- •Модуль 1. Лабараторна-практычныя заняткі і кантралюемая самастойная работа
- •1.1. Гідраграфічныя характарыстыкі ракі і яе басейна
- •Змест работы
- •Выкананне работы
- •Рыс. 1.1. Схема басейна р. Заходняя Бярэзіна
- •Табліца 1.1 Ведамасць вымярэння плошчы басейна ракі _________________ Карта маштабу_________________
- •Табліца 1.2 Ведамасць вымярэння даўжыні ракі (па ўчастках)____________ Карта маштабу____________
- •Табліца 1.3 Ведамасць вымярэння даўжыні прытокаў ракі_____________ Карта маштабу_____________
- •Кантрольныя пытанні
- •1.2. Гідралагічныя назіранні на вадамерным пасту і іх першапачатковая апрацоўка
- •Змест работы
- •Выкананне работы
- •Выпіска з кніжкі для запісу вадамерных назіранняў (кг-1) р. Заходняя Дзвіна (г. Віцебск, красавік 1999 г.)
- •Даведачная табліца. Адзнака нуля графіка 124,76 м абс.
- •Асноўныя лядовыя ўтварэнні і з’явы лядовага рэжыму рэк
- •Кантрольныя пытанні
- •1.3. Паўтаральнасць і працягласць стаяння ўзроўняў вады
- •Змест работы
- •Выкананне работы
- •Штодзённыя ўзроўні вады р. Дняпро (г. Орша, 1999 г.)
- •Табліца 1.9 Ведамасць паўтаральнасці (частаты ) і працягласці (забяспечанасці) узроўняў р. Дняпро (г. Орша, 1999 г.)
- •Кантрольныя пытанні
- •1.4. Хуткасці цячэння ў жывым сячэнні ракі
- •Змест работы
- •Выкананне работы
- •Кантрольныя пытанні
- •Ведамасць вымярэння сярэдня хуткасці цячэння па вертыкалі графічным спосабам Вертыкаль №_______ Маштаб: ветрыкальны______________
- •1.5. Крывыя расходаў вады
- •Вымераныя расходы вады р. Бярэзіна (г. Барысаў, 1988 г.). Вышыня «0» графіка 150,46 м абс., плошча вадазбору 5690 км²
- •Змест работы
- •Выкананне работы
- •Р. Бярэзіна (г. Барысаў, 1988 г.)
- •Кантрольныя пытанні
- •1.6. Вызначэнне тыпаў жыўлення ракі па гідрографу
- •Змест работы
- •Выкананне работы
- •Кантрольныя пытанні
- •1.7. Характарыстыкі рачнога сцёку
- •Змест работы
- •Выкананне работы
- •Гадавая табліца штодзённых расходаў вады
- •Вылічэнне характарыстык сцёку р. Дняпро (г. Смаленск, 1999 г.).
- •Вызначэнне прыватных плошчаў басейна р. Віхра і сярэдніх модуляў паміж ізалініямі сцёку па карце
- •Кантрольныя пытанні
- •1.8. Марфаметрычныя характарыстыкі возера
- •Змест работы
- •Выкананне работы
- •Вылічэнне плошчы возера
- •Табліца 1.19 Марфаметрычныя характарыстыкі воз. Галадзянка
- •Кантрольныя пытанні
- •1.9. Размеркаванне тэмпературы вады па вертыкалі ў возеры
- •Змест работы
- •Выкананне работы
- •Размеркаванне тэмпературы вады з глыбінёй у воз. Крывое (Ушацкая група азёр)
- •Кантрольныя пытанні
- •1.10. Гідраграфічная характарыстыка водных аб’ектаў (кантралюемая самастойная работа) Змест работы
- •Выкананне работы
Выпіска з кніжкі для запісу вадамерных назіранняў (кг-1) р. Заходняя Дзвіна (г. Віцебск, красавік 1999 г.)
Дата |
Тэрмін назіранняў, гадзіны |
Узровень вады, см |
Тэмпература, °C |
Вецер і хваляванне |
Ападкі |
Заўвага (лядовыя абставіны і падзеі, якія аказваюць уплыў на рэжым ракі) | ||||||
№ палі (рэйкі) |
Адлік (а) |
Над «0» графіка (Н) |
Сярэдні за суткі (Нi) |
Лядовыя з’явы |
Вады |
Паветра | ||||||
Назіраемая |
Сярэдняя за суткі | |||||||||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
8 |
9 |
10 |
11 |
12 |
13 |
1 |
2 |
13 |
60 |
331 |
|
|
|
|
|
|
|
Лёд пацямнеў, прамоіны |
|
8 |
13/ 12 |
65/ 14 |
336/ 336 |
|
|
0,3 |
|
|
|
|
Закраіны, прамоіны, зрухі |
|
14 |
12 |
59 |
381 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
20 |
12 |
56 |
378 |
356 |
П |
0,6 |
0,4 |
|
|
|
|
15 |
8 |
10/ 11 |
12/ 82 |
483/ 484 |
|
Л |
4,4 |
|
|
|
|
Крыгаход 0,8 х 0,5 |
|
20 |
11 |
74 |
476 |
480 |
Л |
5,0 |
4,7 |
|
|
|
Крыгаход 0,4 х 0,6 |
30 |
8 |
15 |
56 |
214 |
|
|
9,0 |
|
|
|
|
Чыста |
|
20 |
15 |
51 |
209 |
212 |
|
10,2 |
9,6 |
|
|
|
Чыста |
Узроўні вады, см: Тэмпература вады, °C:
Сума за месяц ∑Ні......8523 Сярэдняя за 1 дэкаду.......1,6
Сярэдні за месяц Нс... ...284 Сярэдняя за 2 дэкаду.......4,9
Найвышэйшы.................506 Сярэдняя за 3 дэкаду.......8,0
Найніжэйшы...................209 Сярэдняя за месяц...........4,8
Найбольшая.....................10,2
Табліца 1.5
Даведачная табліца. Адзнака нуля графіка 124,76 м абс.
№ рэпераў і паляў |
Нівеліраванне 28 жніўня 1972 г. |
Прычыны змянення адзнак; тэрмін выкарыстоўвання новых адзнак | |
Вышынная адзнака (м) |
Прыводка (h), см | ||
Паля 10 |
129,47 |
471 |
|
Паля 11 |
128,78 |
402 |
|
Паля 12 |
127,98 |
322 |
|
Паля 13 |
127,47 |
271 |
|
Паля 14 |
126,90 |
214 |
|
Паля 15 |
126,34 |
158 |
|
2. Сярэднія сутачныяўзроўнівылічваюцца па даных двухтэрмі-навых назіранняў як сярэдняе арыфметычнае значэнне. У нашым прыкладзе (табл. 1.4) 30 красавіка ў 8 гадзінН= 214 см, у 20 гадзінН= 209 см, адсюльНi = (214 + 209) / 2 = 212 см.
Пры шматтэрмінавых назіраннях без пропускаў праз роўныя прамежкі часу Нiвылічваецца як сярэдняе арыфметычнае за ўсе тэрміны назіранняў (г. зн. дзеліцца на 24, 12, 8, 6. 4, калі назіранні праводзіліся адпаведна праз 1, 2, 3, 4, 6 гадзін) Сярэдні ўзровень за суткі запісваецца ў графу 6 табл.1.4.
Сярэдні ўзровень за месяц (Нс, см) вылічваецца па формуле:
Нс = ∑Ні /n,
дзе Ні – сярэдні сутачны ўзровень у сантыметрах над«0»графіка;n– колькасць дзён у месяцы.
Найвышэйшыінайніжэйшыўзроўні за месяц выбіраюцца з тэрмінавых назіранняў (графа 5, табл. 1.4).
3. У графе 7 табл. 1.4умоўнымі знакамі, якія выбіраюцца з табл. 1.6, паказваюцца лядовыя з’явы. Пры назіраннях за лядовымі абставінамі (графа 13, табл. 1.4) акрамя віда ледзяных утварэнняў адзначаецца таксама ступень іх развіцця. Плывучыя ледзяныя ўтварэнні (крыгаход і ход шарашу) характарызуюццагушчынёй пакрыццяімі воднай паверхні ў дзесятых долях шырыні ракі. За нуль гушчыні прымаецца зусім чыстая паверхня вады, а за адзінку – паверхня, цалкам пакрытая руховым ільдом. Ацэнка гушчыні крыгаходу, напрыклад «0,8», азначае, што сабраныя ў адну паласу крыгі, якія знаходзяцца на дадзеным участку, занялі б 8/10 шырыні ракі.
На сярэдніх і вялікіх рэках у тых выпадках, калі плывучыя льдзіны або шарош праходзяць паласой не па ўсёй шырыні ракі, гушчыня крыгаходу (ходу шарашу) ацэньваецца толькі адносна той паласы ракі, якая занята лёдам. У палявую кніжку запісваецца спачатку гушчыня крыгаходу (ходу шарашу), а затым пасля знака памнажэння (х) –ступень пакрыцця ракі лёдам у долях шырыні.
У нашым прыкладзе (гл. табл. 1.4) у графе 13 запіс «крыгаход 0,8 х 0,5» азначае, што лёд з гушчынёй 0,8 ішоў паласой, якая займала 5/10 шырыні ўсёй ракі, астатняя частка ракі была свабодная ад лёду.
Табліца 1.6