- •1 Роль воды в геофиз., биологич., геопроцессах. Значение воды в жизни человека.
- •2. Гидрология,её задачи и отрасли. Предмет. Методы.
- •3 Основные этапы развития гидроисследований рб и снг. Гидрометеослужба и контроль пр-й среды.
- •4. Круговорот воды в природе. Внутриматериковый влагооборот
- •5. Водообмен водных объектов. Классификация водных объектов по водобмену.
- •6. Основные физич. И химич. Св-ва воды.
- •7. Віды вады ў порах грунтоў і механізм яе руху
- •8 Паходжанне падземных вод
- •9 Віды залеганія поздемных вод. Воды почв.,грун-ые,межпластовые, безнап-е,напор-е.
- •10 Двіж. Подзем-ых вод. Інфільтр воды. Ламінарнае і турбул. Дв. Ф. Дарсі
- •12. Тіпы гідр-ой связі подземных і речных вод.
- •13 Хім сост подз вод, мінер воды.
- •15 Прод-е проф. Рекі.Стадіі разв рек.Гідрол режім рек
- •16. Механізм теченія рекі. Віды двіж воды в потоках.
- •17. Движ. Воды в руслах . Теорія Лелявского і Лосіевского
- •18. Колебанія ур рек. Водом посты. Первіч обраб наблюд за ур воды
- •21. Скорость теченія воды і её распр по верт і жівом сеч
- •22 Расход воды і методы его определенія
- •23 Гідрограф сцёку
- •24 Классіф рек по тіпам водного р з. І л і др
- •25 Сток ,его характ,нормы и карты.
- •26 Распределение годового стока воды по территории снг и рб.
- •27 Унутрыгадавое размеркаванне сцёку
- •28 Тепловой и ледовый режим рек.
- •29 Фазы Гидрологич режима
- •30 Энергия и работа вод-х потоков
- •31. Мутность воды в живом сечении и по длине реки. Селевые потоки
- •32 Взвеш частиц в потоке. Гидравл крупн наносов.
- •33. Донныя наносы. З Эрі.
- •34 Гідроморфолог тіпы русловых процессов
- •35 Хар-е формы рельефа. Зак. Фарга
- •36 Устья рек,дельты, эстуарии.
- •37. Проісхожденіе котловін озёр
- •38 Основн морфометр характ озёр
- •39 Водный баланс
- •40. Волнение в озерах: эл-ты волны. Интерференция и рефракция озёр
- •41 Течения,сгонно-нагонные явл,сейшы.
- •42 Особ формир прям и обр термич стратиф в озёрах. Стагнация и циркуляция.
- •43. Гориз и вертик термич неоднородность.
- •44.Терміч класс озёр (Фореля, Хомскіса,Тіхомірова Хатчінсона
- •45 Хим-й состав воды и газ режим озёр.
- •46 Круговорот орг-х в-в в озере. Трофич-я классиф. Озер.
- •47 Гидробиология.1-я продукция и биомасса
- •48 Донные отл озёр и водохр.
- •49 Высшая водная растит и зараст водоемов.
- •50 Стадии эволюции озёр
- •51. Водохранилища.
- •52. Віды регулір поверх. Стока водохр
- •53-54. Проісх болот.Торфонакопленіе. Тіпы болот, условия іх піт.
- •55 Водный режім б, рух вады ў б,вліян б на поверх сцёк.
- •56 Терміческій режім болот.Особ замерзанія і оттаів.
- •57. Снегавая лінія,её положеніе.
- •58. Особенності образов і гідролог режім ледніков.
- •59 Тіпы ледніков і іх значеніе в режіме рек і нар хоз.
- •60 Прінцыпы гідралаг районір. Р-ны рб
- •61Гідропріборы.Югідросправоч,госводн кадастр.
4. Круговорот воды в природе. Внутриматериковый влагооборот
Нясупынны і замкнуты працэс абмену вільгаццю паміж зямлёй і паветрай, літасферай і гідрасферай называюць кругаваротам вады ў прыродзе.Адрозніваюць два віды кругавароту: малы і вялікі. Пад уплывам сонечнага цяпла вада выпарваецца з паверхні акіянаў, падымаецца ў паветра ў выглядзе вадзяной пары і пераносіцца разам з паветрам на тысячы кіламетраў. У адпаведных вадзяная пара кандэнсуецца –воблакі- ападкі - глебу і паветра- мора, акіян, выпарваецца з іх паверхні. Вільгаць, уздымаецца ўверх, кандэнсуецца і вяртаецца ў мора і акіян і завяршае такім чынам малы, або акіянічны кругаварот вады, у якім удзельнічае толькі акіян (мора) і атмасфера. Другая частка вадзяной пары пераносіцца разам з паветранымі масамі на сушу і дае ападкі. Атмасферныя ападкі папаўняюць вадой рэкі, азёры, балоты, падземныя воды і ў выглядзе рачнога і падземнага сцёку па ухілам паверхні Зямлі вяртаюцца ў мора, акіян. Гэта вялікі кругаварот, які ў сваю чаргу ўключае мясцовы, або ўнутрымацерыковы кругаварот вільгаці. Мясцовы кругаварот вільгаці працякае непасрэдна на сушы, калі частка выпаўшых атмасферных ападкаў зноў выпарваецца і зноў кандэнсуецца (пераўтвараецца ў воблакі), а затым выпадае ў выглядзе дажджу ці снегу на паверхню Зямлі. Для Сусветнага акіяну (малы кругаварот)Zo = Xo + Yo Для перэфірыйнай часткі сушы Zс = Xс - Yс Для абласцей унутранага сцёку сушы Zб = Xб ,Дзе Х – ападкі, Z – выпарванне, Y – сцёк , адпаведна над акіянам (о), на сушы (с) і ў абласцях унутранага сцёку (б)=> ураўненне воднага балансу Зямлі: Zо + Zс + Zб = Xо + Xс + Xб, ці Zзш = Xзш, дзе Zзш – выпарэнне на Зямлі, Xзш – ападкі на паверхню Зямлі і Акіян. Унутрымацерыковы кругаварот вады: Ва ўтварэнні ападкаў, якія выпадаюць на мацерыкі, удзельнічае вільгаць з акіяна і з cушы - з паветрам углыб сушы. Частка выпаўшай вільгаці зноў выпарваецца, кандэнсуецца і дае новыя ападкі. Такім чынам, адбываецца ўнутрымацерыковы кругаварот вільгаці.Агульная колькасць ападкаў, якія выпалі на якой-небудзь мясцовасці, складаецца з “знешніх” і “мясцовых” (Z) ападкаў дадзенай тэрыторыі: X = Xа + Xz. Водны баланс разглядяемай тэрыторыі: X = Z + Y, дзе X, Z, Y – сярэднія шматгадовыя значэнні X, Z, Y, так як Z = Xz + c, а X = Xa + Xz, Xa = c + Y. Калі ведаць значэнні Х і Ха, можна вызначыць каэфіцыент абароту вільгаці, які паказвае колькі разоў паступіўшая звонку вадзяная пара выпадае ў выглядзе ападкаў на працягу поўнага абароту вільгаці дадзенай мясцовасці, пакуль яна не будзе вынесена рачным і паветраным сцёкам за яе межы: К = Х/Ха.
5. Водообмен водных объектов. Классификация водных объектов по водобмену.
Вады на паверхні Зямлі каля 1,5 млрд км3. Доля акіянаў =1,37 млрд км3, (94 % ад усей вады). Паверхневыя воды - гэта рэкі, азёры, балоты, сажалкі, ледавікі. Мацерыковы лёд = менш 2% ад агульнай колькасці вады на Зямлі. У атмасферы усяго каля 14 тыс. км3. Вада мае выключнае значэнне для ўсіх прыродных працэсаў, якія адбываюцца на Зямлі.
Дзякуючы кругавароту вады ў прыродзе ўсе водныя аб’екты на сушы абменьваюцца вадой праз атмасферу і літасферу. Хуткасць вадаабмену – адзін з галоўных гідралагічных паказчыкаў водных аб’ектаў. Так, для рэк характэрны найбольш інтенсіўны вадаабмен і з ім звязана механічнае ўздзеянне вады на рэчышча, перамяшчэнне і акамуляцыя цвёрдых часцінак (наносаў). Азёры адрозніваюцца пераважна накапленнем рэчываў, вады і рознай інтенсіўнасцю фізічных, хімічных і біялагічных працэсаў. Інтенсіўнасць вадаабмену колькасна характэрызуецца паказчыкам поўнага ўмоўнага вадаабмену, паказчык умоўнага вадаабмена (Квб) вызначаецца адносінамі аб’ёма вады які удзельнічае ў вадаабмене да сярэдняга аб’ёма вады вадаёма (Vв): Kвб = Vб/Vв. Паказчык умоўнага вадаабмену паказвае колькасць гадоў ці некаторую частку года (пары года, месяца), за які вада вадаёма замяняецца новай вадой. Квб = 5,=> поўны аб’ём вадаёма мяняецца 5 р/год. Для рэк, азёр і вадасховішчаў, у водным балансе якіх галоўную ролю іграе сцёк вады з вадазбору і з саміх вадаёмаў, замест паказчыка Квб карыстаюцца паказчыкам умоўнага вадаабмену С. І. Грыгор’ева Квб = Vcц./Vв, дзе Vcц – аб’ём сцёку вады з вадаёма. Класіфікацыя водных аб’ектаў па водаабмену: па інтэнс. Водаабмену выдз. 2 групы вадаемаў: транзітныя і акумул.Паміж імі выдз. прамежкавыя тыпы: транз-акумул і акумул-транз. 1. транзіт група- рэкі з найбол. інтэнс. Водаабменам,які абдыв за нек. дзен. 2. Тран-акумул-праточныя в.,водабмен небольш адной пары года (“цвіценне”- водарас),среднепроточн.. 3 акумул-транз.- сцёкавыя в.,паказчык павялічваецца да дзес. гадоў. 4. акумул-.бяссцёк. в., самы нізкі паказч. Водаабмену звязаны з поўнай адсутн. з іх сцёку вады. Страты вады вадаемаў звязаны толькі з выпарэн. вады з іх паверхні.