Д.З. № 6. Упражнения - Күнегүләр

1.Объедините2 предложения

1. 1804 едда Казан университеты ачыла. Мәгариф һәм_:фән үсеше алга китә

2. Милли китапханәдә сирәк китаплар бүлеге бар. Анда керү җиңел.

3. Студентлар уку залына керәләр. Китапханәче аларга кирәк китапны бирә

4. Мин синең янга керимме. Син безгә керәсеңме?

5. Без музейга керә алмадык. Музей ябылган иде.

6. Ярым финалда җиңде. Ул алдагы матчны уйлады.

7. Уңышка ирешу. Нык тырышырга кирәк.

2.Вставъте пропугценные буквы и знаки препинания.

ФӘНГӘ БАГЫШЛАНГАН ГОМЕР

Мирфатыйх Зәкиев Россия Федерацияс... һәм Татарстан Республикасы... атказанган фән эшлекле.,, филология фәннәре докторы профессор академик.

Галим... фәнни тикшеренү һәм фәнни .педагогик эшчәнлеге... берничә юнәлешне билгеләргә мөмкин татар теленең грамматик төзелешен тикшерү телләр... типологиясен һәм икетеллелек мәсьәләр... өйрәнү татарларның һәм башка төрки халыклар... тарихын аларның телләренә бәйләп тикшерү югары уку йортлары һәм мәктәпләре өчен дәреслек... һәм кулланмалар программалар төзү татар филологиясе буенча кадрлар әзерләү административ эшчәнлек. М 3 Зәкиев 1965 1967 елларда Казан дәүләт педагогика институты... проректор аннары 1986 елга кадәр ректор булып эшли. 1986 елдан бирле ул Г. Ибраһимов исемендәге Тел әдәбият һәм сәнгать институты директоры.

Мирфатыйх Зәкиев 500 дән артык фәнни хезмәт шул исәптән дистәләгән монография һәм дәреслек авторы. Бу хезмәтләр галим... тынгысыз эшчәнлеге нәтиҗәсе.

Галим Халыкара конференцияләр... конгресслар... һәрвакыт актив катнаша фәнни темаларга докладлар ясый.

3. Переведите письменно 2-й абзац текста.

4.Составитъ справку с места работы

5.Выберите предложения, относящиеся к теме «Радио-телевидение».

1.Безнең берничек тә радио тыңларга вакытыбыз юк.

2.БИМ радиосында сәләтле яшь журналистлар эшли.

3.Һәр югары уку йорты үзенең шәкертләре белән горурлана.

4) Хәзерге татарларның бабалары борынгы заманнарда ук яза белгәннәр.

5) Кичә «Курай» радиосыннан минем яраткан җырымны тапшырдылар.

6) Казан телестудиясенең беренче дикторы Әминә Сафиуллина була.

7. Диктор хезмәте - коллектив иҗатының иң соңгы гамәле.

8. Мин көн саен телевизор карыйм.

9) Алдынгы татар мәдрәсәләре татар халкының күренекле улларын,кызларын тәрбияләп чыгара.

Ю) Безнең мәктәп ике зур йорт арасында төзелгән.

6. Употребляя следующие словосочетания составыпе и напишите предложения.

Рәис урынбасары, бүлек мөхәррире, телевидение казанышлары, халыкка хезмәт итү, тапшыруның язмышы, осталыкка омтылу, вакыйгалар үсеше, ныклы сәләматлек, сәяхәтче язмасы, юлга чыгарга.

7. Преобразуйте отрицательные предложения в утвердительные и утвердительные в отрицательные.

1. Бу паласны беркайчан да күргәнем юк.

2. Ул һич кая карамыйча иҗат итте.

3. Әлеге шамаилне беркемнең дә күргәне юк иде.

4. Безне һич ни куркытмый.

5. Хисләремне берничек тә әйтеп бирә алмыйм.

6. Цейлон таулары ачык кызыл гранит токымнарыннан тора.

7. Энҗе бөртеге зур булмый.

8) Язучының бурычы - чынбарлык турында язу.

9) Тирән мәгънәле шигырьләр, дулкынландыра, уйланырга мәҗбүр итә.

10) Дөресең язу өчен чынбарлыкны яхшы белергә кирәк.

11. Прочтите и переведите устно 3, 4 абзацы текста. Перепишите и письменно переведите I, 2, 5 абзацы.

БЕЗНЕҢ БАРС БАЛАЛАРНЫ ЯКЛЫЙ

1. Татарстанның байрагы, гербы һәм гимны - алар республиканың дәүләт символлары. Без аларны һәр көнне очратып торабыз: байрак белән: байрак белән герб рәсемнәре биналарда, актлар залларында, хәтта транспортка да төшерелгән. Ә «Татарстан » радиосы һәр көнне иртәнге алтыда Татарстан гимнын яңгыратып үзенең тапшыруларын башлап җибәрә. Дусларыгыздан сорал карагыз әле: ни өчен безнең гербка барс рәсеме төшерелгәнен яки ни өчен байрак яшел, ак һәм кызыл төстә икәнлеген беләләрме икән алар?

2. Татарстанның дәүләт символлары республика парламентында кабул ителгән. Алар нинди булырга тиеш соң. дип. депутатлар бик озак бәхәсләштеләр. Байрак өчен салават күперенең бар төсләрен дә тәкъдим итеп карадылар. Чөнки һәрбер төс нәрсәнедер аңлата бит. Без сайлаган депутаталар яшел-ак-кызыл вариантка туктыйлар. Байракны элеп куйгач, аның өске өлеше яшел булу мәҗбүри. Ул төс яз яшеллеген, республиканың яңарышын аңлата. Кызыл төс - аның өлгергәнлеге, көче, энергиясе, яшәүгә сәләтле булуы турында сөйли. Алар арасындагы тар ак төс яшел белән кызылдан 15 тапкыр таррак, республика халкының уй-фикере, нияте чиста булуын аңлата. Ак - тынычлык, татулык төсе. Байраклар бәйрәмнәр һәм тантаналар вакытында гына эленми, алар матәм көннәрендә дә безнең янәшәдә була.

3. Татарстан гербы аның территориясендә яшәүче халыклар арасында гаделлек, дуслык, тынычлык һәм алгарыш булуын раслый. Безнең республиканың исеме дә гербка алтын хәрефләр белән язылган. Бик озак бәхәсләрдән, соң гербның үзәгенә канатлы барс рәсеме куелды. Галимнәр ак барс рәсемен элек Итил ярларыңда яшәгән борынгы бабаларыбыз калканнарында тапканнар. Ул заманнарда барс уңдырыш Алласы һәм балаларны яклаучы булып саналган.

4. Безнең республиканың татар композиторы Рөстәм Яхин язган мәһабәт гимны да бар. Гимн республика байрагын күтәргәндә яңгырый. Шулай ук аны Татарстан Президенты ант биргәндә һәм төрле тантаналар вакытында ишетеп була. Онытмагыз: гимн яңгыраганда аны басып, баш киемнәрен салып тыңлыйлар.

5. Илебезнең символларын ярату - Ватаныңны ярату дигән сүз ул.

12.Отметьте правильные и неправильные предложения в тексте.

1.Татарстан радиосы һәр көнне иртән Татарстан гимнын яңгыратып үзенең тапшыруларын башлап җибәрә.

2. Татарстан дәүләт символлары Россия Думасында кабул ителгән.

3. Байраклар бәйрәмнәр һәм тантаналар вакытында гына эленә.

4. Республиканың исеме гербка алтын хәрефләр белән язылган.

5. Барс уңдырыш Алласы һәм балаларны саклаучы булып саналган.

6. Барсныңуд ягында алтын калкан ясалган.

7. Безнең республикабызның гимны байрак күтәргәндә яңгырамый.

13. Составитъ письмо-приглашение

Д.з. № 7