Практикум 2
.pdf
12. Побудова графіків функцій |
151 |
Так само, k 1, b 0.
Отже, y x є похилою (двобічною) асимптотою графіка функції.
12.2. Дослідити функцію та побудувати її графік:
|
x3 |
|
|
2 3 |
2 3 |
|
|
1) y |
|
|
; |
2) y (x 1) |
(x 2) |
; |
|
3 x2 |
|||||||
3) y |
ex 2 |
|
; |
4) y x arctg x. |
|
||
x 2 |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
||
Розв’язання. [7.11.4.]
1) [Крок 1. Знаходимо область означення функції.]
D(y) ( ; 
3) ( 
3; 
3) (
3; ).
[Крок 2. Встановлюємо можливі симетрії графіка функції.]
Оскільки D(y) симетрична щодо 0 і
f ( x) |
|
( x)3 |
|
|
x3 |
f (x), |
|
( x)2 |
|
x2 |
|||
1 |
1 |
|
||||
то функція непарна і її графік симетричний щодо початку координат.
[Крок 3. Визначаємо можливі точки розриву функції і асимптоти графіка функції.]
Дослідімо поведінку функції на межах області означення — в околах точок x 
3 та .
|
|
|
|
lim |
|
|
|
x3 |
, |
|
|
lim |
|
|
|
|
|
x3 |
|
; |
|
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x 3 0 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x 3 0 3 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
lim |
|
|
|
|
x3 |
|
|
, |
|
lim |
|
|
|
|
x3 |
|
. |
|
|
|||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
|
|
|
x2 |
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
x |
3 |
0 3 |
|
|
|
|
|
|
x |
3 |
0 3 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||
Точки x 3 — точки розриву 2-го роду, нескінченного. |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
Прямі x |
|
3 та x |
|
|
|
|
3 — двобічні вертикальні асимптоти. |
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
Шукаємо похилі асимптоти y kx b : |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
k |
lim |
f (x) |
|
|
lim |
|
|
|
x2 |
|
|
1; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
x |
|
|
|
|
3 |
x |
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
x |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3x |
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
b |
lim (f (x) kx) lim |
|
|
|
|
|
x |
|
|
lim |
|
|
|
0. |
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
2 |
|||||||||||||||||||||||||||||||
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
3 x |
|
|
|
|
|
|
x |
3 |
x |
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
Пряма y x — двобічна похила асимптота.
[Крок 4. За допомогою першої похідної функції визначаємо інтервали монотонності і точки екстремуму.]
y 3x2(3 x2) 2x 4 x2(9 x2) . (3 x2)2
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12. Побудова графіків функцій |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
153 |
|||||||||||||||
|
|
|
|
2 |
|
(x |
1 3 |
|
|
|
1 |
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
|
2) |
(x 1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
4. y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
1 3 |
|
|
|
|
1 3 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
3 |
|
(x 1) |
|
(x 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
y 0 (x 2)1 3 (x 1)1 3 x ; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
y (x 1)1 3(x 2)1 3 0 x |
1 |
|
1, x |
2 |
|
2. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
2 1 |
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
max |
min |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
ymax ( 2) |
1, ymin ( 1) |
1. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 3 |
(x |
4 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
2 |
(x 2) |
|
|
1) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
5. y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
4 3 |
|
|
4 3 |
|
. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
9 |
(x 1) |
|
(x 2) |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
4 3 |
|
|
|
|
4 3 |
x 2 x 1, |
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
y 0 (x 2) |
(x |
1) |
|
|
|
|
|
|
x1 |
|
|
. |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x 2 x 1 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
|
|
y (x 1)4 3(x 2)4 3 0 x |
2 |
|
|
1, x |
3 |
2. |
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
2 23 |
1 |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
т. пер. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
y |
|
|
|||||
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
||||
|
|
|
0. |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
6. y |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
1 O |
|
x |
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
0 x 2 . |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||
|
|
|
y 1 3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
x 0 |
4 0, 58. |
|
|
|
|
|
|
|
|
Рис. до зад. 12.1.2) |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
3) 1. D(y) ( ; 2) ( 2; ). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
2. Оскільки область означення D(y) не симетрично щодо 0, |
|
|
то функція f |
зага- |
||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
льного вигляду.
3. x : y kx b :
k |
|
lim |
|
ex 2 |
|
|
|
0; |
|
|
2) |
||||||
|
x x(x |
|
||||||
b |
|
lim |
|
ex 2 |
|
0. |
||
|
|
|
||||||
|
x x 2 |
|
|
|
||||
|
|
|
|
|
||||
x : y kx b :
|
|
|
|
|
|
|
|
|
12. Побудова графіків функцій |
|
|
|
157 |
|
3) |
y xex ; |
|
|
|
|
4) |
y xe2 x |
1; |
|
|
|
|||
5) |
y x arctg 2x. |
6) |
y 2x arctg x |
; |
||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2 |
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 |
|
|
|
|
|
3 |
|
2 |
|
|
|
|
|
||||
7) y |
x |
x |
; |
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
8) y x ln e |
|
. |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
12.6. Повністю дослідіть функцію і побудуйте її графік:
1) y 3 |
x 3 3x |
; |
2) y e x2 ; |
||||
|
ln x |
|
|
|
|||
3) y |
; |
|
4) y 3 |
x 3 3x 2 |
. |
||
x |
|
||||||
|
|
|
|
|
|
||
12.7. Повністю дослідіть функцію і побудуйте її графік:
1) y |
|
|
x |
|
; |
|
|
|
2) y |
1 |
; |
|
|
||||
1 x2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||
|
1 x2 |
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x2 |
||||
3) y 3 (x 1)2 3 (x 1)2; |
4) y |
||||||||||||||||
|
|
|
; |
||||||||||||||
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
3 x 3 4 |
|||||
5) y xe x ; |
|
|
|
|
|
6) y x 2e x ; |
|||||||||||
7) y |
e 1 x |
; |
|
|
|
|
|
8) y (2x 1)e2 x ; |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||
9) y |
1 |
|
|
; |
|
|
|
10) y x 2 ln x; |
|||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
x ln x |
|
|
|
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
11) y x sin x; |
12) y x 2 arctg x. |
||||||||||||||||
12.8.Побудуйте циклоїду, задану рівняннями:
xa(t sin t), y a(1 cos t).
Відповіді
12.5. 1) x 1 — вертикальна асимптота, y x 2 — похила асимптота;
2)x 1 — ліва вертикальна асимптота, x 2 — права вертикальна асимптота;
3)y 0 — ліва горизонтальна асимптота;
4)x 0 — права вертикальна асимптота, y x 3 — похила асимптота;
5) y |
x |
1 |
— ліва похила асимптота, y |
x |
1 |
— права похила асимптота; |
|||
|
2 |
|
2 |
|
2 |
2 |
|
|
|
6) y 2x |
|
— ліва і праві похилі асимптоти; 7) y x |
1 |
— похила асимптота; |
|||||
|
|
2 |
|
|
|
|
|
3 |
|
Модуль 3. ІНТЕГРАЛЬНЕ ЧИСЛЕННЯ ФУНКЦІЙ ОДНІЄЇ ЗМІННОЇ
13. Інтегрування внесенням під знак диференціала
Навчальні задачі
13.1. Знайти:
1) |
x 3dx; |
|
|
|
|
|
|
2) |
|
dx |
; |
|
|
|
|
|||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
3) |
|
|
|
dx |
|
; |
|
|
|
|
4) |
|
|
|
dx |
|
; |
|
|
|
x |
2 |
3 |
|
|
x |
2 |
4 |
|||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
5) |
|
|
|
dx |
|
|
|
; |
|
|
6) |
|
|
|
dx |
|
|
|
; |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||
|
|
|
|
5 x2 |
|
|
|
|
|
|
2 x2 |
|||||||||
7) |
d(sin x). |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||
|
|
|
sin x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||
Розв’язання. [8.2, 8.1.5.] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||
1) [У формулі [8.2.2] покладаємо 3 ]: |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
[8.2.2] |
x3 1 |
|
C x 4 C. |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
x3dx |
|
|||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
3 1 |
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
3 |
|
|
|
4 |
|
|
|
|
||||
[Перевіряємо диференціюванням правильність інтегрування.]
|
|
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
1 |
|
3 |
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
. |
||||
|
|
|
|
|
4x |
|
x |
|
||
|
|
|
C |
4 |
|
|
|
|||
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
2) |
dx |
|
|
|
|
x |
1 2 |
[8.2.2] |
|
|
|
|
|
|
x 1 2 1 |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
dx |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C 2 |
x C. |
||||||||||
|
|
|
|
|
1 2 |
1 |
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
1 2 |
|
|
|
||||||||||||||||||||
3) |
|
dx |
[8.2.15] |
|
1 |
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||
|
|
|
|
|
arctg |
|
|
|
C. |
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||
|
2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||
|
x |
|
|
3 a |
3 |
|
3 |
|
|
|
|
3 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||
4) |
|
dx |
|
[8.2.16] |
1 ln |
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
C. |
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
x |
2 |
|
|
|
|
|
x 2 |
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
4 |
a 2 |
4 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
5) |
|
|
|
dx |
|
[8.2.14] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
x |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
arcsin |
|
|
C. |
|
|
|
||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||
|
|
5 x2 |
|
|
|
|
|
5 |
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
a 5 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||
6) |
|
|
|
dx |
|
[8.2.16] |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||
|
|
|
|
|
|
ln |
|
x 2 x2 |
|
C. |
|
|
||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||||||||||||||
|
|
2 x2 |
|
|
|
|
||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
|
a 2 |
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
||||||||||||||
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|||||||||||||||


3 
3 







a



















O 


















a