Скланенне прозвiшчаў

Скланяюцца:

• мужчынскiя i жаночыя прозвiшчы на ненацiскны -а, -я, якія адпавядаюць агульным назоўнікам жаночага роду. Прозвішчы пры гэтым скланяюцца, як адпаведныя агульныя назоўнікі:

Н. Кніга Ірына Зязюля Мікалай Пушча Алена

Р. Кнігі Ірыны Зязюлі Мікалая Пушчы Алены

Д. Кнізе Ірыне Зязюлі Мікалаю Пушчы Алене

В. Кнігу Ірыну Зязюлю Мікалая Пушчу Алену

Т. Кнігай Ірынай Зязюляй Мікалаем Пушчай Аленай

М. (аб) Кнізе Ірыне Зязюлі Мікалаю Пушчы Алене

Выключэнне складаюць тыя прозвішчы, якія належаць асобе мужчынскага полу і маюць аснову на г, к, х. Яны скланяюцца, як назоўнікі мужчынскага роду на –а з адпаведным тыпам асновы:

Н. Кніга Сяргей Сарока Аляксей

Р. Кнігі Сяргея Сарокі Аляксея

Д. Кнігу Сяргею Сароку Аляксею

В. Кнігу Сяргея Сароку Аляксея

Т. Кнігам Сяргеем Сарокам Аляксеем

М. (аб) Кнігу Сяргею (аб) Сароку Аляксею

• мужчынскiя прозвiшчы на –а, -я, калi не суадносяцца з агульнымі назоўнікамі жаночага роду (Карызна, Янчанка);

• амаль усе мужчынскiя прозвiшчы на зычны (Заяц, Садовiч, Ступак), акрамя прозвішчаў на –іх, -ых тыпу Чарных.

Не скланяюцца:

• мужчынскiя i жаночыя прозвiшчы на нацiскны о (Гурко, Санько);

• жаночыя прозвiшчы на –а, -я, калi яны не адпавядаюць агульным назоўнікам жаночага роду (Сабаленка, Янчанка)

• жаночыя прозвiшчы на зычны (Бародзiч, Садовiч).

Правапiс складаных назоўнікаў

Разам пiшуцца:

• назоўнікі з першай іншамоўнай часткай аэра-, авія-, аўта-, мота-, вела-, кіна-, фота-, стэрэа-, метэа-, электра-, гідра-, агра-, заа-, бія-, мікра-, макра-, неа- (стэрэасістэма, макраэканоміка)

Праз злучок пiшуцца:

• назоўнікі з першай іншамоўнай часткай обер-, унтэр-, лейб-, штаб-, віцэ-, экс- (экс-чэмпіён, унтэр-афіцэр).

• уласныя назвы з часткай паў- (паў-Мінска). З агульнымі назоўнікамі паў- пішацца разам (паўяблыка, паўрубля, паўлімона).

Правапiс складаных прыметнiкаў

Разам пiшуцца:

• прыметнiкi, утвораныя са словазлучэння назоўнiка з iншымi часцiнамi мовы (правабярэжны, iншамоўны);

• прыметнiкi, утвораныя са спалучэння прыслоўя i прыметнiка, прыслоўя i дзеепрыметнiка (вечназялёны, маланаселены).

Праз злучок пiшуцца:

• прыметнiкi, утвораныя з 2-х i 3-х прыметнiкаў, звязаных памiж сабой як раўнапраўныя (памiж iмi можна паставiць i): беларуска-рускi, лячэбна-прафiлактычны;

• прыметнiкi, якiя абазначаюць якасць з дадатковым адценнем (кісла-салодкі);

• прыметнікі з першай часткай усходне-, заходне-, паўночна-, паўднёва- (Усходне-Еўрапейская раўніна, Паўночна-Курыльскія астравы, паўночна-заходні вецер).

• Запомніце выдзеленыя значэнні запазычаных слоў.

Прыдумайце з імі невялікія сказы

Артадаксальны	(ад грэч. orthodoksos ‘прававерны’) ― які няўхільна прытрымліваецца прынцыпаў якога-небудзь вучэння, светапогляду; паслядоўны (напр., артадаксальны погляд)
Крэатыўны	(ад лац. creatio ‘тварэнне’) ― творчы, стваральны
Ментальны	(лац. mentalis ‘разумовы, духоўны’) ― які датычыць спосабу мыслення, духоўнасці
Патэтычны	(гр. pathetikos) ― поўны пафасу, страсны (напр., патэтычная прамова)
Прэвентыўны	(франц. preventif, ад лац. praeventivus) ― папераджальны, засцерагальны (напр., прэвентыўныя меры)
Сакральны	(ад лац. sacer ‘святы’) ― які мае адносіны да рэлігійнага культу
Сакраментальны	(ад лац. sacramentum ‘клятва, прысяга’) ― традыцыйны, які стаў звычаёвым (напр., сакраментальная фраза)
Экспансіўны	(франц. expansif, ад лац. expansio ‘расшырэнне, распаўсюджанне’) ― нястрыманы, які бурна выражае свае пачуцці
Эпісталярны	(ад грэч. epistole ‘пісьмо’) ― які датычыць літаратурных твораў, напісаных у форме пісем (напр., эпісталярны раман)