Текст 1

Όμηρος

Σύμφωνα με την παράδοση, ο Όμηρος θρυλικός ποιητής της αρχαίας Ελλάδας, δημιούργησε την ίλιάοα και την Οδύσσεια — μεγάλα επικά ποιήματα, που είναι τα αρχαιότερα γραπτά μνημεία της ελληνικής γλώσσας. Οι μύθοι λένε πως ο' Ομηρος γεννήθηκε, όταν γινόταν ο Τρωικός πόλεμος ή λίγο μετά το τέλος του. Κατά τον Ηρόδοτο η χρονολογία της γέννησης του τοποθετείται στο έτος 830 π. Χ. Μερικοί άλλοι όμως ιστορικοί της αρχαιότητας υποστήριζαν ότι ο' Ομηρος γεννήθηκε πολύ νωρίτερα — το 1200 π. Χ. Κανείς δεν ήξερε και δεν ξέρει με βεβαιότητα σε ποιο μέρος γεννήθηκε ο ποιητής. Το πιο πιθανό είναι ότι ο' Ομηρος έζησε στην Ιωνία, σε μια από πς πόλεις στη δυτική ακτή της Μικρός Ασίας. Οι επιστήμονες ισχυρίζονταν ότι αφού έγραψε την "Ιλιάδα" και την "Οδύσσεια" στην ιωνική διάλεκτο της αρχαίας ελληνικής γλώσσας θα πρέπει να είχε ζήσει ή και να γεννηθεί εκεί

Για τη ζωή του Ομήρου δε γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα. Μια σειρά ιστορικοί υποστηρίζουν πως ο αοιδός αυτός σαν ιστορικό πρόσωπο δεν υπήρξε και πως τα ομηρικά έπη είναι δημιουργήματα πολλών αοιδών — λαϊκών ποιητών της εποχής εκείνης — που αργότερα τους έδοσαν τη μορφή με την οποία έφτασαν σε μας. Η πιο διαδεδομένη γνώμη είναι ότι ο' Ομηρος υπήρξε σαν ιστορικό πρόσωπο. Η παράδοση λέει πως εφτά ελληνικές πόλεις μάλωσαν μεταξύ τους υποστηρίζοντας η κάθε μια ότι σ'αυτή γεννήθηκε ο' Ομηρος.

Τα έπη του Ομήρου θεωρούνται ως αρχική πηγή ολόκληρης της ευρωπαϊκής λογοτεχνίας. Τα έψαλλαν ή τα απάγγελναν σε μεγάλες γιορτές που γίνονταν προς τιμή των θεών. Οι ιστορίες αυτές μεταδίδονταν από στόμα σε στόμα κι από γονείς σε παιδιά. Μόνο όταν αναπτύχθηκε το ελληνικό αλφάβητο, η "Ιλιάδα" και η"Οδύσσεια" γράφτηκαν σε βιβλίο. Και τα δυο αυτά ποιήματα είναι χωρισμένα σε 24 ραψωδίες το καθένα.

Στην "Ιλιάδα" ο Όμηρος περιγράφει τον πόλεμο των 51 ημερών ανάμεσα στους Αχαιούς, δηλαδή τους Έλληνες, και τους Τρώες, κατοίκους της Τροίας, πόλης στη Μικρά Ασία. Την Τροία την έλεγαν ' Ιλιον, γι'αυτό το μεγάλο αυτό ποίημα ονομάζεται "Ιλιάδα". Ο Τρωικός πόλεμος κράτησε δέκα χρόνια και κατέληξε στην πλήρη καταστροφή της αρχαίας Τροίας. Κεντρικός ήρωας του ποιήματος είναι ο πιο τολμηρός και ο πιο ανδρείος απ'όλους τους Έλληνες — ο Αχιλλέας. Τα γεγονότα που περιγράφονται στην Ιλιάδα αρχίζουν από την ημέρα που ο Αχιλλέας μάλωσε με τον Αγαμέμνονα, αρχηγό όλων των Αχαιών. Ακολουθούν πολλά δραματικά επεισόδια του Τρωικού πολέμου.

Στην "Οδύσσεια" περιγράφονται οι περιπέτειες του Οδυσσέα, βασιλιά της Ιθάκης, μεγάλου πολεμιστή του Τρωικού πολέμου, από τη μέρα που άφησε την Τροία ώσπου έφτασε στην πατρίδα του την Ιθάκη. Το ταξίδι του ήρωα συνεχίζονταν δέκα ολόκληρα χρόνια.

Οι αρχαίοι κατάταξαν τον' Ομηρο ανάμεσα στους αθάνατους θεούς. Τα επικά του έργα έχουν τεράστια σημασία όχι μόνο γιατί μας δίνουν πλήρη εικόνα για τη ζωή της προϊστορικής Ελλάδας και άλλων χωρών. Αλλά και γιατί η ομορφιά τους είναι ασυναγώνιστη, η μορφή τους τέλεια, τα αισθητικά τους στοιχεία υπέροχα. Τα ομηρικά έπη σμίγουνε μέσα τους γη και ουρανό, θεούς, ήρωες κι απλούς ανθρώπους με τα πάθη, τους πόθους και τους ηρωισμούς, τις χαρές και τις λύπες τους. Περιγράφουν με θαυμαστές εικόνες την ομορφιά της φύσης, τις συμφορές που ο πόλεμος σπέρνει ανάμεσα στους λαούς και την ευτυχία που χαρίζει η ειρηνική ζωή στους ανθρώπους.

Η "Ιλιάδα" και η "Οδύσσεια" είναι τα δυο πρώτα πνευματικά μνημεία των Ελλήνων, είναι δυο αριστουργήματα της παγκόσμιας λογοτεχνίας. Επί τρεις χιλιάδες χρόνια τώρα όχι μόνο οι ' Ελληνες, αλλά ολόκληρη η ανθρωπότητα θαυμάζει την αστείρευτη ομορφιά τους. Σ'όλο τον κόσμο κάθε χρόνο τυπώνονται εκατομμύρια αντίτυπα της "Ιλιάδας" και της "Οδύσσειας" σε μετάφραση σε διάφορες γλώσσες. Είναι αθάνατα μνημεία τέχνης μέσα από τα οποία αστράφτει η πανάρχαια δόξα της Ελλάδας.