Б,В

      4. АЗ

        А,В

Хаталы сүзне табыгыз.

        1. гөрләвек

        2. инеш

        3. куак

        4. А4

          боролыш

Хаталы сүзне табыгыз.

          1. ямь-яшел

          2. алсу

          3. җете кызыл

          4. А5

            шәмәһә

Орфографик хатал>1 җөмләне табыгыз.

            1. Бүген мәдәният хезмәткәрләре көне.

            2. Сабантуй бәйрәме ел саен җәй көне үткәрелә.

            3. Апам гарәп сәнгате белән кызыксына.

            4. Үз җавабыннан Марат кәнагәть калды.

Сүзнең дөрес язылышын табыгыз.

              1. кәгазь

              2. кагәзь

              3. кәгәз

              4. А6

                кагазь

Ясалма исемне табыгыз.

                1. китап

ТАТАР ТЕЛЕ 3

Сүзнең дөрес язылышын табыгыз. 5

Ясалма исемне табыгыз. 7

Кушма җөмләне табыгыз. 10

Сүзнең дөрес тәрҗемәсен табыгыз. 10

Кисәкчәне табыгыз. 10

Кайсы раслау дөрес түгел? 10

Текст булс ын өчен, җөмләләрне нинди тәртиптә урнаштырырга кирәк? 13

Кайсы җөмләдәге сүз " либо" дип тәрҗемә ителә? 13

Сүзнең тәрҗемәсен табыгыз. 13

Сүзнең дөрес язылышын табыгыз. 13

Хаталы сүзне табыгыз. 13

Кайсы җөмләдә өтер (,) куела? 14

А21 Кайсы җөмләдә күренекле сүзен кулланып була? 14

А22 Кайсы җөмләдә сызык (-) куела? 14

Җөмләнең башын табыгыз. 14

Җөмләнең дөрес тәрҗемәсен табыгыз. 15

Җөмләнең дөрес тәрҗемәсен табыгыз. 15

А26 Иярченле кушма җөмләне табыгыз. 16

Текстны укыгыз һәм А 27 -А 30; В 1 - В 8; С биремнәрен эшләгез. 16

1нче абзацта кайсы сүзнең антонимы бирелгән? 17

Бу критерийлар буенча 1 балл түбәндәге очракларда куела: 25

                  1. атом-төш

                  2. А7

                    А8

                    һичкем

Кушма җөмләне табыгыз.

  1. Билгеле: алар һичшиксез сезне тыңларлар.

  2. Бүген дә, иртәгә дә кар явачак.

  3. Җырларда җырланган, күп әсәрләрдә сөйләнгән Казан шул инде.

  4. Алар, бик арысалар да, юлларын дәвам иттеләр.

Сүзнең дөрес тәрҗемәсен табыгыз.

Исәпләнә"...

  1. считают

  2. решается

  3. количество

  4. насчитывается

Кисәкчәне табыгыз.

ТАТАР ТЕЛЕ 3

Сүзнең дөрес язылышын табыгыз. 5

Ясалма исемне табыгыз. 7

Кушма җөмләне табыгыз. 10

Сүзнең дөрес тәрҗемәсен табыгыз. 10

Кисәкчәне табыгыз. 10

Кайсы раслау дөрес түгел? 10

Текст булс ын өчен, җөмләләрне нинди тәртиптә урнаштырырга кирәк? 13

Кайсы җөмләдәге сүз " либо" дип тәрҗемә ителә? 13

Сүзнең тәрҗемәсен табыгыз. 13

Сүзнең дөрес язылышын табыгыз. 13

Хаталы сүзне табыгыз. 13

Кайсы җөмләдә өтер (,) куела? 14

А21 Кайсы җөмләдә күренекле сүзен кулланып була? 14

А22 Кайсы җөмләдә сызык (-) куела? 14

Җөмләнең башын табыгыз. 14

Җөмләнең дөрес тәрҗемәсен табыгыз. 15

Җөмләнең дөрес тәрҗемәсен табыгыз. 15

А26 Иярченле кушма җөмләне табыгыз. 16

Текстны укыгыз һәм А 27 -А 30; В 1 - В 8; С биремнәрен эшләгез. 16

1нче абзацта кайсы сүзнең антонимы бирелгән? 17

Бу критерийлар буенча 1 балл түбәндәге очракларда куела: 25

Кайсы раслау дөрес түгел?

      1. Дустым сүзендә басым икенче иҗеккә төшә.

      2. Кайтыгыз сүзендә басым беренче иҗеккә төшә.

      3. Бармыйлар сүзендә басым өченче иҗеккә төшә.

      4. А9

        АЮ

        А11

        А12

        Кычкырып сүзендә басым өченче иҗеккә төшә.

Җөмләләрне укыгыз Һәм Л 13-А 16 биремнәрен үтәгез.

        1. Бәйрәм күңелле үтте, һәм һәр әни үз улы яки кызы белән горурланып утырды.

Ә. Соңрак без бергәләп концерт программасын төзедек.

Б. Иң беренче эшебез шул булды: һәркем үз әнисе хөрмәтенә я җыр, я шигырь, я бию өйрәнергә тиеш иде.

        1. Әниләр көненә без инде әзерләнә башладык.

Текст булс ын өчен, җөмләләрне нинди тәртиптә урнаштырырга кирәк?

          1. Ә, А, Б, В

          2. Б, Ә, А, В

          3. В, А, Ә, Б

          4. В, Б, Ә, А

Кайсы җөмләдәге сүз " либо" дип тәрҗемә ителә?

ТАТАР ТЕЛЕ 3

Сүзнең дөрес язылышын табыгыз. 5

Ясалма исемне табыгыз. 7

Кушма җөмләне табыгыз. 10

Сүзнең дөрес тәрҗемәсен табыгыз. 10

Кисәкчәне табыгыз. 10

Кайсы раслау дөрес түгел? 10

Текст булс ын өчен, җөмләләрне нинди тәртиптә урнаштырырга кирәк? 13

Кайсы җөмләдәге сүз " либо" дип тәрҗемә ителә? 13

Сүзнең тәрҗемәсен табыгыз. 13

Сүзнең дөрес язылышын табыгыз. 13

Хаталы сүзне табыгыз. 14

Кайсы җөмләдә өтер (,) куела? 15

А21 Кайсы җөмләдә күренекле сүзен кулланып була? 15

А22 Кайсы җөмләдә сызык (-) куела? 15

Җөмләнең башын табыгыз. 15

Җөмләнең дөрес тәрҗемәсен табыгыз. 16

Җөмләнең дөрес тәрҗемәсен табыгыз. 16

А26 Иярченле кушма җөмләне табыгыз. 17

Текстны укыгыз һәм А 27 -А 30; В 1 - В 8; С биремнәрен эшләгез. 17

1нче абзацта кайсы сүзнең антонимы бирелгән? 18

Бу критерийлар буенча 1 балл түбәндәге очракларда куела: 26

Сүзнең тәрҗемәсен табыгыз.

Соревнованге

1) көрәш 2) я л гы ш

3)ярыш 4) уңыш

Сүзнең дөрес язылышын табыгыз.

            1. таяк

            2. тайак

            3. тайяк

            4. тайәк

Хаталы сүзне табыгыз.

              1. тимераяк

              2. кәшәкә

              3. чангы

              4. А13

                А14

                А15

                А16

                А17

                А18

                көймә

Кайсы җөмләдә өтер (,) куела?

                1. Иртәгә я мин сезгә барырмын () я үзегез килерсез.

                2. Мин беләм () син моны башкарып чыгачаксың.

                3. Укытучы такта янына дустымны я () мине чыгарачак.

                4. Син безгә берәр шәһәрнең тарихын () сөйлә әле.

А21 Кайсы җөмләдә күренекле сүзен кулланып була?

                  1. Мәктәпне тәмамласак та, ... сыйныфташлар белән очрашып торырга телибез.

                  2. Шәһәребездә ел саен зур биналар,... корылмалар төзелә.

                  3. Бу китапны укырга миңа укытучыбыз киңәш итте, ләкин мин ... китапханәдән таба алмадым.

                  4. Дустым сынлы сәнгать белән кызыксына, шуңа күрә ... рәссамнарның күргәзмәләренә еш йөри.

А22 Кайсы җөмләдә сызык (-) куела?

  1. Мөгаен () иртәгә соңгы дәресебез булмас.

  2. Әтием () дөньякүләм танылган оешманың баш хисапчысы.

  3. "Сабантуй" газетасы () һәр укучыга киңәш бирә ала.

  4. А23

    Соңга калуымның сәбәбе шул () автобус булмады

Җөмләнең башын табыгыз.

... һәр эшне үз вакытында башкарырга кирәк ди.

  1. Мәкаләнең исеме

  2. Китаптагы фикерләр

  3. Татар мәкале

  4. А24

    Язмамны тәмамлап,

Җөмләнең дөрес тәрҗемәсен табыгыз.

Существуют различные мнения.

    1. Төрле фикерләр бар.

    2. Төрле карашлар яши.

    3. Күптөрле кешеләр бар.

    4. Теләкләр бик күп.

Җөмләнең дөрес тәрҗемәсен табыгыз.

Бу кагыйдәне һәркем үтәргә тиеш.

      1. Каждый должен выполнять этот зжон.

      2. Все хотят жить по этому закону.

      3. Каждый должен соблюдать это правиго.

      4. А20

        Каждое правило должно соблюдаться.

А26 Иярченле кушма җөмләне табыгыз.

        1. Теләге бар кешеләр бу фильмны "Мираж" кинотеатрында карый

алалар.

        1. Алар - Киевка, ә без Мәскәүгә барачакбыз.

        2. Ярыштан арып кайтсак та, бу кичәгә, һичшиксез, барачакбыз.

        3. Апасы да, абыйсы да, барлык туганнары да аның уңышларына бик сөенделәр.

Текстны укыгыз һәм А 27 -А 30; В 1 - В 8; С биремнәрен эшләгез.

(1) Яхшы кешенең дуслары күп була. (2) һәрвакыт үзен генә кайгырткан, тар күңелле кешене чын дус итү кыен. (3) Кайберәүләр турында; «Ай, аның дуслары күп!»- диләр. (4) Бу бик зур мактау сүзе булып яңгырый. (5) Киң күңелле, ачык йөзле, ярдәмчел кешеләрнең дуслары күп була бит! (6) Андыйлар үз тирәләренә дә яхшы кешеләрне җыялар, иптәшләрен үзара таныштырып, якынайтып бетерәләр. (7) «Йөз сум акчаң булганчы, йөз дустың булсын!» - ди халык. (8) Димәк, бер кешенең йөз дусты була ала. (9) Бу - бик яхшы!

(10) Чын дуслык ул - башка берәүгә яраклашып яшәү генә түгел. (11) Була шундый очраклар: шактый вакыт дус булып йөргән берәүнең кимчелекләре күренә башлый. (12) Чын дус үзенә якын кешенең хаталарын бетерергә тырыша (13) Ул моны шундый сак эшли ки, дустының ачуы да килми, күңеле дә рәнҗеми.

(14) Чын дуслык авырлык килгән чакта сынала. (15) Шатлыкны уртаклашучылар күп булса да, кайгы килә калса, алар каядыр юкка чыга. (16) Мондый часта таяныр кешең булу - зур бәхет.

(17) Шуны да онытырга ярамый: дуслык беркайчан да берьяклы гына булмый. (18) Җаваплы, ярдәмчел, үз-үзләренә таләпчән кешеләр генә чын дус була алалар.

А27

(М.Маликовадан)