Добавил:
Upload Опубликованный материал нарушает ваши авторские права? Сообщите нам.
Вуз: Предмет: Файл:

Гениш Э. Турецкий язык в упражнениях. 5000 упражнений по грамматике турецкого языка (2011)

.pdf
Скачиваний:
11304
Добавлен:
22.03.2016
Размер:
2.81 Mб
Скачать

ГЛАГОЛЫ (Fiiller, Eylemler)

333

 

 

120-...-MADAN ÖNCE (до того, как (перед тем как)

1-Объедините данные предложения с помощью аффикса

“madan önce”

Önce yemek yedik sonra trene bindik. = Trene binmeden önce yemek yedik.

Önce ellerini yıka sonra sofraya otur. → .............................................

Önce kapıyı çal sonra içeri gir. → ........................................................

Önce termometreye bakıyorum sonra dıĢarı çıkıyorum. → .................

Önce ilaçlarımı içiyorum sonra yatıyorum. → .....................................

Önce gözlüğümü takıyorum sonra kitap okmaya baĢlıyorum. → ........

2-Сделайте перевод.

1-Gitmeden önce Ģu belgeleri Kemal’e verir misin? →........................

2-Buraya gelmeden üç gün önce Kenan’la görüĢtük. →.......................

3-Almadan önce sormalıydın. Ġzinsiz hiçbir Ģey alınmaz. →...............

4-Arabayı satmadan önce iyi bir bakımdan geçirmeliyim. →..............

5-Onunla tanıĢmadan önce ben de senin gibi düĢünüyordum. →.........

6-Otobüse binmeden önce yemek yemiĢtim. →...................................

7-Bu ilacı kullanmadan önce çok acım vardı. →..................................

8-Gitmeden önce bütün kitaplarını bana hediye etti. →.......................

9-Hediyeyi almadan önce aramızda para topladık. →..........................

3-Сделайте перевод.

1-Прежде чем отправляться в путь, сообщите. Давайте, я вас встречу. 2-До того как я познакомилась с Казым, я никогда не ходила на оперу. 3-До того как переехать сюда, мы 2 года жили в Измире.

4-Прежде чем одеть новую одежду, которую мы купили, нам надо ее постирать.

5-Прежде чем выйти из дома, я закрыла все окна.

6-Прежде чем пройти основную тему, я хочу кое-что спросить. 7- Прежде чем подписать документ, прочти хорошенько. 8-Прежде чем занимать это, ты должен подумать.

Заметка:…………………………………………………………….................

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

334

ГЛАГОЛЫ (Fiiller, Eylemler)

 

 

121-...-ANA KADAR (...-INCAYA KADAR)

(пока)

1-Объедините данные предложения с помощью аффикса

“-ana kadar”.

O saat beĢte geldi. O zamana kadar kapıda bekledik. = O gelene kadar kapıda

bekledik. ≈ O gelinceye kadar (yani tam saat beşe kadar) kapıda bekledik.

Araba alacağız. O zamana kadar yürüyerek gidip geleceğiz. → ..........

Boya kuruyacak. O zamana kadar buraya girmeyin. → .......................

Misafirler gelecek. O zamana kadar yemeklere dokunmayın. → ........

Baban iĢini bitirecek. O zamana kadar onu rahatsız etmeyin. → .........

Ben gidip geleceğim. O zamana kadar odayı toplayın. → ...................

2-Сделайте перевод.

1-Ben taburcu olana kadar baĢımda bekledi. →....................................

2-Çorba koyulaĢana kadar karıĢtıracaksın. →.......................................

3-Ġyice kızarana kadar fırında dursun. →..............................................

4-Yaz gelene kadar biz soğuktan donacağız. →...................................

5-Biz otobüse binene kadar yanımızdan ayrılmadı. →.........................

6-ġirket iflas edene kadar muhasebesine ben baktım. →......................

7-Yağmur bitene kadar dükkanda bekledim. →...................................

8-Tren hareket edene kadar orada sohbet ettik. →................................

3-Сделайте перевод.

1-Пока мы начнем, ты уже сходишь и вернешься. 2-Пока она мыла посуду, он один играл взале.

3-Пока ты закончиш домашнее задание, я накрою стол. 4-Пока ты меня не простишь, я никуда не пойду. 5-Пока ты собираешь чемодан, я побреюсь.

6-Пока я одеваю ребенка, а ты выкини мусор. 7-Пока я переодевалась, он сел на машину и уехал 8-Я вернусь до тех пор, пока не закончится фильм.

Заметка:…………………………………………………………….................

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

ГЛАГОЛЫ (Fiiller, Eylemler)

335

 

 

122-...-KEN

(когда)

1-Объедините данные предложения с помощью аффикса “-ken”

Dün futbol oynadım. O sırada cüzdanımı kaybettim. = Dün futbol oynarken

cüzdanımı kaybettim.

Domates doğradım. O sırada elimi kestim. → .....................................

Antreman yaptım. O sırada belimi incittim. → ....................................

Dolabı taĢıdım. O sırada gömleğimi kirlettim. → ................................

Odayı topladım. O sırada masanın altında para buldum. → ................

Eve gidiyordum. O sırada yolda Ali’yi gördüm. → .............................

2-Сделайте перевод.

1-Ders çalıĢırken müzik dinlemem. →..................................................

2-Araba kullanırken gözlüklerimi takarım. →......................................

3-Köksal yemek yerken devamlı konuĢur. →.......................................

4-DıĢarı çıkarken Ģemsiyemi her zaman yanıma alırım. →..................

5-Televizyon seyrederken birĢeyler atıĢtırmayı severim. →.................

6-Ben gazetemi kahvaltı yaparken okurum. →.....................................

7-Her akĢam yatarken diĢlerimi fırçalarım. →......................................

8-Ben kıĢın bile yürürken terlerim. →..................................................

9-Bir arabayı sollarken hem önüne hem aynaya bak. →......................

3-Сделайте перевод.

1-Мы встретились с Кубилай, когда выходили из магазина. 2-Когда мы готовились к олимпиаде, в день занимались по 5 часов. 3-Мой папа тоже, когда готовит, всегда поет.

4-Как раз когда выходила из дома, мне пришло на ум. 5-Когда я оттуда уезжала, очень плакала.

6-Когда я говорю, не перебивай меня. 7-Когда я спускался с лестницы, я упал. 8-Когда будешь идти, купи три булки хлеба. 9-Я порезался, когда брился.

Заметка:…………………………………………………………….................

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

336

ГЛАГОЛЫ (Fiiller, Eylemler)

 

 

123-...-DIĞI ZAMAN (...-DIĞINDA, ...-DIĞI SIRADA) (когда)

1-Образуйте положительную форму глагольного имени.

Ben

gel....................

 

 

Sen

gel....................

 

 

O

gel....................

zaman

Ahmet uyuyordu.

Biz

gel....................

 

 

Siz

gel....................

 

 

Onlar

gel....................

 

 

2-Образуйте положительную форму глагольного имени.

Ben

uyan....................

 

 

Sen

uyan....................

 

 

O

uyan....................

zaman

Ahmet evde değildi.

Biz

uyan....................

 

 

Siz

uyan....................

 

 

Onlar

uyan....................

 

 

3-Образуйте отрицательную форму глагольного имени.

Ben

gel....................

 

 

Sen

gel....................

 

 

O

gel....................

zaman

annem çok üzülüyor.

Biz

gel....................

 

 

Siz

gel....................

 

 

Onlar

gel....................

 

 

4-Объедините данные предложения с помощью аффикса

“-dığı zaman”.

Ben eve geldim. O zaman Ahmet uyuyordu. = Ben eve geldiğim zaman Ahmet uyuyordu. = Ben eve geldiğimde Ahmet uyuyordu. Ben eve geldiğim sırada Ahmet uyuyordu.

ГЛАГОЛЫ (Fiiller, Eylemler)

337

Ġlk aldım. O zaman çok iyi çalıĢıyordu. → ..........................................

 

O doğdu. O zaman kolunda büyük bir ben vardı.. → ..........................

 

O gelecek. Bu konuyu o zaman konuĢuruz. → ....................................

 

Bebek erken kalkıyor. O zaman çok nazlanıyor. → .............................

 

Ben onu göreceğim. O zaman ona söylerim. → ...................................

 

5-Сделайте перевод.

 

1-Ben geldiğim zaman evde kimse yoktu. →.......................................

 

2-O sinirli olduğu zaman yanına yaklaĢmamak lazım. →....................

 

3-Kızgın olduğum zaman kimseyle konuĢmam. →..............................

 

4-Onlar kavga ettikleri zaman ben burada değildim. →.......................

 

5-Abim evlendiği zaman ben daha on yaĢındaydım. →.......................

 

6-O bağırdığı zaman herkes bir yerlere saklanıyor. →.........................

 

7-Bıyıklarımı kestiğim zaman daha yaĢlı gösteriyorum. →..................

 

8-Annem bunu duyduğu zaman çok üzülecek. →................................

 

9-Sabahları kalktığım zaman baĢım dönüyor. →..................................

 

6-Сделайте перевод.

 

1-Когда произошла авария, я был за границей.

 

2-Я постирала рубашку. Когда высохнет, оденешь.

 

3-Когда я покупал хлеб в магазине, было очень жарко.

 

4-Когда соскучишься по семье, поедешь навестить их на 2 дня..

 

5-Когда я не завтракаю, я становлюсь очень нервным.

 

6-Когда я проснулся, рядом никого не было.

 

7-Каждый раз, когда я не звоню маме, она обижается.

 

8-Где ты был, когда я звонил тебе?

 

9-Наверно ты не понял, когда я тебе сказал.

 

10-Я была на кухне, когда пришли гости.

 

Заметка:…………………………………………………………….................

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

338

ГЛАГОЛЫ (Fiiller, Eylemler)

 

 

124-...-ACAĞI ZAMAN (когдабудущее время)

1-Образуйте положительную форму глагольного имени.

Ben

git....................

 

 

Sen

git....................

 

 

O

git....................

zaman

Ahmet geldi.

Biz

git....................

 

 

Siz

git....................

 

 

Onlar

git....................

 

 

2-Образуйте положительную форму глагольного имени.

Ben

konuĢ..................

 

 

Sen

konuĢ..................

 

 

O

konuĢ..................

zaman

mikrafon bozuldu.

Biz

konuĢ..................

 

 

Siz

konuĢ..................

 

 

Onlar

konuĢ..................

 

 

3-Образуйте отрицательную форму глагольного имени.

Ben

git....................

 

 

Sen

git....................

 

 

O

git....................

zaman

Ahmet’e haber veriyorum.

Biz

git....................

 

 

Siz

git....................

 

 

Onlar

git....................

 

 

4-Объедините данные предложения с помощью аффикса

“-acağı zaman”.

Ben geleceğim. O zaman size haber veririm. = Ben geleceğim zaman size haber veririm.

Tam televizyonu açacağım. O anda elektrikler gitti. → .......................

ГЛАГОЛЫ (Fiiller, Eylemler)

339

Kahvaltı yapacak. O zaman erken kalkar. → .......................................

 

Öğretmen sınav yapacak. O zaman önceden haber verir. → ...............

 

Türkiye’yi arayacaksın. O zaman önce bu kodu çeviriyorsun. → .......

 

Arabayı çalıĢtıracaksın. O zaman önce yağını kontrol et. → ...............

 

5-Сделайте перевод.

 

1-Çıkacağın zaman bana haber ver. →................................................

 

2-Bir arabayı sollayacağın zaman hem önüne hem aynaya bak. →......

 

3-Tam ben çıkacağım zaman Ali geldi. →............................................

 

4-TaĢınacağın zaman haber ver, yardıma geliriz. →.............................

 

5-O filmi seyredeceğiniz zaman beni de çağırın. →.............................

 

6-Tam dıĢarı çıkacağım zaman telefon geldi. →..................................

 

7-Açmak istediğin zaman buraya basarsın. →......................................

 

8-Tam düĢeceği zaman kolundan tuttum. →.........................................

 

9-Yatacağın zaman söyle, ıĢığı kapatırız. →.........................................

 

10-Elini yıkayacağın zaman yarayı kapatırsın. →................................

 

6-Сделайте перевод.

 

1-Включишь свет, когда соберешься читать книгу. 2-Позови меня тоже, когда соберешься идти за покупками.

3-Когда соберешься рассказать эту тему, посмотришь эту книгу. 4-Приходите сюда, когда соберетесь есть шашлык.

5-Когда соберетесь обработать комнату химикатами, выведите детей на улицу.

6-Когда соберешься протереть стол, поставишь компьютер на пол. 7-Когда соберешься что-нибудь записать на диск, воспользуешься этой программой.

8-Я вспомнил, как раз когда я собирался сесть в самолет.

9-Я прихожу сюда, когда собираюсь написать стихотворение. 10-Сразу придешь, когда позову тебя.

Заметка:…………………………………………………………….................

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

340

ГЛАГОЛЫ (Fiiller, Eylemler)

 

 

125-...-INCA

(когда)

1-Объедините данные предложения с помощью аффикса “ınca”.

Baban gelecek. O zaman beni arasın. = Baban gelince beni arasın.

Gazeteyi oku. Sonra yerine koyarsın. → ..............................................

MaaĢımı alacağım. O zaman ben ısmarlarım. → .................................

Olayı duydum. Sonra hemen geldim. → ..............................................

Beni gördü. Sonra ağlamaya baĢladı. → ..............................................

Çikolata verdim. Sonra çok mutlu oldu. → ..........................................

2-Сделайте перевод.

1-Bu mektubu okuyunca beni daha iyi anlayacaksın. →......................

2-Sen bağırınca ben de korktum. →......................................................

3-Onu birden karĢımda görünce çok heyecanlandım. →......................

4-Gömlekleri ütüleyince dolaba asarsın. →..........................................

5-ĠĢin bitince bana uğra. →...................................................................

6-Çikolata yiyince vücudum kaĢınıyor. →............................................

7-O bana vurunca ben de ona vurdum. →.............................................

8-Yemeği hazırlayınca beni çağırırsınız. →.........................................

9-Duvar kağıtlarını değiĢtirince oda çok güzel oldu. →.......................

10-Onun hasta olduğunu öğrenince hemen geldim. →.........................

3-Сделайте перевод.

1-Я забыл что буду говорить, когда волновался на сцене. 2-Латиф теряет контроль, когда нервничает.

3-Сев в машину, я вспомнила про сумку.

4-Когда ты поправишься, мы все вместе пойдем на пикник. 5-Услышав мой голос по телефону, она сильно заплакала. 6-Ты поймешь меня, когда начнешь работать.

7-Летом тут очень красиво.

8-Когда погода потеплела, снег начал таять.

9-Поняв, что он поступил не правильно, он пришел и извинился.

Заметка:…………………………………………………………….................

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

ГЛАГОЛЫ (Fiiller, Eylemler)

341

 

 

126-...-AR ...-MAZ (...-DIĞI GĠBĠ)

(как только)

1- Соедините данные предложения с помощью аффикса

“-ar -maz”.

Ödevlerini yaptı ve hemen yattı. = Ödevlerini yapar yapmaz yattı. = Ödevlerini

yaptığı gibi yattı.

Beni gördü ve hemen kaçtı. → .............................................................

Yemeğini yedi ve hemen dıĢarı çıktı. → ..............................................

Annesi odadan çıktı ve çocuk hemen ağlamaya baĢladı. → ................

Dersler bitti ve o hemen eve gitti.. → ..................................................

Haberi duydum ve hemen geldim. → ..................................................

2-Сделайте перевод.

1-Önündeki arabayı sollar sollamaz arabasının frenleri patlamıĢ →....

2-Valizini toplar toplamaz çıktı gitti. →...............................................

3-Hırsız, köpek havlar havlamaz kaçtı gitti. →.....................................

4-Biraz bekle. ĠĢimi bitirir bitirmez gideriz. →.....................................

5-Eve gelir gelmez seni aradım. →.......................................................

6-Sen iyileĢir iyileĢmez maça gideriz. →..............................................

7-Öğretmen sınıftan çıkar çıkmaz herkes bağırmaya baĢladı. →.........

8-Beni görür görmez boynuma sarıldı. →.............................................

3-Сделайте перевод.

1-Как только все увидели фотографию, засмеялись. 2-Как только я приехал в Анкару, я ему сразу позвонил. 3-Как только она вышла из машины, она упала в обморок.

4-Как только я получу зарплату, первым делом верну тебе долг. 5-Как только школа закроется, мы поедем в Стамбул на каникулы. 6-Как тольео я вошел внутрь, я почувствовал запах.

7-Как только я продам эту машину, куплю новую.

8-Как только грабители услышали звук сирены, сразу скрылись с места преступления.

9-Вчера я очень устал. Как только лег, сразу уснул.

Заметка:…………………………………………………………….................

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………

342

ГЛАГОЛЫ (Fiiller, Eylemler)

 

 

127-...-DIĞINDAN BERĠ (-...ALI)

(с тех пор, как)

1-Объедините ниже данные предложения с помощью аффикса

“-dığından beri”.

Üniversiteden mezun oldu. O günden beri onu hiç görmedim. = Üniversiteden

mezun olduğundan beri onu hiç görmedim.=

Üniversiteden mezun olalı onu hiç görmedim.

Ġstanbul’a gitti. O günden beri hiç aramadı. → ....................................

O geldi. O andan beri odasından çıkmadı. → ......................................

Köpeği öldü. O günden beri kimseyle konuĢmuyor. → .......................

Müdür oldu. O günden beri bize uğramıyor. → ...................................

Ben askerden geldim. O günden beri burada çalıĢıyorum. → ..............

2-Сделайте перевод.

1-Bu çocuk sen gittiğinden beri ağlıyor. →..........................................

2-Ben iĢten geldiğimden beri kavga ediyorsunuz. →...........................

3-ÇalıĢmaya baĢladığımdan beri hiç borç almadım. →........................

4-Pencereleri değiĢtirdiğimizden beri kıĢın üĢümüyoruz. →................

5-Yazıcıyı aldığımdan beri bir kere bile kullanmadım. →...................

6-BoĢandıklarından beri birbirleriyle konuĢmuyorlar. →.....................

7-Buradan taĢındığından beri hiç aramadı. →.......................................

8-Mezun olduğumdan beri iĢ arıyorum. →...........................................

3-Сделайте перевод.

1-Я поправился с тех пор, как начал принимать это лекарство.

2-Я не разговариваю с ним с тех пор, как он пожаловался начальнику. 3-С тех пор, как я бросил курить, я вообще не кашляю.

4-С тех пор, как сгорел наш дом, мы живем в арендованном.

5-С тех пор, как я приехал сюда, я ни разу не ходил на Красную площадь. 6-С утра, как он встал, он хочет пойти гулять в парк.

7-С тех пор, как мы посмотрели документальный фильм, мы не едим колбасу.

8-С тех пор, как он меня обманул, я не доверяю ему.

Заметка:…………………………………………………………….................

……………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………