![](/user_photo/2706_HbeT2.jpg)
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Бөлім – 2. Қоғам дамуының жалпы экономикалық негіздері.
- •Қоғамдық өндірістің құрылымы
- •Ұлғаймалы өндірістің түрлері:
- •3 Тақырып. Меншік қатынастары және олардың экономикадағы орны
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •4 Тақырып. Экономикалық жүйелердің негізгі үлгілері
- •2. Экономиканың негізгі проблемалары және оларды әртүрлі экономикалық жүйелердегі шешу тәртібі
- •3. Қазақстан Республикасының нарықтық экономикаға өтуі
- •Бөлім-3. Нарық және оны реттеу механизмдері.
- •5 Тақырып. Нарықтық шаруашылықтың қалыптасу алғы шарттары. Тауар-ақша қатынастары
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Натуралды және тауарлы шаруашылық сипаттамасы
- •2. Монополистік бәсеке нарығы.
- •Шоғырланудың бағыттары
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •3. Негізгі және айнымалы капитал.
- •4. Негізгі капиталдың физикалық және материалдық тозуы.
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Өндіріс шығындарының классификациясы
- •Шығындарды есепке алу тәсілдері бойынша:
- •Бухгалтерлік шығындар
- •Экономикалық шығындар
- •Өндірілген өнім көлемінің өзгеруіне байланысты:
- •Орташа өнім (ар) – көрсеткіш жалпы өнімді (q) өзгермелі фактордың санына бөлумен анықталады:
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Нақты тәжірибеде жалақының әр түрлі формалары кездеседі.
- •Бөлім-4. Ұлттық экономиканың қызмет ету заңдылықтары.
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •2. Дағдарыс және оның түрлері
- •3. Экономикалық өсудің мәні, типтері, факторлары
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Мемлекеттің дағдарысқа қарсы қолданылатын құралдары
- •Экономикалық циклдардың типтері
- •Мұндағы: жұө1 - есепті жылғы жалпы ұлттық өнім
- •1. Жұмыссыздықтың мәні және себептері
- •Бөлім-5. Макроэкономикалық реттеу.
- •Ақша жүйесі түсінігі мен типтері.
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Ақша жүйесінің элементтеріне жататындар:
- •Ақша түрлеріне байланысты айналыс жүйесі екі типке бөлінеді:
- •Несие функциялары:
- •Несиенің түрлері
- •Банктердің функциялары:
- •Қазақстан Республикасы Ұлттық банкінің қызметтері мен міндеттері:
- •Екінші дәрежедегі банктердің қызметтері:
- •Мемлекеттің ақша-несие саясатының мақсаттары:
- •Мемлекеттің ақша-несие саясатының құралдары:
- •Қазақстан Республикасы ақша-несие саясатының негізгі міндеттері
- •Негізігі түсініктер мен терминдер
- •Каржы негізінде төрт қызмет атқарады:
- •Мемлекеттік бюджеттің төлемдері:
- •Салық жүйесінің принциптері:
- •Салық сипаты тұрғысынан:
- •Негізгі түсініктер мен терминдер
- •Мемлекеттің сыртқы сауда саясаты екі типте жүргізіледі.
- •Халықаралық экономикалық интеграция
- •4. Оқу курсы мен тақырыпқа арналған міндетті және қосымша әдебиет пен дереккөздер тізімі
Қазақстан Республикасы ақша-несие саясатының негізгі міндеттері
Бүгінгі күні ақша-несие жүйесін одан әрі жетілдіру үрдісі жалғасуда және мемлекет алдында жаңа маңызды, ауқымы зор міндеттер тұр:
Ақша-несие саясатының инфляциялық аргеттеу принципіне өту арқылы инфляция деңгейін төмен деңгейде (жылына 3-4 пайыз деңгейінде) ұстап тұру.
Теңгенің шетел валютасына қатысты нақты бағамының өсуін тежеу арқылы әлемдік рынокта қазақстандық тауарлар мен қызметтердің бәсекеге қабілеттілігін көтеру.
Нақты секторды несиелеуді өсіру және оның ресурстық базасын кеңейту арқылы банктік жүйе мен сақтандыру рыногының тұрақты дамуын қамтамасыз ету.
Қаржы рыногына қатысушылардың бақылау қызметтерін Ұлттық Банкке жұмылдыру арқылы олардың мемлекеттік реттеудегі қызметін жетілдіру.
Қазақстанның төлемдік жүйесін Еврокеңес стандарттарына жақындату арқылы ТМД елдері арасындағы жалпы төлемдік жүйені қалыптастыру. Мұнда Ұлттық банк электрондық ақшаларды енгізу мен дамытуды жоспарлайды.
13-тақырыпты қарастыруда әдістемелік нұсқау
Ақша жүйесінің мәнін ашып, оның қандай типтері бар екенін анықтау. Қазақстан Республикасында ақша жүйесінің қызметін талдау. Ақша массасына әсер ететін негізгі көрсеткіштерді атап, елдегі ақша массасын анықтау. Несиенің қандай функциялары ең маңызды? Қазақстандағы несие саясатына шолу жасап, несиенің қай түріне сұраныс көп екенін зерттеу. Мемлекетте ақша-несие саясатын жүзеге асыратын негізгі субъект – Ұлттық банк екенін білесіздер, осы банктің қазіргі кездегі қызметіне талдау жасау. Қазақстан Республикасында банктің көрсететін қызметіне қарай қандай банктер бар? Анықтау. Ислам Даму Банкі Қазақстанда қандай рөл ойнайды?
14-тақырып. Мемлекеттің қаржы жүйесі. Бюджет-салық саясаты
Қаржы жүйесінің мәні.
Мемлекеттік бюджет.
Салық жүйесі.
Мақсаты: Мемлекеттің нарықтық жүйедегі орнын және қызметтерін анықтау, экономикалық саясаттың калыптасуының теориялық негіздерін, оның негізгі тетіктерін жан-жақты қарастыру:
Қаржы жүйесінің мәні, мемлекеттік бюджет, салық жүйесі, мемлекеттің фискалды саясаты туралы шолу жүргізу, студентке өзіндік жұмысқа бағыт беру.
Негізігі түсініктер мен терминдер
Бюджет тапшылығы; Сыртқы қарыз; Ішкі қарыз; Мемлекеттік бюджет; Мемлекеттік қарыз; Лаффер қисығы; Салық; Салық салу; Қаржы жүйесі; Қаржылар; Фискалды саясат.
Дәріс мәтіні
1. Қаржы – бұл ақша қаражаттарын бөлу және пайдалануға байланысты қатынастардың жүйесі. Ол экономиканың дамуы мен ұдайы өндіріс процесін қамтамасыз етуге бағытталған.
Мемлекеттің қаржысы ақша қаражатынан тұрады. Ол қаражат тұрғындарды әлеуметтік қамтамасыз етуге, заңдылық пен қоғамдық шаруашылықты басқаруға жұмсалады.
Мемлекеттік қаржы құрамына: мемлекеттік бюджет, банктік және мемлекеттік несие, экономиканы тұрақтандыру қоры, зейнеткерлік, тұрғындарды жұмыспен қамту қоры, әлеуметтік және медициналық сақтандыру қоры, валюталық қор, мемлекеттік қоғамдық ұйымдардың қаржысы, мемлекеттік салалық министрлік пен ведомстваның қорлары енеді.
Шаруашылық жүйесіндегі қаржыны (мемлекттік және мемлекеттік емес) – заңды тұлғалардың арасындағы (компания, концерн, холдинг, акционерлік қоғам, ассоциация, трест, бірлестіктердің), заңды тұлғалар мен мемлекет, заңды тұлғалар мен физикалық тұлғалардың арасындағы ақшалай қаржы қатынастары.
Кәсіпорынның қаржысын (мемлекеттік және мемлекеттік емес) – меншіктегі және қарыз қаржылар, ғылым мен техника қорының ақшалай қаражаты, әлеуметтік-мәдени даму мен материалдық ынталандыру қоры, амортизациялық қор, резервті және сақтандыру қоры енеді.
Тұрғындардың қаржысы – шаруашылық, еңбек қызметтерінің (жалақы, акция дивиденті, банк салымының пайызы, жер рентасы, т.б.) негізінде, банкте сақталған қаржылардың, зейнеткерлік қордағы ақшалай қаражаты құрайды.
Мемлекеттік қаржылар барлық қаржы жүйесінің басты бөлігін құрады, ал мемлекет қаржыларының жетекші буыны мемлекеттің бюджеті болып табылады.