sayasattanu_otvet
.doc
|
«Адам - саяси жануар» -деген создин авторы? |
Аристотель |
|
Коне грек ойшылы демократияны дурыс шешим кабылдай алмайтын, баскара алмайтын, жалпы игиликти ескере алмайтын демостын, томенги таптын билиги деп билген? |
Аристотель |
|
Саяси ой тарихында ен алғашкы рет идеалды мемлекет жобасын жасаған ким? |
Платон |
|
«Зандар» атты енбектин авторы? |
Платон |
|
Коне кытай ойшылдардын кайсы: «Халыкты бағындыруға, мажбурлеуге болады, бирак не себептен екенин тусинуге мажбурлеуге болмайды» деген? |
Конфуций |
|
Саясаттын табиғатына кандай тасил аркылы ен шынайы тусиник берилуи мумкин? |
рационалды-сындык парадигма |
|
Саясаттағы гуманизмнин мани? |
барлык азаматтардын тендиги мен еркин кукыктарына негизделген демократиялык саяси жуйе |
|
Саяси ғылымдар тарихын зерттеудин басты манызы? |
адамдардын саяси кызметинин тарихи процести рационализацияландыруы |
|
Кукык Кудайдын кудыретинен туындайды деген ойшыл ким? |
Аквинский |
|
Кайта орлеу дауиринин алеуметтик-саяси илимдеринин басты бағыты? |
гуманизм |
|
Ағарту дауиринин алеуметтик-саяси ойларынын негизги жетистиктери? |
адамнын шынайы кукығы, озинин еркиндиги мен зан жане сот алдындағы тендиги |
|
Либерализмдеги еркиндик тусинигин аныктаныз |
жеке еркиндик |
|
Консерватизмнин ''атасы'' ким? |
Э. Берк |
|
Консерватизм кандай басымдыкты колдайды? |
адам коғамынын иерархиялығы |
|
«Манги бейбитшиликке» атты енбек кай ойшылдын шығармасы? |
Кант |
|
Рационалдык бюрократия теориясынын авторы? |
М. Вебер |
|
Гоббс пен Локктин пикиринше индивидтер кейбир оз кукыктарын укиметке не ушин артады? |
бир-бирин корғау ушин |
|
Жана конституцияны курастырып, «конституция акеси» атағына ие болған? |
Томас Джефферсон |
|
Локктин пикиринше адамнын табиғи кукыктыры...? |
адамнын тумасынан пайда болады |
|
Макс Вебердин ескертуинше...? |
бюрократиянын роли коғамда басым болады |
|
И.Канттин пикиринше мемлекеттин максаты? |
кукыкты корғау |
|
Мемлекетке табиғи жағдай мен географиялык ортанын ерекше асери туралы тужырымдаманын авторы ким? |
Монтескье |
|
Кимнин пикиринше копшиликтин саяси тираниясы демократиянын кемсиздиги? |
А. де Токвиль |
|
«Олигархиянын темирдей занынын» авторы ким? |
Р. Михельс |
|
ХХ ғасырдағы саяси зерттеулер сипатына корсетилген кандай адис кушти ыкпал етеди? |
бихевиористик |
|
Сайлау кезинде дауыс беруге кукығы бар адамдар тобы |
электорат |
|
Аталған ғалымдардын кайсы саяси этика тужырымын жасады? |
Г. Моска |
|
Полемология – ғылымынын зерттеу объектиси? |
соғыстар |
|
Баска пикирге тозимдилик саяси ғылымда калай аталады? |
толеранттык |
|
Копултты мемлекеттердеги улттык азшылыктардын егемен мемлекетти немесе улттык автономияны куруына бағытталған умтылысы? |
сепаратизм |
|
Кандай тужырымдама мемлекетти Кудайдын кудырети деп карайды? |
теократиялык |
|
«Халык ушин, халык сайлаған жанехалык билиги» деген создин авторы? |
А. Линкольн |
|
Демократияда билик кози болып табылатын? |
халык |
|
Казирги кезендеги саясат пен экономиканын озара байланысынын басты факторы? |
кукыктык реттеусиз жане билик механизминин ыкпалынсыз ири колемдеги экономикалык маселелерди шеше алмауға байланысты |
|
Кандай критерийлер аркылы саяси элита ашык жане жабык болып жузеге асады: |
Айналым интенсивтилиги |
|
Элитаны рекруттеудин антрепренерлик жуйеси |
: Кандайда бир когамдык топтардын ашык тандауы |
|
Саяси болжамнын негизги максаты |
казир жане болашакта накты арекеттер ушин усыныстарды аныктау |
|
Биликти тусиндирудин мандик аспектисин аныктаныз? |
коғамдык катынастарды мажбурлеу негизинде кайта озгерту |
|
Бағынудын кандай мотивациясында билик ен туракты жане кушти? |
объектинин билик субъектисимен идентификациясы |
|
Мемлекеттик биликтин басты ерекшелиги |
зандардын орындалуын кадағалауға кондиру |
|
Биликтин оркениетти жузеге асуынын куралы? |
кукык |
|
Саяси биликтин негизги демократиялык принциптери? |
Легитимдик |
|
Рационалдык тусиникти мудденин кайнар кози болып кандай биликтин легитимдиги турады? |
рационалды-кукыктык |
|
Президенттке тағылған айыпка байланысты кызметтен босату |
Импичмент |
|
2009ж. Президет Н. А. Назарбаевтын Халыкка жолдауы |
Дағдарыстан дамуға |
|
Аталмыш функциялардын кайсы сот билигинин функциясына жатады? |
сот торелигин жузеге асыру |
|
Томенги аныктамалырдын кайсы билик функциясына сайкес? |
Уйымдастыру |
|
Томендеги корсетилген жағдайдын кайсысы лоббизмнин манин айкын ашып береди? |
билик органдарына топтын ыкпал ету процеси |
|
Охлократия – бул |
Тобыр билиги |
|
Саясатта, экономикада, рухани омирде оздеринин билимдилигимен, искерлигимен ерекше жағдайға ие болған адамдар тобы |
Элита |
|
Саясат субъектисин негизги сапалык кыры? |
мудделерди туйистирип ис-арекетке кабилетти мумкиндик |
|
Саясат субъектисинин алеуметтик-этникалык бирлигин аныктауынын алғы шарты? |
улттык дамудын кажеттилиги |
|
Келтирилген аныктаманын кайсы олигархияға сайкес? |
ерекше кукыкка ие, бай топтын билиги |
|
Ар турли игиликтер, билик пен престиж жуйеси? |
алеуметтик стратификация |
|
Улттык ерекшеликтерди дариптейтин, бир улттын муддесин баскаларға карсы коятын ултшылдыктын бир тури |
Шовинизм |
|
Улттын озин-ози аныктауында ен бастысы? |
улттык мемлекеттин курылуы |
|
Адамды саясаттын субъектиси ретинде не аныктайды? |
белсенди саяси кызмет |
|
Кандай кукык пен еркиндик тури адамнын коғамдағы жағдайын толык корсетеди? |
азаматтардын зан алдындағы тендиги |
|
Адамнын кай тури саясатка байланысты конформизмге жакын? |
пассивти азамат |
|
Биликке баскарудын, жоғары мартебенин, айгиликтин кайнар кози ретинде карау, кандай тулға турине тан? |
диктаторға |
|
Саяси жуйе уғымы? |
саяси институттар мен нормалардын озара арекеттесу жуйеси |
|
Саяси жуйенин демократиялығынын белгиси? |
халык билгин камтамасыз ету |
|
Сайлауға азаматтардын катыспауы калай аталады? |
абсентеизм |
|
Саяси жуйелердин типологизациясынын басты олшеми? |
саяси режим-тулғанын, коғам билигинин озара арекеттесу сипаты |
|
Саяси режим сипаттамасынын негизи? |
окимет басшысынын роли, биликтин уйымдастырылуынын жане кызмет ету тури |
|
Тоталитарлык саяси жуйенин негизи? |
тоталитарлык типтеги партия басшылығымен орталыктанған саяси козғалыс |
|
Авторитаризмнин мани? |
биликтин бир адамнын колына шоғырландырылуы |
|
Демократиялык саяси режимнин мандик сипаты |
тандау еркиндиги жане тулғанын озин-ози жетилдиру мумкиндиги |
|
Саяси жуйенин ережелери мен кағидаларын кандай курылым жасайды? |
зан шығарушы органдар |
|
Алғаш рет саяси лексиконға ''тоталитаризм'' терминин енгизген ким? |
Б. Муссолини |
|
''Солшыл'' тоталитаризм дегенимиз не? |
пролетариаттын жетекши роли |
|
''Оншыл'' тоталитаризм дегенимиз не? |
барлык баска элементтерди курту (баринен бурын еврейлерди) |
|
Саяси жуйе теориясы жалпы жуйели тасилге негизделеди, жуйели тасилдин басты жағдайын ата? |
жуйе-биртутастыкты курайтын озара байланысты элементтер жиынтығы |
|
Алғашкы рет демократиялык шаралар кандай мемлекеттерде колданылған? |
грек кала-мемлекеттеринде |
|
Либералды демократиянын ерекше белгиси? |
жеке тулғаны биликтин кози ретинде мойындау |
|
Плюралистик демократиянын ерекшелиги? |
топ – саясаттын басты козғаушы куши |
|
Демократияға революция аркылы оту кай елде жузеге асырылды? |
Португалия |
|
Сайлау жуйеси дегенимиз не? |
мекемелерге немесе баскарушы кызметтерге сайлауды уйымдастыру мен жургизу |
|
КР Президент сайлауы кандай жуйе бойынша отеди? |
мажоритарлы |
|
Кай жастан бастап Казакстан Республикасынын азаматтары сайлау кукына ие? |
18 жастан |
|
КР Президенти кандай мерзимге сайланады? |
бес жылға |
|
Кандай тужырым мемлекетти адамнын саналы келисими деп карайды? |
келисимди |
|
Дуалистик монархиянын абсолюттик монархиядан ерекшелиги? |
монархпен бирге зан шығарушы органнын болуы |
|
Президенттик республикада укимет кимнин алдында жауапты? |
президенттин |
|
Парламенттик республикада укимет кимнин алдында жауапты? |
парламенттин |
|
Бирынғай мемлекеттик курылымды елди атаныз? |
Казакстан |
|
Мемлекет басшысынын колында зан шығарушы жане аткарушы билик тармактарынын болуы кандай баскару турине тан? |
абсолютгик монархияға |
|
Азаматтык коғамнын басты сипаты? |
адамдардын жалпы тендиги туралы тусиниктерин негиздеу |
|
Кукыктык мемлекетте саяси билик категориясы нени билдиреди? |
коғамнын мемлекетке окилеттик беруи |
|
Кай кезенде азаматтык коғам калыптасып, онын мемлекеттик институттардан айырмашылығы айкындалды? |
жана заманда |
|
Саяси партиянын саяси жуйедеги негизги максаты? |
саяси биликти иелену ушин курес |
|
Демократия кезиндеги партиялардын дамуынын негизги бағыттары? |
партиялардын электоралдыкка айналуы |
|
Копшилик саяси партиялар кашан пайда болды? |
Екинши дуние согысынан кеинги |
|
Кандай саяси партия саяси платформаны жиктеу критерийи ретинде алады? |
консервативтик |
|
Талкылаудын кайсысы дурыс? |
барлык партия билик ушин куресе алады |
|
“Саяси процесс” уғымынын мани? |
кенистик пен уакыттағы коғамдык саяси жуйесинин функционалдык формасы |
|
Саяси процестин кызмет ету режими бағыты немен аныкталады? |
саясат субъектилеринин биризди арекет жиынтығы |
|
Саяси шешим келисим негизинде кабылданатын адисте дауыс беруге койылмайды? |
консенсус |
|
Саяси модернизациянын басты мани неде? |
саяси жуйенин жанаруы |
|
Саяси модернизациянын тиимди улгиси? |
саяси куштердин консенсусы негизиндеги эволюциялык тури |
|
Кандай аныктама омирдин барлык салаларында батыстык улгилерди коширип алуды болжайды? |
вестернизация |
|
''Мемлекетти-тунги кузетши'' деген принципти абсолюттендиретин кандай идеология? |
либералдык |
|
Кратология – бул |
билик туралы ғылым |
|
Биликтин ресурстары дегенимиз – |
биликти жузеге асыруда колданылатын адистердин жиынтығы |
|
Биликтин легитимдилиги |
биликтин зандылығы мен адилеттилигинин халык тарапынан мойындалуы |
|
Билик болиниси-бул |
зан шығарушы, аткарушы жане сот билиги арасындағы окилеттиликтин институционалдык болинуи |
|
Оз енбектеринде элита теориясын баскаларға карағанда толыкканды карастырған |
В.Парето, Г.Моска |
|
«Мемлекеттик билик кудайдан, ал барлык монархтар тек кудайдын калауынын орындаушылары ғана»-деп тусиндиретин биликтин тужырымдамасы |
теологиялык |
|
Президентти тағылған айыптардын негизинде орнынан кетиру |
импичмент |
|
Саяси катысудын жоғарғы дарежесимен сипатталатын демократиялык режим (Р.Даль бойынша) |
полиархия |
|
Эгалитаризм дариптейтин жоғарғы саяси кундылык |
адамдар тендиги |
|
«Левиафан» саяси трактатынын авторы |
Т.Гоббс |
|
М.Вебер корсеткен билик легитимдилигинин 3 тури |
дастурли, харизматикалык, рационалдык-кукыктык |
|
Харизматикалык легитимдилик мынаған негизделген |
баскарушынын ерекше касиетине |
|
Вето кукығы-бул |
парламентпен карастырылып усынылған занға президенттин кол коймау кукығы |
|
«Идеология» терминин ғылыми айналымға енгизген ғалым |
А.Дестют де Траси |
|
«Саяси партиялар туралы» КР-сынын занына озгертулер мен толыктыруларға сайкес, ресми тиркеуден оту ушин саяси партияларға кажетти муше саны |
40 мын муше |
|
КР-сынын Конституциясы бойынша биликтин кози? |
Халык |
|
КР Парламенти Мажилисинин муше саны? |
107 |
|
Полиархия теориясынын негизин салған? |
Р. Даль |
|
Саяси модернизациянын либералдык бағыттары окилдерин атаныз? |
Р. Даль |
|
Саяси модернизациянын консервативтик бағыттары окилдерин атаныз? |
С. Хантингтон |
|
«Екинши» модернизация варианты кайда жузеге асты? |
Туркияда |
|
Саяси ғылымда модернизация теориялары кай уакыттан бастап пайда болды? |
ХХ ғасырдын 50 – 60 жж |
|
Сонғы онжылдыкта коп дискуссия тудырған «Тарих соны» атты макаланын авторы ким? |
Ф.Фукуяма |
|
«Тарих соны» атты енбекке жауап ретинде шыккан С.Хантингтоннын енбеги калай аталады |
Оркениеттер кактығысы |
|
Саяси ойдағы конфликтик парадигманын авторы |
Р. Дарендорф |
|
Саяси конфликтинин кульминация шегин аныктаныз |
Биржакты куш колдануға кошу |
|
Ултаралык конфликтилердин терен себеби |
Ултаралык катынастағы кукыктардын бузылуы |
|
Халыкаралык саяси даулардын шешу оркениетти жолы |
Конституция мен халыкаралык нормалар шенберинен шыкпау |
|
Жалпыулттык биригу жолында этникалык жане алеуметтик-курылымдык айырмашылыктар кедерги болатын дағдарыс калай аталады |
Бирегейлик дағдарысы |
|
Казирги оркениеттеги басым тенденция |
Саяси жане экономикалык куралдар аркылы сырткы кайшылыктарды шешу |
|
Халыкаралык кукыктын жетекши принцип |
Ар турли алеуметтик курлымдармен мемлекеттердин бейбит омир суруи |
|
Алемдик саясатта мемлекеттердин карым-катынасындағы биринши кезекти принцип |
Территориялык тутастык пен тауелсиздикти курметтеу |
|
Халыкаралык катынастардын демократиялануынын принциптеринин бири |
Куштеу кукығы кушин, кукык кушимен ауыстыру |
|
Геосаясат дегенимиз |
Саяси тужырым |
|
Казакстан халкы Ассамблеясы курылған жыл |
1995 |
|
Баскару тури бойынша Казакстан |
Президенттик республика |
|
Баска пикирге тозимдилик саяси ғылымда аталады |
Толеранттык |
|
Саяси мадениеттин негизи |
Кундылыктар жуйеси, саяси процесс субъектилеринин ис-арекет улгилери |
|
Саяси алеуметтендиру дегенимиз |
Озиндик ерикти билдиретин саяси жекеликтин калыптасуы |
|
Этникалык топтык жетекшилигине жане террор мен агрессияға суйенетин саяси идеология |
Фашизм |
|
Саяси минез-кулык тусиниги |
Субъектин оз кызметин жузеге асыру ушин озара арекеттестик жуйе |
|
Тулғанын саяси ис-арекетин аныктаушы фактор |
Кундылык бағдары |
|
Элитаны реттеудин антрпренерлик жуйесинин басты артыкшылығы |
Жас лидерлер мен жанашылдыктарға ашыктык |
|
Гильдия жуйесинин басты артыкшылығы |
Сабактастык, консенсус |
|
«Казакстан жолы» енбегинин авторы |
Н.А. Назарбаев |
|
Конфедерация бул |
Накты максатты жузеге асыру ушин, егеменди мемлекеттердин туракты одағы |
|
Казирги алемдеги кен тараған республика турлери |
Парламенттик, президенттик жане аралас тури |
|
Референдум дегенимиз |
Халык билигин тикелей жузеге асырудын манызды куралы |
|
Баяу айналым мен тенсиз мумкиндиктердин болуы баскару элитасына кайсысына тан. |
плюралистистик элитаға |
|
Президентке тағылған айыпка байланысты кызметтен босату: |
импичмент |
|
Элитаны рекруттеудин антрепренерлик жуйеси |
Кандай да бир когамдык топтардын ашык тандауы |
|
Психоаналитикалык бағыттағы саясаттағы саяси идеологияны зерттеген |
З. Фрейд |
|
Адам табиғатынын анализи жане олардын саясатка ыкпал ететин саяси мадениетти зерттейтин адисти корсетиниз |
Антропологиялык |
|
Букаралык партиялардын пайда болуына ыкпал еткен негизги фактор |
Жалпылык сайлау кукыгынын енгизилуи |
|
Саяси партиялардын басты максаты |
мемлекеттик биликке кол жеткизу |
|
Саясаттанудын негизги объектиси |
Саясат когам омиринин саяси саласы |
|
Саяси партияларды ишки курылымына карай- кадрлык жане букаралык деп болген |
дюверже |
|
Полития дегенимиз |
Мемлекеттин аралык баскаруы |
|
Аристотель бойынша мемлекеттин дурыс емес формалары |
Тирания олигархия |
|
Консерватизм дегенимиз - |
Когамдагы калыптаскан тартипти жане моральдик кукыктык катынасты сактау коргау |
|
Саясаттанудын негизги объектиси |
саясат, коғам омиринин саяси саласы |
|
Саяси партияларды ишки курылымына карай- кадрлык жане букаралык деп болген |
М.Дюверже |
|
Батыс саяси ғылымынын негизин калаған болып есептелетин |
Н.Макиавелли |
|
Букаралык партиялардын пайда болуына ыкпал еткен негизги фактор |
жалпылык сайлау кукығынын енгизилуи |
|
Саяси партиялардын басты максаты |
мемлекеттик биликке кол жеткизу |
|
Партиялардын биликти жузеге асыруына карай болинуи |
билеуши жане оппозициялык |
|
«Саяси жуйе» термининин ғылыми айналымға енген кезени |
ХХ ғ. 50-60 жж |
|
Тоталитаризм терминин саяси лексиконға алғашкы болып енгизген |
Б.Муссолини |
|
Саясаттанудын негизги объектиси |
саясат, коғам омиринин саяси саласы |
|
Тоталитаризмге тан емес белги |
коппартиялык |
|
Саяси жуйени алғашкы болып кибернетикалык машинаға тенеген ғалым |
К.Дойч |
|
Дж.Локк бойынша адамдардын негизги кукыктары |
омир суруге, еркиндикке, меншикке |
|
Коғамдык-саяси уйымдарды зерттейтин саяси ғылым |
партология |
|
Жана заманда жанғыртылған ежелги грек ойшылдарынын ойлары |
табиғи кукык пен табиғи жағдай |
|
Полития дегенимиз |
мемлекеттин аралык баскаруы |
|
Президенттик республикада аткарушы билик кимнин алдында жауапты |
президенттин |
|
Аристотель бойынша мемлекеттин дурыс емес формалары |
тирания, олигархия, демократия |
|
Н.Макиавелли бойынша дурыс мемлекеттик курылыс |
республика |
|
Харизматикалык легитимдилик мынаған негизделген |
баскарушынын ерекше касиетине |
|
Саясаттану жеке академиялык пан ретинде калыптаскан кезен |
ХИХ ғ. екинши жартысында |
|
Ш.Монтескье бойынша биликти болудеги негизги максат |
биликти шексиз пайдаланудан корғау |
|
Саясаттанудын гносеологиялык кызметинин мани |
саяси кубылыстарды танып-билу у |
|
«Билеуши анға тан дореки кушти колдана отырып, озинин бойына арыстан мен тулкинин касиеттерин сайкестендире алуы керек» деген ойшыл |
Н.Макиавелли |
|
Кратология – бул |
билик туралы ғылым |
|
Биликтин ресурстары дегенимиз – |
биликти жузеге асыруда колданылатын адистердин жиынтығы |
|
Г.Алмонд саяси жуйелерди кандай олшем турғысынан жиктейди |
саяси мадениеттердин ерекшелиги турғысынан |
|
Биликтин легитимдилиги |
биликтин зандылығы мен адилеттилигинин халык тарапынан мойындалуы |
|
Республикаға сайкес келетин негизги белги |
биликтин барлык жоғарғы органдары сайланатын жане окилдик мекемемен калыптастырылатын баскару формасы |
|
Саясаттанудын манызды функциялары |
танымдык, бағалау, саяси алеуметтендиру, болжау |
|
Саясаттанудағы жуйелик адис-бул |
объектини жуйе ретинде зерттеуге, онын тутастығын ашуға жане тутас теориялык сипат куруға бағдарланған бағыт |
|
Топтар мен индивидтердин саяси минез-кулкын зерттеу ушин колданылатын адис |
бихевиористик |
|
Саяси кубылыстарды жане фактилерди хронологиялык жағынан карастыруды кажет ететин, уакыттык дамуы жағынан зерттейтин адис |
тарихи |
|
Оз енбегинде еркиндик пен ашык коғамды демократиянын басым кундылығы ретинде сипаттаған |
К.Поппер |
|
Оз енбектеринде элита теориясын баскаларға карағанда толыкканды карастырған |
В.Парето, Г.Моска |
|
Саяси илимдер тарихында алғашкы болып идеалды мемлекет моделин курған |
Платон |
|
Элитанын ауысуына немесе циркуляциясына («арыстандар» элитасы жане «тулкилер» элитасы) жетелейтин циклдык процесс идеясын усынған ғалым |
В.Парето |
|
Мемлекеттин пайда болуын коғамдык келисим теориясы негизинде тусиндиретин ойшылдардын бири |
Ж.Ж.Руссо |
|
Либерализмнин кошбасшысы ретинде танылған ойшыл |
Дж.Локк |
|
М.Бакунин жактаған саяси тужырымдама |
анархизм |
|
Рационалды бюрократия теориясынын авторы |
М.Вебер |
|
Билик болиниси-бул |
зан шығарушы, аткарушы жане сот билиги арасындағы окилеттиликтин институционалдык болинуи |
|
М.Вебер бойынша бурыннан омир сурип келе жаткан тартиптердин мызғымастығы мен касиеттилигине сенуге негизделген легитимдилик |
дастурли |
|
КР-да облыс, астана жане республикалык манызы бар каланын акимдерин тағайындайтын немесе сайлайтын |
Президент |
|
«Мемлекеттик билик кудайдан, ал барлык монархтар тек кудайдын калауынын орындаушылары ғана»-деп тусиндиретин биликтин тужырымдамасы |
теологиялык |
|
Президентти тағылған айыптардын негизинде орнынан кетиру |
импичмент |
|
Озине мемлекетти, саяси партияларды, коғамдык уйымдарды жане олардын арасындағы катынасты косатын саяси жуйенин бир тармағы (подсистема) |
институционалдык |
|
Саяси жуйенин сырткы ортамен байланысы мен арекеттестигинин сипатына жане денгейине карай жиктелуи |
ашык жане жабык |
|
КР-сынын Президенти оз окилеттилигин аткара алмайтын жағдай калыптаскан кезде, уакытша оны жузеге асыратын лауазымды тулға |
Парламент Сенатынын торағасы |
|
Казакстандағы тауелсиздик туралы Декларация кабылданған кун |
1990ж. 25 казан |
|
Саяси катысудын жоғарғы дарежесимен сипатталатын демократиялык режим (Р.Даль бойынша) |
полиархия |
|
Зан шығарушы жане аткарушы билик монархтын колында шоғырланған баскару формасынын тури |
абсолюттик монархия |
|
«Консерватизм» термининин мани |
сактау, корғау |
|
Плутократия-бул |
Бай адамдардын билиги |
|
Монарх пен онын бағынушыларынын катынасы аке мен отбасы мушелеринин карым-катынасына тендестирилетин, мемлекетти улкен отбасы ретинде сипаттайтын мемлекеттин пайда болуы туралы теория |
патриахарлык |
|
Мемлекет-бул |
арнайы аппарат аркылы коғамды баскаруды жузеге асыратын, коғамдағы саяси биликти уйымдастыратын институт |
|
Консерватизм дегенимиз - |
Когамдагы калыптаскан тартипти жане моральдик кукыктык катынасты сактауга коргауга |
|
Мемлекеттин сырткы функциясына жататыны |
Ел корганысы |
|
Мемлекеттин алеуметтик функциясынын мани |
Адамдардын жумыска баспанага дегенкажеттиликтерин канагаттандыру |
|
Мемлекеттин баскару формасы бойынша болинуи |
монархиялык жане республикалык |
|
Аралас баскару формасынын басты белгисин аныктаныз |
укимет президенттин жане парламенттин алдында жуаупты |
|
КР-сы Президентинин окилеттилиги тизиминдеги кателикти корсетиниз |
Жогаргы сот |
|
М. Дюверже бойынша мушелик жуйеси бар, катарына коптеп муше тартуға, туракты жумыс истеуге бағдарланған партия |
кадрлык |
|
Саяси партия-бул |
Бир идеология аясында бириккен биликти колга алган |
|
Жетекшилик орындарға умиткерлерди дайындау мен елдин саяси элитасын калыптастырудан коринетин партиянын функциясы |
коммуникация функциясы |
|
КР-сында саяси партияларды мемлекеттик тиркеуден откизетин орган |
Адилет министрлиги |
|
Анархизмнин негизги идеясы |
Когам мемлекеттин миндеттеу билигинсиз уйымдаса алады |
|
Нарыктык экономиканын кажеттилигин, мемлекеттик реттеуди шектеуди жане жеке тулға еркиндигин дариптейтин идеология |
либерализм |
|
Эгалитаризм дариптейтин жоғарғы саяси кундылык |
Адамдар тендиги |
|
Казакстандағы сайлау жуйесинин тури |
пропорционалды |
|
Бул идеологиянын жактастары «Мемлекет-тунги сакшы» принципин уағыздады |
либерализм |
|
Гильдий жуйеси жане антрепренерлик жуйе-бул |
Элитага тандаудын жуйелери |
|
Кукыктык жане демократиялык мемлекеттин даму дарежесин корсететин сайлау тури |
жалпыхалыктык, тен емес, тикелей, ашык дауыс беру |
|
Абсентеизм-бул |
азаматтардын сайлауға катысудан жалтаруы |
|
Копшилик принципине негизделген, яғни занда карастырылған копшилик дауысты жинаған кандидат жениске жетти деп есептейтин сайлау жуйесинин тури |
мажоритарлык |
|
«Левиафан» саяси трактатынын авторы |
гоббс |
|
М.Дюверже бойынша оз кызметин сайлау науканы кезинде жандандырып, калған уакыттарда белсендилик танытпайтын партиялар |
букаралык партиялар |
|
Саясаттануда орталык орын алатын уғым |
Саяси билик |
|
Казирги кездеги ғылыми тусиникте саясат дегенимиз - бул |
Ен дурыс жаксы баскару жониндеги илим |
|
Саяси билик-бул |
Манызды алеуметтик проблемаларды шешуде |
|
Халык та (сайлаушылар), династия да саяси биликтин кайнар кози болып табылатын баскару формасы |
конституциялык монархия |
|
Саяси максаттарға жетуге алып келетин кез-келген куралды актайтын илим |
макиавеллизм |
|
Мемлекеттик курылыстын унитарлы формасы калыптаскан ел |
франция |
|
Мемлекеттин баскару формасынын тури |
республика |
|
Латын Америкасындағы «аскери хунталар» кандай саяси режимнин бир тури |
тоталитаризм |
|
Федеративти мемлекетке жататын ел |
германия |
|
Мына томендеги терминдердин кайсысы тоталитаризмге кобирек тан |
унификация |
|
Бихевиоризмнин негизги зерттеу объектиси |
саяси минез кулык |
|
Адамзат кауымдастығынын табиғи жағдайын «баринин барине карсы соғысы» ретинде аныктаған ойшыл |
гоббс |
|
Ф.Аквинский дурыс корген баскару формасы |
теократия |
|
Платоннын минсиз мемлекетине тан баскару |
ен жаксылардын адилетти баскаруы |
|
«Билеуши» шығармасынын авторы |
макиавелли |
|
М.Вебер корсеткен билик легитимдилигинин 3 тури |
Дастурли харизматикалык легальди |
|
Аристотель бойынша мемлекеттин дурыс формалары |
монархия, охлократия, анархия |
|
Харизматикалык легитимдилик мынаған негизделген |
баскарушынын ерекше касиетине |
|
Биликтин бихевиористик тужырымдамасынын басты карастыратын маселеси |
биликтик катынастын минез-кулыктык аспектиси |
|
КР-сы Сенаты депутаттарынын окилетти мерзими |
6 жыл |
|
Саяси жуйенин негизги элементи |
саяси партиялар |
|
Аристотель бойынша саяси баскару |
адамдардын емес, заннын баскаруы |
|
Коғамнын саяси жуйеси |
Саяси биликтик катынасты жузеге асыратынмемлекеттик жане емес |
|
Жоғарғы билик динбасымен жузеге асырылатын баскару формасы |
теократия |
|
Вето кукығы-бул |
Кол коймауы |
|
Саяси партиялардын калыптасуындағы дамудын 3 кезенин корсеткен ғалым |
дюверже |
|
Букаралык саяси партиялардын пайда болған кезени |
Екинши согыстан кейн |
|
«Адам- саяси хайуан» деген тужырымнын авторы |
Аристотель |
|
Биликтин 3 идеалды турин болип корсеткен саясаттанушы |
Вебер |
|
Аристотель оз оку орнына неликтен «Академия» деп ат койған |
Грек тилинен аударғанда «Жоғары билим» дегенди билдиреди |
|
Билеуши элитаға карсы саясатты устанатын элитанын атауы |
контрэлита |
|
Мажоритарлык жуйенин кемшилиги |
парламентте, укиметте басым партиянын болмауы |
|
Л.Пай «батыстык емес» саяси процесстердин неше белгисин корсетти? |
Он жети |
|
Абсолюттик копшиликтин мажоритарлык жуйесинде жениске жету ушин кажетти минимум дауыс саны |
51% |
|
Кысым топтары-бул |
биликти колға алуға умтылмайтын, тек ыкпал ететин муддели топтар |
|
«Идеология» терминин ғылыми айналымға енгизген ғалым |
Дестют де траси |
|
КР-сынын акимшилик-аумактык курылысы |
Астана мен Алматы республикалык манызы бар калалар жане он торт облыс |
|
«Саяси партиялар туралы» КР-сынын занына сайкес, ресми тиркеуден оту ушин саяси партияларға кажетти муше саны |
50 мын муше |
|
КР-сынын Конституциясы бойынша биликтин кози |
Президент |
|
КР-сы Парламенти Мажилисинин муше саны |
107 |
|
КР-сы курылыс формасы бойынша |
Унитарлы |
|
«Процесс» созинин мағынасы |
Жалгасу |
|
Саяси партияларды зерттейтин ғылым |
партология |
|
Билик туралы ғылым |
Кратология |
|
БАК-тын ыкпалына негизделген билик |
Медиакратия |
|
БАК билик ресурсинин кандай турине жатады |
Акпараттык |
|
Кандидаттын билик баспалдағымен баяу котерилуин карастыратын, жетекши посттар ушин изденушилерге коптеген формалды талаптар коятын элитаға тандаудын жуйеси |
гильдий жуйе |
|
Ашыктығымен, формальды талаптардын аздығымен жане кандидаттардын жеке касиеттерин ескеруимен ерекшеленетин элитаға тандаудын жуйеси |
антрепренерлик жуйе |
|
КР Президентимен Сенатка тағайындалатын депутаттардын саны |
10 |
|
Партиялык тизим бойынша КР-сы Мажилисине сайланатын депутаттардын саны |
25 |
|
КР Мажилис депутаттығына умиткер кандидатка Конституция бойынша койлатын талаптардын бири |
25жаска толган |
|
Баскару формасы бойынша парламенттик республика |
Германия |
|
Электорат дегенимиз - |
сайлауға катысуға кукыктары бар азаматтардын жиынтығы |
|
Коалиция бул - |
Саяси партия мен когамдык уйымдар бирлесуи |
|
КР-сынын «партиялар туралы» Заны бойынша мундай сипаттағы партиялар куруға тиым салынған |
конфессионалды |
|
КР-сы Мажилиси депутаттарынын окилетти мерзими |
5 жыл |
|
КР-сы Президентинин окилетти мерзими |
5 жыл |
|
КР-сы Мажилисин калыптастыруда колданылатын сайлау жуйеси |
аралас |
|
Саяси элита тужырымдамасын жасаушылардын бири |
Моска |
|
Укиметтин мани |
Аткарушы биликти жузеге асыратын саяси институт |
|
Монархиянын мани |
Жогаргы мемлекеттик билик зан негизинде |
|
Кукыктык мемлекет мани |
кукыт |
|
Унитарлы мемлекет мани |
Биликтин орталыктандырылуынын жогаргы дарежесимен жане акимшилик аумактык курылымдардын |
|
Парламенттин мани |
биликтин окилдик жане зан шығарушы органы |
|
Сот дегенимиз - бул |
зандардын орындалуы мен бузылмауына бакылау функциясын аткаратын саяси институт |
|
Федерация дегенимиз |
|
|
Конфедерациянын мани |
егемен мемлекеттердин одағын билдиретин мемлекеттин курылыс формасы |
|
Авторитаризмнин мани |
мемлекеттин коғам омиринин барлык сферасына жане жеке адамнын омирине тутастай бакылау жасауға умтылуымен ерекшеленетин саяси режим тури |
|
Аристократиянын мани |
букаралык акпарат куралдарынын ыкпалына негизделген билик |
|
Демократиялык режим мани |
Халыктын оз еркин тикелей немесе оздеринин окилдери аркылы жузеге асыратын |
|
«Коғамдык келисим» теориясы |
Мемлекеттин пайда болуын азаматтардын келисими негизинде |
|
Охлократиянын мани |
тобырдын билиги |
|
Геронтократиянын мани |
Аксакалдар билиги |
|
Саяси режим мани |
Когамдагы мемлекеттикбиликти жузеге асырудын адистери |
|
Мына мемлекеттердин кайсысы абсолютти монархия болып табылады |
Сауд арабиясы бруней оман |
|
Мына мемлекеттердин кайсысы федерацияға жатпайды |
финляндия |
|
Теократия бул - |
саяси билик ширкеу басшысынын, диниелеринин колында болатын баскару формасы |
|
Плутократиянын мани |
Негизги субектилерикогамнын аукатты |
|
Полиархия бул - |
Элиталардын саяси басекелестигинин жогаргы дарежесимен |
|
Тоталитарлык режим мани |
мемлекеттин коғам омиринин барлык сферасына жане жеке адамнын омирине тутастай бакылау жасауға умтылуымен ерекшеленетин саяси режим тури |
|
«Саясат» термининин грек тилинен аударғандағы мағынасы |
мемлекеттик жане коғамдык ис |
|
Саясатты моральдан ажыраткан |
макиавелли |
|
Элитанын биликке катысына карай жиктелуи |
билеуши элита жане контрэлита |
|
В. Парето элитанын кандай басты еки типин корсетеди |
Арыстандар мен тулкилер |
|
«Саяси мадениет» терминин алғашкы рет ғылыми айналымға енгизген |
И.Гердер |
|
«Саяси мадениет» терминин ХХ ғ. 50 ж. саяси ғылымда алғашкы болып колданған ғалым |
алмонд |
|
Саяси элита дегенимиз - |
Манызды саяси шешимдерди кабылдауга катысатын билик курылымында жетекшилик |
|
Элитанын калыптасу жағдайын, онын коғамдағы ролин зерттеумен айналысатын арнайы билим саласы |
элитология |
|
Партиялык тизим бойынша дауыс беруди билдиретин сайлау жуйесинин тури |
пропорционалдык жуйе |
|
Алемдик саясаттын негизги 3 катысушылары |
Мемлекет, халыкаралык уйымдар, жеке тулғалар |
|
Казакстаннын БУУ-ға мушеликке кабылданған жыл |
1992 ж. |
|
Акимшилик кызметти иске асыратын адамдар тобы |
бюрократия |
|
Казакстаннын партиялык жуйеси |
коппартиялык |
|
Украинадағы болған саяси процестерди калай атайды |
Революция |
|
Шиеленистер теориясы кай кезеннен бастап зерттеле бастады |
18 ғ. аяғы |
|
Томенде келтирилген ғуламалар ишинен шиеленистер теориясынын дамуына комакты улес коскан есимдерин белгилениз |
Г. Спенсер, Гегель, М.Вебер |
|
Кенестик дауирде туындаған шиеленистик жағдайлар олардын катысушыларынын идеялык-саяси жетилмегендигинин кориниси деп бағаланатын. Онын себеби не |
шиеленистерге деген ешкандай негиздин болмауымен тусиндириледи |
|
Саяси шиеленистин баска шиеленистерден басты айырмашылығы неде |
накты саяси мудделер мен максаттардын кактығысуы |
|
Кай теория окилдери коғамдык класстардын арасындағы антагонистик карым-катынастарды – шиеленистин кайнар кози ретинде карастырды |
марксистик |
|
Саяси адиске сайкес шиеленистин кайнар коздери |
коғамдык саяси жуйедеги азаматтардын, коғамдастыктардын тенсиздик жағдайы |
|
Шиеленистанудағы саясаттанушылык (политологический) адистин окили |
Р.Дарендорф |
|
Сараптамалык корытындыларға сайкес шиеленистер кобирек болатын аймактар |
Африка жане Таяу Шығыс елдери |
|
Азаматтардын шиелениске тусуинин ен алғашкы концепциясын усынушылардын бири |
З.Фрейд |
|
20ғ. 70 жылдары шиеленистерди реттеуде кандай жанашылдык байкалды: |
шиеленистерди реттеу уйымдар негизинде жузеге асырыла бастады |
|
«Казакстан Республикасы 2006-2011жж. азаматтык коғам дамуынын тужырымдамасы» бойынша дамуынын 3 сатысын корсет |
1.2006-2008 2.2009-2010 3.2011-…. |
|
Н. А. Назарбаевтын «Казакстан жолы» енбеги кашан жарык корди |
2007ж. |
|
Н. А. Назарбаевтын «Сындарлы он жыл» енбеги кашан жарык корди |
2003ж. |
|
2008ж. Президент жолдауы бойынша акимшилик реформанын басты максаты |
баскарушы аппарат жумысынын тиимдилиги мен натижелилигин арттыру |
|
2008ж. Президент жолдауы бойынша акимшилик реформанын негизги элементтеринин бири |
елдеги жана кадр саясаты |
|
2008ж. Президент жолдауы бойынша азаматтар ушин «алеуметтик котергиш» ролин аткаратын |
«Нур Отан» партиясы |
|
«Казакстан халкы ассамблеясынан» Казакстан Республикасы мажилисине неше депутат сайланады |
9 |
|
Парламент палаталарында туракты курылатын комитеттер саны нешеден аспауы керек |
7 |
|
Казакстан Республикасынын Конституциясы бойынша халык мен мемлекет билик бирлигинин нышаны ари кепили |
Президент |
|
Казакстан Республикасынын Конституциясы бойынша адам жане азамат кукыктары мен бостандыктарынын нышаны ари кепили |
Президент |
|
Казакстан Конституциясы Республикасынын бойынша Конституциянын мызғымастығынын нышаны ари кепили |
Президент |
|
Казакстан Республикасынын Конституциясы бойынша мемлекеттик биликтин бирден бир бастау кози |
халык |
|
Казакстан Республикасынын Конституциясы бойынша халык пен мемлекеттин атынан билик жургизуге кукылы |
Президент |
|
Казакстан Республикасынын Конституциясы бойынша кандай органдарда партия уйымын куруға жол берилмейди |
мемлекеттик |
|
Казакстан Республикасынын Конституциясы бойынша мемлекеттик тил |
казак |
|
Халыкаралык шиеленистин негизги субъектиси болып табылады |
мемлекет |
|
Мемлекеттин саяси жуйелеринин артурлилигинен туындайтын шиеленис тури |
идеологиялык |
|
Саясаттанудын негизги объектиси |
саясат, коғам омиринин саяси саласы |
|
Билик етуши топтын оппозиция колына биликти беруге мажбурлиги |
Абдикация |
|
Жоғарғы окимет билиги шексиз жеке дара бир адамнын колында турған мемлекеттик баскарудын тури |
Абсолютизм |
|
Бир елдин немесе белгили бир территориянын ен алғашкы тупкиликти халкы |
Аборигендер |
|
Саясаттан, билик жургизуде жане т.с.с. белгили бир максат -, муддеге жету ушин кудикти, шубали жолмен онай олжа издеушилик |
авантюризм |
|
Елдин экономикасын баска елдердин экономикасынан окшауландыруға бағытталған улттык максат |
Автаркия |
|
Бир адамға шексиз жоғары окимет билигин беру аркылы баскаруды немесе осындай баскарушылык орын алған мемлекет |
Автократия |
|
Бир мемлекеттин шенберинде озин-ози баскаруға кукык берилген саяси, улттык курылым |
Автономия |
|
Жергиликти, тупкиликти халыктарды белгилеу ушин колданылатын, абориген созине уксас термин |
Автохтон |
|
Баска елдердин жерин тартып алу, егемендигинен айыру немесе шектеу, халкын кушпен бағындыру максатымен карулы шабуыл жасау |
агрессия |
|
Жер бетиндеги тири организмдердин жоғарғы сатысы, саяси коғамдык катынастардын негизги субъектиси мен объектиси |
Адам |
|
Жеке тулғанын емин-еркин дамуын камтамасыз ететин коғамнын тури |
Азаматтык коғам |
|
Бир халыктын баска халыкпен катынасынын натижесинде сол халыкка тан формалар мен мадени белгилерин кабылдау |
Аккультурация |
|
Коғам дык омир субъектилеринин экономикалык, алеуметтик, идеологиялык, мадени, дини жане т.б. мудделеринин алуан турлилигин билдиретин пикир сайысы, жуйе |
плюрализм |
|
Бирнеше мумкиндиктин ишинен маселелнин шешимин тандап, биреуин ғана алу |
Альтернатива |
|
Ортак максаттарға жету ушин келисимшарт негизинде жасалған уйымдардын одағы, бирлестиги. адетте жағымсыз мағынада айтылады |
Альянс |
|
Мемлекет территориясынын бир болиги озге мемлекет немесе мемлекеттер территориясынын коршауында жату жағдайы |
Анклав |
|
Коғамнын дағдарысы, жарияланған максаттын копшилик ушин жузеге асуынын мумкин еместигинин салдарынан кундылыктар жуйесинин ыдырауын билдиретин термин |
Аномия |
|
Мемлекеттик биликсиз ар турли кауымдастыктар, бирлестиктер, одактар аркылы озин-ози баскаратын коғам куруға тырысушылык |
анархия |
|
Баска мемлекеттин, халыктын жерин тутас, не бир болигин кушпен жаулап алу немесе баскаға алып беру |
Аннекция |
|
Мудделери карама-карсы куштердин, жауласкан топтардын, таптардын, партиялардын жане т.б. аракатынасынын шиеленискен тури |
Антагонизм |
|
Еврейлерге карсы бағытталған, оларды кудалауға арналған саясат пен идеологиянын бир тури |
Антисемитизм |
|
Ишки жане мемлекетаралык карама-кайшылыктарды шешу максатында карулы зорлык кушин колдануға карсы алеуметтик куштердин саяси козғалысы |
Антимилитаризм |
|
Ешбирмемлекеттин азаматы болып саналмайтын адамдар. Олар кай елде турса, сол елдин занына бағынады, бирак саяси кукыктары болмайды |
Апатридтер |
|
Бай, ерекше кукыктар мен женилдиктерге ие аксуйектер тобы |
Аристократия |
|
Бир халыктын оз тилин, мадениетин, улттык сана-сезимин жоғалтып, екинши халыкка синип кетуи |
Ассимиляция |
|
Бийликтин болинуи негизинде калыптаскан мемлекеттин баскару органдарынын жуйеси. Оған укимет пен акимшилик жатады |
Аткарушы билик |
|
Коғамнын ен жаксы дамуын камтамасыз етуге, алеуметтик мудделер мен кажеттиликтерди канағаттандыруға бағытталған саяси шешимдер мен ис-арекеттер жиынтығы |
алеуметтик саясат |
|
Азаматтардын, халыктын бир болигинин саясатка, саяси омирге самаркау катынасы |
Бейсаясаттык (аполитичность) |
|
Еки жактын айтыс, талас, дау-жанжалдарына кириспеу миндетин алған мемлекеттин халыкаралык кукыктык мартебеси |
Нейтралитет (бейтараптылык) |
|
Бир мезгилде еки немесе одан да коп мемлекеттердин азаматы болып есептелуи |
Бипатридтер |
|
Жеке адамдар мен топтардын ис-арекетин талдауға негизделген ХХ ғасырдын 20-30 жж. пайда болған адистемелик бағыт |
бихевиоризм |
|
Оз дегендерин истету ушин карсы жактын жерин немесе бир болигин коршауға алып, сырт алемнен болип тастау |
Блокада |
|
озинин экономикалык немесе саяси талаптарын орындату максатында жеке адаммен, уйыммен, мемлекетпен толык немесе ишинара катынастарды токтату |
Байкот |
|
Кудалау, аскери ис-арекеттин салдарына немесе ерекше жағдайларға байланысты туракты турған елин тастап кеткен адамдар |
Боскындар |
|
Бир топ адамнын мемлекеттик тонкерис жасау максатымен жасаған ис-арекети |
Булик (путч) |
|
Азаматтардын муддесине нуксан келтирип, оз миндетин формальды турде аткаратын кызмет адамы |
Бюрократ |
|
Сырткы саясатты, коғамдык-саяси уйымдары мен экономикалык тиршилигин батыстык омир салтына бейимдеу |
Вестернизация |
|
Зан шығару орындарына тиым салу, немесе заннын кушин токтату |
Вето |
|
Укиметке, онын кейбир мушелерине сеним билдиру немесе сеним билдирмеу максатында кабылданған шешим |
вотум |
|
Адамдарды шығу тегине, бир улттын, диннин окили болуына байланысты адейи кыру немесе кудалау |
Геноцид |
|
Сырткы саясатты географиялык факторларға байланысты жургизетин саясат |
Геосаясат |
|
Геосаясат теориясынын негизин калағандар |
Ф. Ратцель, Х. Маккиндер жане т.б. |
|
Аксакалдардын билик жургизу принципи |
Геронтократия |
|
Кайта Орлеу дауиринде дин мен феодализм курсауынан адам баласын босатып, еркин жетилуди максат еткен алеуметтик козғалыс |
Гуманизм |
|
Идеологиянын асеринсиз еркин, таза, ғылымды жасауға, коғамдык прогрести идеологиядан аластатуға тырысуды белгилейтин термин |
Деидеологизация |
|
Укиметтин, саяси партиянын, халыкаралык уйымнын атынан кандай болмасын негизги кағидаларды, максат-мудделерди жариялайтын малимдеме |
Декларация |
|
Баскаларға тозимдиликпен, тусинистикпен карайтын, плюрализмди жактайтын партиялар |
Демократиялык партиялар |
|
Келисилген еки жакты халыкаралык шарттын бузылғандағын малимдеу |
Денонсация |
|
Жеке адамдарды, халыктарды, олардын бир болигин еркиксиз, кушпен жер аудару |
Депортация |
|
Жеке адамнын бостандығын мейиримсиз, катал басып жаншып, кол астындағы азаматтардын ериксиздигине негизделген мемлекеттик курылыстын жуйеси |
Деспотизм |
|
Кейбир этностардын немесе дини топтын сырт елде туракты туратын болиги |
Диаспора |
|
Занмен санаспай, куштеу мен кудалауға суйенетин шексиз билеп тостеуши |
Диктатор |
|
Насилине, ултына, динине немесе саяси козкарасына жане т.б. байланысты адамдарды кукығынан айыру не шектеу |
Дискриминация |
|
Устемдик етуши, билик жургизуши идеологиямен келиспеген адам |
Диссидент |
|
Саяси, экономикалык, аскери максаттарды жинакталған турде билдиретин саяси теория, илим |
Доктрина |
|
Еуропалык бирлестиктин 12 елин камтитын мемлекетаралык саяси мекеме |
Еуропарламент |
|
Ғылым, билим, мадениет, адебиет, онер жане т.б. жетистиктери тек Еуропада ғана дамыды деп далелдеуге тырысатын ғылыми тужырым |
Еуроцентризм |
|
Мемлекеттин ишки жане сырткы истери мен катынастарындағы саяси тауелсиздиги жане елди баскаруда, шешимдер кабылдауда, жоғарғы биликти жургизудеги еркиндик |
егемендик |
|
Тауелсиздигин алған мемлекеттерди, саяси, экономикалыкаскери, мадени, идеологиялык адис-тасилдерди шебер пайдалану аркылы оз ыкпалында устау, кысым жасау саясаты |
Неоколониализм |
|
Бурынғы калыптаскан дастурли казыналар мен арман-мураттарды сактап, оларды омирдин бугинги талапка сай жанғыртуға тырыскан батыс саясаттану ғылымындағы ағым |
Неоконсерватизм |
|
Дастурли либерализмнин кағидаларын сактап, оларды ХХ ғасырдын жана талаптарына сай озгертуши идеялык-саяси ағым |
Неолиберализм |
|
Коршаған ортаны корғап, жер бетинде тиршиликти сактау ушин куресетин халыкаралык сипаты бар экологиялык козғалыс |
«Жасылдар» («Зеленые») |
|
Саяси кайраткерди шексиз дариптеу, ол тоталитарлык елдерде дамиды |
Жеке баска табынушылык |
|
Зан шығарумен, оны бекиту, озгерту немесе жоюмен айналысатын билик |
Зан шығарушы |
|
Саяси салада саясатты жасап, оны жузеге асырушылардын алдына койған жоғары саяси арман-мураты |
Идеал |
|
Жеке адамнын белгили бир алеуметтик (улттык, таптык, саяси) топка жататындығын, сонымен тағдыры бир екенин сезинуи, тусинуи |
Идентификация |
|
Белгили бир алеуметтик топтар, таптар, партиялардын максат-мудделерин бейнелейтин, устемдик етип отырған коғамдык катынастарды орныктыруға немесе оларды озгертуге кызмет ететин тужырымдамадардын, пикирлердин, идеялардын жуйеси |
Идеология |
|
Акпарат билиги, немесе копшиликтин акпаратты шоғырландыру аркылы кол жеткизген саяси билиги |
Инфократия |
|
Баскаларға ози туралы белгили бир пикир тудыру ушин жасаған субъекттин сырткы бейнеси |
имидж |
|
Угит-насихат, жарнама жане т.б. аркылы субъект туралы кенейтилген мағлуматтар берип, арнайы бейнесин жасау |
Имидж |
|
Жоғары лауазымды адамдарды конституцияны бузғаны ушин немесе баска кылмысы ушин жауапкершиликке тартуға жане исин сотта карауға мумкиндик беретин ерекше тартип |
Импичмент |
|
Мемлекет басшысынын оз кызметине салтанатты турде кирисуи |
Инагурация |
|
Мемлекет аралык саяси, экономикалык, аскери жане т.б. одактардын курылуы |
Интеграция |
|
Укиметке немесе онын жеке мушесине белгили бир маселе жонинде немесе онын жалпы саяси бағыты туралы тусиниктеме беруди талап еткен депутаттардын ерекше сурауы |
Интерпелляция |
|
К. Маркстин илимин басшылыкка алатын партиялар |
Коммунистик партиялар |
|
Катарында сайлаушылардын 10 пайызынан кеми ғана болатын, муше саны аз партиялар |
Кадрлык партиялар |
|
Казирги алеуметтик омирдин негизги сипат ерекшеликтерин туракты сактап калғысы келетин партиялар |
Консервативтик партиялар |
|
Мемлекеттик жане коғамдык курылыстын негизги кағидаларын, принциптерин билдиретин зан |
Конституция |
|
Биркатар елдерде конституциялык ережелердин бурмаланбауын, баска шығарылған зандардын соған сайкес келуин тексеретин сот органы |
Конституциялык сот |
|
Элитаға тан психологиялык касиеттери бар адамдардан туратын, бирак биликке кол жеткизбеген элитанын болиги |
Контрэлита |
|
Каралма-карсы куштердин, партиялардын, козкарастардын манин, табиғатын, зардаптарын зерттеуге, оларды алдын-ала болжауға арналған илим |
Шиеленистану (конфликтология) |
|
Иштей келиспесе де, копшиликтин ой-пикири, козкарастарына икемделу, асиресе билик басындағы адамдардын ығына жығылып бейимделу |
Конформизм |
|
алеуметтик-саяси жуйелердин, аскери одактардын, мемлекеттердин арасындағы немесе бир елдин ишиндеги ар турли саяси куштердин карама-карсылығы |
Конфронтация |
|
Лауазымды адамдардын жеке басын байыту максатында оз кызметин кылмыстык жолмен пайдалануы, паракорлығы |
коррупция |
|
«алемдик азаматтык» идеясынын идеологиясы, онын негизги мазмуны – улттык дастурлер мен мадениеттен, патриотизмнен бас тартуды дариптейди |
Космополитизм |
|
Мемлекеттик билик ушин курес барысында бирнеше саяси партиялардын ар турли мудделери мен пкир алуандылығын пайдалана отырып баскару тури |
Коппартиялык |
|
Саяси-алеуметтик маселелерди куш колданбай шешуге тырысушылык, оны жактаушылар оз жумысында адамгершилик, жалпыхалыктык принциптерди басшылыкка алады |
Куш колданбау саясаты |
|
Халыктын белгили бир тобынын муддесин билдирип, корғайтын, озин-ози баскаратын адамдардын бирлестиги |
Коғамдык-саяси уйымдар |
|
Демократиялык жолмен кабылданған зан устемдик ететин, онын алдында бари тен саналатын, жеке адамнын кукыктары жан-жакты камтамасыз етилетин мемлекеттик курылыс |
Кукыктык мемлекет |
|
Екинши дуниежузилик соғыстан кейин басталып, 80-жылдарға дейин созылған социалистик жане капиталистик жуйелер арасындағы халыкаралык шиеленис катынастарынын атауы |
Кырғи-кабак соғыс |
|
Билик институттарына максатты ыкпал ету аркылы оз мудделерин канағаттандыруға тырыскан коғамдык бирлестиктер |
Кысым корсету топтары |
|
Халыктын устемдик етип отырған саяси биликти мойындауы, онын зандылығы мен шешимдерин мойындауы |
Легитимдик |
|
Жеке адамнын саяси жане экономикалык кукыктарын макулдап, мемлекеттин экономикаға араласуын шектеуге тырысатын илим, саяси бағыт |
Либерализм |
|
Белгили бир зан жобаларына, кабылданатын шешимдерге ыкпал ету максатында арекет ететин ерекше саяси уйым |
Лобби |
|
Окиметти, онын зандарын, каулыларын курметтеу, орындау |
Лоялдык |
|
Коғамнын азғындаған болиги, канғыбастар, кайыршылар, кылмыскерлердин жалпылама аты |
Люмпен |
|
Сайлау натижесинде умиткердин округ бойынша копшилик дауыс алуына негизделген жуйе |
Мажоритарлык |
|
Алға койған максатка жету ушин амал айланын кандай тури болмасын пайдалану тасили |
Макиавеллизм |
|
Кайсыбир жерде, елди мекенде елди баскару ушин берилетин кукык |
Мандат |
|
Белгили бир себептерге байланысты коғамнын негизги алеуметтик тобына, табына киртей калған аралык жағдайдағы адамдар |
Маргиналдар |
|
озара байланысты философия, саяси экономия, ғылыми коммунизмнен туратын илим |
Марксизм |
|
Дау-жанжалға катысушы жактардын озара кеширимдилик билдирип, ымыраға келуи |
Мамиле (компромисс) |
|
Адамнын, топтын, халыктын дуниетанымы, омирге, саясатка, биликке катынасы, рухани омирдин ерекшелиги, ойдын бағыты |
Менталитет |
|
Ерекше кабилетти, кузыретти, таланттылардын билиги |
Меритократия |
|
Кол астында колониялары бар мемлекет |
Метрополия |
|
Жаппай карулану, соғыска азирлену ишки жане сырткы маселелерди краулы кушпен шешуге тырыскан саясат |
Милитаризм |
|
Саясатта саяси жуйенин, адис-тасилдердин, бағдарлама, тужырымдамалардын озгеруи |
Модернизация |
|
Мемлекеттин жоғары билиги жеке дара бир билеушинин колында болып, ол акеден балаға мура ретинде калатын тури |
Монархия |
|
Ишки жане сырткы миндеттемелерди орындауды уакытша токтату, узилис жариялау |
Мороторий |
|
Кейбир елдерде озин-ози баскаратын аумактык коғамдастык, жергиликти озин-ози баскару органы |
Муниципалитет |
|
Шығу тегине жане ар турли тукым куалайтын ерекшеликтерине байланысты бирлескен адамдар тобы |
Насил |
|
Жалпы кабылданған зандык ережелер, коғамдык саяси тартиптерди жане т.б. жокка шығару |
Нигилизм |
|
Саяси жане экономикалык билик азғана топтын колында турған биликтин тури |
Олигархия |
|
Бир саясатка, саяси ис-арекетке, кайраткерге карсылык ету, кедерги жасау |
Оппозиция |
|
Жасалатын озгеристердин натижесинде туатын болашактағы коғамдык кубылыстын улгиси, бейнеси |
Парадигма |
|
Конституция бойынша жоғарғы билик иеси парламент болып саналатын мемлекеттик курылыстын тури |
Парламенттик республика |
|
Саяси партиялардын пайда болу, институциялануы, даму мен кулдырау процеси, партиялардын генезиси |
Партогенез |
|
Халыктын копшилигинин кайыршылануы, жаппай жарлы-жакыбайлык |
Пауперизм |
|
Соғыстын кандай турине болмасын карсы турып, бейбитшиликти жактайтын ағым козғалыс |
Пацифизм |
|
Жоғарғы укиметке жолданатын ужымдык турде жасалған жазбаша отиниш |
Петиция |
|
Ерекше манызды маселе туралы барлык халыктын пикирин сурау, аныктау |
Плебисцит |
|
Соғыстын жане карулы кактығыстардын себептерин, манин, ерекшеликтерин, салдарларын зерттейтин ғылым |
Полемология |
|
Алға койған максатка ис жузинде тез жету ушин кобине адамгершилик кағидалармен санаспай, нактылы натижеге жетуге тырысатын бағыт |
Прагматизм |
|
Кушти мемлекеттин алсиз мемлекетти формальды турде камкорлыкка алуы |
протекторат |
|
Улттык экономиканы шетелдик басекелестерден корғау ушин жургизилген мемлекеттик саясат |
Протекционизм |
|
Партиянын, козғалыстын, жеке басшынын коғамда калыптаскан жағдайды озгерту максатымен жасалатын батыл ис арекети |
Радикализм |
|
Мемлекеттер арасында жасалған шартты жоғарғы окимет органдарынын бекитуи |
Ратификация |
|
Жазыксыз айыпталған адамды актап, жаксы атын калпына келтиру |
Реабелитация |
|
Коғамнын барлык алеуметтик-экономикалык саяси курылымындағы тубегейли, сапалы тонкерис |
Революция |
|
Кери шегинушилик, бир нарсенин дамуында пайда болған кулдырау, озегристин нашар жағы |
Регресс |
|
Бурынғы пикирлеринен, козкарастарынан айнып, душпандар жағына шығып кеткен опасыз, азғын адам |
Регенат |
|
Соғысты бастап, бирак женилип калған мемлекеттин женген мемлекетке соғыс шығынын толеуи |
Репарация |
|
Соғыс кезинде туткындалған адамдардын, боскындардын, саяси жане т.б. себептермен баска жерге коныс аударғандардын оз елине кайтып оралуы |
Репатриация |
|
Мемлекеттик курылымдардын жазалау шарасы, куғын-сургинге ушырату |
Репрессия |
|
Коғамдык саяси омирге катысуына зан жузинде руксат етилип, мемлекеттик тиркеуден откен партиялар |
Ресми партиялар |
|
Коғамдык курылысты жане онын институттарын жетилдиру ушин билик жуйесине, саяси кызметтердин турли жактарына озгеристер енгизу |
Реформа |
|
Сайлауда, референдумда умиткер ушин немесе баска маселе бойынша дауыс беруге кукығы бар адам |
Сайлаушы |
|
Коп ултты мемлекеттердеги аз улттын окилдери озин болек мемлекет болып болинип шығуға немесе автономия алуға умтылуы, болектенуге, окшаулануға тырысу |
Сепаратизм |
|
Саястта, экономикада, мадениетте жане т.с.с. токырау |
Стагнация |
|
Коғамдағы алеуметтик жағдайға байланысты адамдардын ар турли топка болинуи |
Страта |
|
Инженерлерге, менеджерлерге, техника ғылымдарына иек артатын саяси тартип |
Технократия |
|
Баскалардын пикирине, сенимине, тартибине шыдамдылык корсету, саясатта алуан пикирликти колдау, оппозициянын жумысына мумкиндик беру |
Толеранттылык |
|
Тайпалык, этникалык болину, жекелену, болинуге умтылу, руаралык араздык |
Трайбализм |
|
Белгили бир индивидтин, коп жағдайда мемлекеттик немесе коғамдык кайраткердин ерекше кабилеттилиги, озгелерден оны даралайтын касиет |
харизма |
|
Коғамдык-саяси омирде биртиндеп, баяу даму |
эволюция |