
- •Донецкий национальный университет
- •Тема 2.
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 3.
- •C. De puellis
- •D. De Diana et Minerva
- •E. De Attica
- •F. De silvis nostris
- •Пословицы и поговорки
- •Образец склонения прилагательных первой группы на us, a, um
- •Упражнения
- •A.Lupusinfabulis
- •B. Arma Romanorum
- •C. De Italia antiqua
- •Слова к текстам занятия
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 5.
- •А. De Neptuno, Mercurio, Aesculapio
- •B. De Germanis
- •D. Duo muli
- •Пословицы и поговорки
- •B. In villa
- •Пословицы и поговорки
- •A. De Romulo et Remo
- •Vir, I m мужчина b. De Romanorum antiquorum deis
- •C. De perfidia punita
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 8.
- •Classis vocalis
- •Classis mixta
- •Упражнения
- •A. De historia Romana
- •B. De Romanis
- •C. De homine
- •D. De civitate nostra
- •E. Arx Capitolina
- •F. De animalibus
- •H. De Gracchis
- •Пословицы и поговорки
- •Гай Юлий Цезарь «Записки о Галльской войне» Gaius Iulius Caesar. Commentarii de bello Gallico.
- •Тема 9.
- •Третье склонение прилагательных. Причастие настоящего времени изъявительного наклонения действительного залога.
- •Declinatio tertia adiectivorum.
- •Participium praesentis activi (p.P.A.).
- •Образец склонения причастия настоящего времени действительного залога
- •A. De Hannibale
- •C. De arte libraria Romae
- •E. De lupo esurienti
- •F. De Bucephalo
- •G. De Scythia
- •Пословицы и поговорки
- •Invadere нападать
- •B. De exercitu Romano
- •C. De magistratibus Romanorum
- •D. Cimbri et Teutoni
- •F. Hannibalis lepidum sed acerbum dictum
- •Exercitus, us m войсько
- •Оrnatus, a, um украшенный ostendo, ndi, ntum, ere показувати
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 11. Прошедшее время совершенного вида
- •A. De servis Romanorum
- •B. Descriptio Romae antiquae
- •C. De Daedalo
- •D. Iuppiter et ranae
- •E. Formica et columba
- •F. De bello Gallico initio
- •Пословицы и поговорки
- •B. Hercules et Apollo
- •C. De Prometheo
- •D. Theseus et Ariadna
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 13. Супин. Причастие прошедшего времени совершенного вида страдательного залога. Страдательный залог времен системы перфекта. Спряжение глаголов в системе перфекта страдательного залога
- •Упражнения
- •A. De causa belli Troiani
- •Слова до тексту
- •B. De obsidione Alesiae
- •Слова до тексту
- •C. Quomodo cena praeparatur
- •D. Quomodo cena praeparatur
- •E. De erroribus Ulixis
- •Пословицы и поговорки
- •Тема 14. Gradus comparationis adiectivorum. Степени сравнения прилагательных.
- •Особенности образования сравнительной и превосходной степеней
- •Упражнения
- •A. De regno Persarum
- •B. De varietate morum
- •C. Gentes Italiae
- •Словарь к текстам
- •Пословицы и поговорки
- •Gaudeamus
Образец склонения причастия настоящего времени действительного залога
Singularis
m, f, n m, f n
Nom. muta-ns leg-ens
Gen. muta-nt-is leg-ent-is
Dat. muta-nt-i leg-ent-i
Acc. muta-nt-em muta-ns leg-ent-em leg-ens
Abl. muta-nt-i (e) leg-ent-i (e)
Voc. mutans leg-ens
Pluralis
Nom. muta-nt-es muta-nt-ia leg-ent-es leg-ent-ia
Gen. muta-nt-ium leg-ent-ium
Dat. muta-nt-ibus leg-ent-ibus
Acc. muta-nt-es muta-nt-ia leg-ent-es leg-ent-ia
Abl. muta-nt-ibus leg-ent-ibus
Voc. muta-nt-es muta-nt-ia leg-ent-es leg-ent-ia
Упражнения
Образуйте словосочетания «существительное (известное вам) и прилагательное второй группы (предложенные в упражнении)», согласовав прилагательное с существительным в роде. Просклоняйте их:
аcer,acris, acre – острый
brevis, e – короткий
celer,celeris,celere – быстрый
civilis, e – гражданский
difficilis, e – трудный
dulcis,e–сладкий, приятный
efficax,scis– эффективный
equester,tris,tre – конный
facilis, e – легкий
felix, icis – счастливый
gravis, e – трудный
mobilis,e – подвижный
mortalis, e – смертный
par, paris – равный
pedester, tris, tre – пеший
sapiens, ntis – мудрый
simplex, icis – простой
tristis,e – печальный
vetus, eris – древний
vocalis, e – гласный
Образуйте Р.Р.А. от глаголов. Переведите их на русский язык и просклоняйте:
amo, are любить, tаceo, ere – молчать, scribo, ere – писать, audio, ire – слушать.
От каких глаголов через PPA образовались русские существительные:
Студент, агент, доцент, аудиенция, лаборант, интеллигент, оккупант, демонстрант, регент, иницидент, ингредиент, реципиент, докторант, пациент, консультант, аспирант, континент.
IV Переведите тексты на русский язык и определите формы прилагательных второй группы:
A. De Hannibale
Celebris erat Carthago, celebria templa et aedificia urbis, celebre erat nomen Hannibalis, egregii et fortis Carthaginiensium ducis. Hannibal erat dux impavidus atque crudelis. Ut dux celer et fortis erat, ita milites habebat celeres et fortes et impavidos. Victor magnarum copiarum equestrium et pedestrium erat. Nobilis et memorabilis est Romanorum clades Cannensis. Memoria cladis Cannensis Romanis semper acerba et tristis erat.
acerbus,a, um горестный
aedificium, и n здание
atque а также
Cannensis каннский
Carthago карфаген
celeber, bris, e известный
celer, is, e быстрый
clades, is f несчастье
copia, orum n войска
crudelis, e жестокий
dux, cis m вождь
egregius,a,um превосходный
equester, tris m всадник
et и
fortis, e сильный
habere иметь
Нannibal Ганнибал
impavidus,a,um бестрашный
magnus, a, um большой
memoria, ae f память
memorabilis, e памятный
miles, itis m воин
nobilis,e знатный
nomen, inis n имя
pedester, tris пехотинец
Romаnus,a,um римский
semper всегда
templum, i n храм
tristis, e печальный
urbs, rbis f город
victor, oris m победитель
C. De arte libraria Romae
Apud veteres Romanos opera scriptorum a servis, ad id destinatis, transcribebantur. Unus ex illis dictabat, reliqui calamis, atramento tinctis, scribebant. Ita uno tempore multa exemplaria librorum parabantur. Alii libri erant in charta scripti, ex papyro parata, alii in membrana, ex corio facta. Singulae paginae, inter se conglutinatae, in umbilicum volvebantur, unde libri appellabantur "volumina"; earum scriniis servabantur. In Foro Romano erant multae tabernae bibliopolarum, ex quibus libri in ultimas terras imperii Romani dimittebantur. Antiqui scriptores amorem patriae Romanorum laudant.
In usu quotidiano erant tabulae ceratae, in quibus litterae stilo exarabantur. Qui scriptum emendare statuerat, in lata stili parte ea, quae scripserat, delebat. Unde illud proverbium : "Saepe stilum verte".
amor, oris m любовь
antiquus, a, um древний
appello, avi, atum, are называть
apud у (acc.)
ars, rtis f искусство
bibliopola , ae m книготорговец
charta, ae f бумага
conglutinatus, a, um склеенный
destinatus, a, um назначенный
dicto, avi, atum, are диктовать
dimitto, misi, missum, ere рассылать
factus, a, um сделанный
forum, і n площадь
imperium, ii n империя, власть
laudo, avi, atum, are хвалить
liber, bri m книга
librarius, a, um книжный
membrana, aе f оболочка
multus, a, um многий
opus, eris n произведение
pagina, ae f страничка
papyrus, і m папирус
paratus, a, um приготовленный
patria, ae f родина
reliquus, a, um остальные
scribo, scripsi, scriptum, ere писать
scrinium, ii n шкатулка, ящик
scriptor, oris m писатель
servo, avi, atum, are сберегать
servus, і m раб
singuli, ae ,a по одному
taberna, ae f лавка, корчма
tingo, tinxi, tinctum, ere мокать
transcribo, scripsi, scriptum, ere переписывать
ultimus, a, um отдаленный
umbilicus, і m центр, середина
unde откуда
unus, a , um один
vetus, eris старый
volumen, inis n книга, том
volvo, volvi, volutum, ere крутить
аtramentum, і n чернило
сalamus, i m перо
сorium, і n шкура