
- •Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
- •2. Пән бойынша жұмыс бағдарламасы
- •2.3 Курстын пререквизиттері.
- •2.5. Курс туралы қысқаша түсінік.
- •2. Пән бойынша жұмыс бағдарламасы
- •2.3 Курстын пререквизиттері.
- •2.5. Курс туралы қысқаша түсінік.
- •2.6. Пәннің мазмұны.
- •2.8. Әдебиет.
- •2.8.1. Негізгі. «Электр машиналар»
- •2.8.2. Қосымша.
- •3 Дәрістін қысқаша курсы
- •2.1 Сурет-Тәуелсіз қоздырылатын тұрақты ток қозғалтқышы
- •2.2 Сурет- Механикалық сипаттамалар.
- •2.4 Тізбектей қоздырылатын тұрақты ток қозғалтқыштың тежеу режимдерінің механикалық сипаттамалары
- •2.5 Асинхронды қозғалтқыштың механикалық сипаттамалары
- •2.6 Тежеу режимдеріндегі ақ-тың механикалық сипаттамалары
- •2.7. Сиихронды қозғалтқыштың механикалық және бұрыштық сипаттамалары
- •Реостаттық және импульстік реттеу
- •3.18 Сурет-Фазалы роторы бар ақ импульстік параметрлік реттеу кезіндегі басқару сұлбасы (а) жәие механикалық сипаттамалары б)
- •3.9. Асинхронды эж-нің бұрыштық жылдамдығын полюстер санын өзгерту арқылы реттеу
- •Электр жетігінің бұрыштық жылдамдылығын және иін күшін автоматты реттеу
- •4.1. Кернеу бойынша қатаң теріс кері байланыспен бұрыштық жылдамдықты автоматты түрде реттеу жүйесі
- •4.2. Якорь тоғы бойынша қатаң оң кері байланыспен бұрыштық жылдамдықты автоматты реттеу жүйесі
- •Қозғалтқыштың бұрыштық жылдамдығы бойынша қатаң теріс байланыспен бұрыштық жылдамдықты автоматты түрде реттеу жүйесі
- •Тиристорлық кернеу реттеуіші арқылы асинхронды эж-дың бұрыштық жылдамдығын автоматты түрде реттеу
- •Түрлендіргіш-қозғалтқыш жүйеде электр жетсгінің моментін автоматты түрде реттеу
- •Синхронды қозғалтқыштың механикалық және бұрыштық сипаттамалары
- •3.1 Сурет-Әртүрлі қаттылығы бар механикалық сипаттамалары.
- •3.2 Сурет-Тәуелсіз қоздырылатын тұрақты ток қозғалтқыштың екі зоналық реттеуінің сипаттамалары.
- •Тәуелсіз қоздырылатын тұрақты ток қозғалтқыштың бұрыштық жылдамдығьн магнит ағынды өзгерту арқылы реттеу
- •3.3 Сурет-Магнит ағынды өзгерту арқылы бұрыштық жылдамдықты реттеу эж-нің сұлбалары.
- •Тәуелсіз қоздырылатын тұрақты ток қозғалтқыштың бұрыштық жылдамдығын реостаттық және импульстік параметрлік тәсілмен реттеу
- •Ұзақ жұмыс кезінде қозғалтқыштың қуатын есептеу
- •Қайталанбалы-қысқа уақыт және қысқа уақыт режим кезінде қозғалтқыштың қуатын есептеу
- •4 Тәжірибелік жұмыс
- •5. Зетрханалық жұмыс
- •6 Бақылау және білімді бағалау
- •Ибраев Кудайберген Айтжанович «электр машиналар және электр жетек» пәнінен
- •5В080600 - «Аграрлық техника және технология» мамандығына арналған
2.3 Курстын пререквизиттері.
«Электрлік машиналар» курсын жақсы меңгеру үшін төмендегі пәндерді білуі қажет:
1.Жоғарғы математика
2. Физика
2.4 Курстын постреквизиттері. Студенттердің осы курста алған білімдері әрі қарай пән оқығанда қолданылады.
2.5. Курс туралы қысқаша түсінік.
Электр машиналар бөлімінде келесі сұрақтар қарастырылады: құрылғы және оның жұмыс істеу принципі, сипаттамасы, жұмыс режимі және электірлік машинаның қолдану аумағы. Сонымен қатар электірлік машинаның қажетті сипаттамаларын құрастыра алу, параметірлерін өлшеу және есептеу, қосу және сынақтан өткізе білулері керек.
2.6. Пәннің мазмұны.
№ Апталар |
Тақырыптар және қаралатын сұрақтар
|
Сағат саны | ||
Са бақ |
СОӨЖ |
СӨЖ
| ||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
|
Кіріспе Дәрістік сабақ Трансформаторлардың ќұрылғысы және әсер ету принципі, типі және ұсынылуы бойынша трансформаторлардың түрлері. Өзекшелі және брондалған, бірфазалыќ және үшфазалыќ, топтыќ трансформаторлар.
Дәрістік сабақ Негізгі ЭҚҚ өрнектер және векторлыќ диаграмма. Трансформатор бірінші және екінші орамаларын тендеулері. Активті және индуктивті шашырау кедергелерін физикалық мазмуны.
Дәрістік сабақ Тұраќты ток машиналарының негізгі элементтері және әсер ету принципі. Физиќалыќ және геометриялыќ нейтральдің аныќтамасы. МТП ќалќанындағы кернеу пульстелуі.
Дәрістік сабақ Ќалќандардың геометриялыќ нейтралымен ығысќан кездегі якорь реакциясы. Машинаның жұмысына якорь реакциясының әсері.Тұраќты ток машиналарындағы коммутация.Ќалќан астындағы шоќтану себептері.
Дәрістік сабақ Қозғалтқыштың құрлысы жұмыс пинціпі.Асинхронды қозғалтқыштың жалпы сипаттамасы.Төменгі көрсеткіштер.Асинхронды қозғалтқыштың сериялары.
Дәрістік сабақ Асинхронды қозғалтқыштың энергеткалық диатраммасы.Асинхронды қозғалтқыштың моменті.Асинхронды машинаның жалпы моментін білдіру. Асинхронды машинаның механикалық сипаттамасы;Асинхрондық қозғалтқыштың жұмыстық сипаттамасы және қосымша сипаттамалары.
Дәрістік сабақ Синхронды машинаның құрлым мен типін белгілеу. Анық полюсті және анық емес подюсті Синхронды машина.Синхронды генератордың сипаттамасы. .
Дәрістік сабақ Синхронды генатор сипаттамасы.Қысқа тұйықталу жүктемесін және оның сыртқы бейнесін реттеу, сипаттау.Қысқа тұйықталудың Синхронды машинаға қатынасы.
Дәрістік сабақ Кіріспе. Электр жетек түсінігін анықтау. Электр жетегінің құрамдық сұлбасы. Классификация.
Дәрістік сабақ Электр жетек динамика негіздері. ротор жылдамдығына моменттер мен күштерді келтіру. Инерция моменттерін келтіру.
Дәрістік сабақ Келтірілген механикалық тізім. Өндірістік механизмдердің механикалыө сипаттамлары. Электр қозғалтқыштардың механикалық сипаттамалары.
Дәрістік сабақ Электр жетектің тұрақталған қозғалысы. Ассинхронды қозғалтқыштың шынайы механикалық сипаттамасы.
Дәрістік сабақ Кернеудің және ротордың актив кедергіс өзгергендегі аснхронды қозғалтқыштың жасанды механикалық сипаттамалары.
Дәрістік сабақ Электр қозғалтқыштың жылуы және сууы. Жылу уақытының тұрақтысы.
Дәрістік сабақ Электр қозғалтқыш жұмыстарының номинал режимі. Қуатты таңдау. |
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
|
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
|
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
5
|
Зетрханалық жұмыс | ||
1-15 |
Генератор-қозғалтқыш жүйесіндегі жетекті зерттеу |
6 |
1-15 |
Қысқатұйықталған роторы бар асинхронды қозғалтқыштын динамикалық тежеуі. |
4 |
1-15 |
Тұрақты тоқ қозғалтқыштын параллелді қоздыру сипаттамаларын зерттеу |
4 |
1-15 |
Электрқозғалтқыш-машина жұйесіндегі инерция момиентін анықтау |
4 |
1-15 |
Электржетектердін автоматты бақылау сұлбасын зерттеу |
4 |
1-15 |
Электржетектердін автоматты бақылау сұлбасын зерттеу |
4 |
1-15 |
Қысқатұықталған роторы бар электржетектін механикалық сипаттамасын зерттеу |
4 |
Пән бойынша СӨЖ берілгендерін орындау және тапсыру графигі.
№ апталар |
СӨЖ сабағының тақырыбы |
әдебиеттер |
СМБӨЖ бақылау формасы |
Тапсыру уақыты (апта №) |
Бағалау баллдары(макс.) | |
№ |
бет | |||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
6 |
7 |
1 |
Трансформатордың активті және индуктивті шашырау кедергелерің физиқалық мазмұны. |
ҚӘ 10 |
68-73 |
Дәрісті тексеру |
4 |
0,33 |
2 |
Трансформатордың жұмыс режимдері. |
ҚӘ 10 |
45-56 |
Дәрісті тексеру |
4 |
0,33 |
3 |
Тұраќты ток машинаның қүрылғысы |
ҚӘ 10 |
299-306 |
Дәрісті тексеру |
4 |
0,33 |
4 |
Тұраќты ток машина якорьдің реакциясы. |
ҚӘ 10 |
324-329 |
Дәрісті тексеру |
5 |
0,33 |
5 |
Асинхронды ќозғалтќыштар. |
ҚӘ 10 |
132-150 |
Дәрісті тексеру |
7 |
0,33 |
6 |
Асинхронды ќозғалтќыштың электр энергияның механиқалық энергиясына өзгертуін принципі. |
ҚӘ 10 |
154-165 |
Дәрісті тексеру |
7 |
0,33 |
7 |
Синхронды машинаның құрлым мен типін белгілеу.. |
ҚӘ 10 |
187-211 |
Дәрісті тексеру |
7 |
0,33 |
8 |
Анық полюсті және анық емес подюсті синхронды машина |
ҚӘ 10 |
215-220 |
Дәрісті тексеру |
7 |
0,33 |
9 |
Курстық жұмыс. Асинхронды қозғалтқыш – жұмыс машина жұйесі (вариант бойынша) : Үш фазалы асинхронды электрқозғалтқыш механиқалық сипаттамасын есептеу және сызу. |
МЛ1 |
23-25 |
Жасаған жұмысты тексеру және қорғау. |
11 |
0,875 |
10
|
Қозғалтқыш валының айналу жиілігіне келтірілген жұмыс машинасының механикалық сипаттамасын дәл сол графикте есептеп, тұрғызу. |
ӘӘ1 |
25-26 |
Жасаған жұмысты тексеру және қорғау. |
12 |
0,875 |
11 12 13 |
Қоректің номинал кернеуі кезіндегі электр қозғалтқыштың жүктемемен қосылуының ұзықтығын графоаналитикалық әдіспен (аудандар әдісі) |
ӘӘ1 |
26-27 |
Жасаған жұмысты тексеру және қорғау. |
13 |
0,875 |
14 |
Жүйені жүктемемен, жүктемесіз қосқан кездегі және жүктемесіз қарсы қосылумен тежеу кезіндегі асинхронды электр қозғалтқыштағы энергия шығындарын есептеу. |
ӘӘ1 |
28-29 |
Жасаған жұмысты тексеру және қорғау. |
14 |
0,875 |
15 |
Кернеудің ∆U% түскендегі жүктемесімен электр қозғалтқышты іске қосу жағдайын бағалау. |
ӘӘ1 |
29-30 |
Жасаған жұмысты тексеру және қорғау. |
15 |
0,875 |