Есептің мазмұны

1. Тесіктер мен біліктердің номинал және шекті өлшемдерінің, шекті ауытқулары мен дәлдік шектерінің шартты белгілері.

2. Тетіктер қосылыстарының параметрлерінің анықтауға арналған есептік тәуелділіктер.

3. Есептердің шешімі.

Бақылау сұрақтары:

1. өзара алмастыру және оның пайда болу себептері.

2. Толық және толық емес өзара алмастыру: олардың мәні, алуан түрлілігі және қолданылу шарттары.

3. Сыртқы және ішкі өзара алмастырулар.

4. Неліктен өзара алмастыру машина және аспап жасау өнімін шығарудың маңызды принціпі болып табылады?

5. өлшемнің дәлдік шегі ұғымының мәнін түсіндіріңіз.

6. Қандай өлшемдерді номинал деп атайды және оларды қалай анықтайды?

7. Қандай өлшемдерді нақты деп атайды? Олардың сандық мәндері неге байланысты және қандай шамада болу керек?

8. Шекті өлшемдерінің алуан түрлері және тағайындалуы.

9. Дәлдік шек деп нені айтады? Тесік пен біліктің шекті өлшемдері арқылы дәлдік шекті есептеп шығаруға арналған формуланы көрсетіңіз.

10. өлшемнің ауытқуы деп нені атайды? Нақты, шекті, және орташа ауытқуларды есептеп шығаруға арналған формулаларды көрсетіңіз.

11. Дәлдік шек нөлге тең болуы немесе теріс болуы мүмкін бе?

12. Сызбалар мен анықтамаларда ауытқулар мен дәлдік шектерді қандай өлшемділікте көрсетеді?

13. Сызбаларда дәлдік шектер мен шекті ауытқуларды белгілеу ережелері.

14. Дәлдік шек бірлігі нені сипаттайды және ол тетіктің қай параметріне байланысты анықталады?

15. Қондырғы деп нені атайды? Олар неліктен енгізілген және қандай параметрлермен сипатталады?

16. Қондырғыың үш тобын, олардың аттарын атап шығыңыз және оларды қандай біріктірулер үшін қолданады?

17. Саңылау деп нені атайды және олардың қандай түрлері болады?

18. Керіліс деп нені атайды және олардың қандай түрлері болады?

а) Саңылаулы қондырғылардың; б) керілісті қондырғылардың; в) ауыспалы қондырғылардың негізгі ерекшеліктерін ата.

Ұсынылатын әдебиеттер

1. Е.Я. Красковский, Ю.Д, Дружинин, Е.М.Филатов. Расчет и конструирование механизмов приборов и вычислительных систем. - М.: Высшая школа, 1991.

2. Справочник конструктора-приборостроителя. Детали и механизмы приборов/В.Л. Соломахо, Р.И. Томилин, Б.В. Цитович, Л.Г. Юдовин. -Мн.: Выш. шк., 1990.-440с.:ил.

3. Н.С. Козловский, В.М. Ключников. Сборник примеров и задач по курсу «Основы стандартизации, допуски, посадки и технические измерения». – М.: Машиностроение, 1983.

4. В.Д. Ванторин. Механизмы приборных и вычислительных систем. - М.: Высшая школа, 1985.

СДЖ арналған бақылау тапсырмалары [11,13,14]

1. Шектік өлшемдердің әр түрлілігі және қызметі

2. Сызбадағы кіру рұқсат белгілері және шектік ауытқу ережелері.

№3 зертханалық жұмыс. Біліктер және осьтер. Біліктер мен осьтердің тіректері. (3 сағ.)

Жұмыстың мақсаты: Жұмытың мақсаты өлшеуіш аспаптардың өстер және біліктер тірегін, өстер және біліктер тірек конструкциясын, оларды есептеу негіздерін оқып үйрену.

Жұмысты орындау тәртібі:

Курстық жұмыс бойынша нұсқаға сәйкес механизмдегі конструкцияланатын біліктерды есептеу.

Бақылау сұрақтары:

1. өстер және біліктердің қандай түрлері бар?

2. өстер мен біліктер арасында қандай айырмашылықтар бар ?

3. Тегіс біліктерді қандай жағдайларды қолданады?

4. Тегіс сым темірлі біліктер қайда қолданылады ?

Ұсынылатын әдебиеттер

1. Е.Я. Красковский, Ю.Д, Дружинин, Е.М.Филатов. Расчет и конструирование механизмов приборов и вычислительных систем. - М.: Высшая школа, 1991.

2. Справочник конструктора-приборостроителя. Детали и механизмы приборов/В.Л. Соломахо, Р.И. Томилин, Б.В. Цитович, Л.Г. Юдовин. -Мн.: Выш. шк., 1990.-440с.:ил.

3. В.Д. Ванторин. Механизмы приборных и вычислительных систем. - М.: Высшая школа, 1985.

СДЖ арналған бақылау тапсырмалары [11,13,14]

1. Біліктердің тік және иілу есебі.

Зертханалық жұмыс № 4. Тұрақты және айнымалы токты электро-магниттерді зерттеу. (2 сағ.)

Жұмыс мақсаты: Тұрақты және айнымалы тоқ электромагнитінің статикалық ауырлық сипаттамасын тәжірибе жүзінде зерттеу, сонымен қатар тәжірибе жүзінде алынған сипаттамаларды есептеулермен салыстыру.

Жұмысты орындау тәртібі:

1. Зертханалық стендті желіге қосып, оны 15 минут қыздыру керек. Тумблер шамасын S₃ Fx1 жағдайына қойып, F аспап бағытын R4 “Уст0” резисторымен нольге келтіру керек.

2. Тәжірибе жүзінде электромагнит орамындағы тоқтың үш мәні үшін айнымалы және тұрақты тоқта электромагнит тартылыс сипаттамасын кезінде құру және анықтау керек.

мен I тұрақты мәндері оқытушымен беріліеді.

өлшеу нәтижелерін 1-кестеге толтыру керек.

1-кесте

I, мА
, мм
F, H	Тұрақты тоқ
	Айнымалы тоқ
F, H	Есептелген мәні

3. Төменде көрсетілген тәсілдер арқылы электромагниттің тартылыс сипаттамасын есептеу керек.

4. Тәжірибелік және есептеу графиктерін құру керек.