Сабиров Равиль Акрамович Copyright ©

ЕГЕРМЕ БЕРЕНЧЕ Д¥РЕС

Р´мзия: Иск´нд´р, сине¼ кышкы каникулларда кая барасы¼ кил´?

Иск´нд´р: Барасым килер, л´кин тел´к бел´н ген´ эш батми. Минем кºп ¢ирг´ барасы кил´. Л´кин мин ºземне¼ авылыма кайтмакчы булам.

Р´мзия: Мин д´ авылга ´би янына кайтмакчы булам.

Марат: ¥ минем Швейцарияг´ барасым кил´. Анда таудан ча¼гы шуарга р´х´т, дил´р.

Иск´нд´р: Син Швейцарияд´ булса¼ да, Францияд´ яш´с´¼ д´, Татарстанда торса¼ да – барыбер, кºп итеп ашыйсы¼ да ятып йоклыйсы¼. Си¼а барыбер ча¼гы шуарга вакыт ¢итм´с дип уйлыйм.

Р´мзия: ¥ минем беркая да барасым килми. Минем тизр´к ¿йг´ кайтасым кил´. ¥ минем тагын имтиханнарны яхшырак бир´се кил´.

¥лфия: Имтиханнарны б¿тенебезне¼ д´ яхшырак бир´се кил´. ¥ мен´ мин кышкы ял к¿нн´ренд´ Чаллыга китм´кче булам.

Иск´нд´р: Сине¼ Чаллыда туганнары¼ бармы?

¥лфия: ¥йе, алар Тынычлык проспектында яшил´р. Мин алар бел´н, ´, б´лки, ºзем ген´ Сара Садыйкова исеменд´ге м´д´ният сараена концертка бармакчы булам. Ми¼а анда бик ошый.

Х´бир: Минем д´ анда бик барасым кил´, мин ´лег´ анда бер м´рт´б´ д´ булганым юк.

		Тел´н белдерº формасы	Т´р¢ем´се
барырга	бар	барасы кил´	ему хочется пойти
йокларга	йокла	йоклыйсы кил´	ему хочется спать
эшл´рг´	эшл´	эшлисем кил´	мне хочется работать
алырга	ал	аласы¼ кил´	тебе хочется взять

		Ният белдерº формасы	Т´р¢ем´се
ашарга	аша	ашамакчы була	он намеревается поесть
укырга	укы	укымакчы була	я намереваюсь учиться
булырга	бул	булмакчы буласы¼	ты намереваешься стать…
сатарга	сат	сатмакчы булабыз	намереваемся продать

Р´мзия: Минем М´ск´ºд´ булганым юк.

Иск´нд´р: Мин М´ск´ºд´ бернич´ м´рт´б´ булдым, анда минем туганнарым бар. Анда ´нине¼ абыйлары яши.

¥лфия: ¥ син кышкы каникулларда М´ск´ºг´ бармыйсы¼мы?

Иск´нд´р: Юк, мин ´ти-´нил´рем янына авылга кайтам. М´ск´ºг´ барыр ¿чен х´зер кºп акча кир´к.

¥лфия: Р´мзия, сине¼ ´лл´ нинди зур эшл´ре¼ булмаса, мин сине Чаллыга кунакка чакырам. Берг´ Чаллыны¼ кибетл´ренд´, м´д´ният сарайларында й¿рербез.

Р´мзия: Белмим шул, минем ¿йг´ д´ кайтасы кил´. ¥ле бит имтиханнар да бир´се бар.

¥лфия: Син б¿тен ял к¿нн´ре¼не авылда ºтк´рм´ссе¼, ярты каникулны авылда уздырса¼, икенче яртысында Чаллыга кил.

Р´мзия: ¥ сине¼ минем янга, авылга кунакка кайтасы¼ килмиме? ¥йд´ шулай эшлик: ярты ял к¿нн´рен безд´ ºтк´р´без, ´ аннан со¼ берг´ Чаллыга барырбыз. Берг´ кº¼еллер´к булыр.

¥лфия: Р´хм´т чакыруы¼а. Б´лки, без н´къ шулай ит´рбез. Л´кин имтиханнарны бирг´ч, тагын бер кат с¿йл´шербез, яме?

Марат: Берсене¼ Швейцарияг´ барасы кил´, икенчесене¼ – М´ск´ºг´, ¿ченчесене¼ – авылга. ¥ мен´ минем ашыйсы кил´ башлады.

Иск´нд´р: Сине¼ йоклыйсы да кил´дер инде?

Марат: Юк, минем ашагач кына йоклыйсы кил´ башлый.

Минем ашыйсым кил´.	Мне хочется есть.
Аны¼ йоклыйсы кил´.	Ему хочется спать.
Берсене¼ эч´се кил´.	Кому-то (одному) хочется пить.

Казанга килг´ч

Казан – Татарстан Республикасыны¼ башкаласы. Казанда миллионнан артык кеше яши. Якын кил´ч´кт´ монда метро булачак. Казанда университет бар, ул бик борынгы ³´м д´р´¢´ле югары уку йорты. Казан университеты 1804 нче елда ачылган. Анда кºп б¿ек ш´хесл´р укыган. Алар арасында язучылар Аксаков, Толстой, математик Лобачевский, Ульянов-Ленин ³´м башкалар.

Сез Казанга килс´гез, алдан автовокзалга килерсез. Икенче троллейбуска утырып, сез Тукай м´йданына кил´ аласыз. Тукай музеена кер´сегез килс´, ул б¿ек шагыйрь исеменд´ге урамда у¼ якта калыр. Шул ук якта Гали´сгар Кмал исеменд´ге Академия театрыны¼ бинасы булыр. ¥г´р сез «Тукай м´йданы» тукталышында т¿шс´гез, сезне¼ алдыгызда «Татарстан» кунакх´н´се булыр. ¥ икенче тукталыш – «Университет». Монда еш студентлар т¿ш´, ч¿нки бу тукталышта Казан университеты урнашкан. Сул якта сез анда Бутлеровны¼ ³´йк´лен кºрерсез.

Шул ук урам буйлап тагын да ¿ск´ менс´гез, Ирек М´йданына килеп чыгарсыз. Сез музыка яратсагыз ³´м концертка кер´сегез килс´, Консерваторияне¼ концерт залына яки Муса ¡´лил исеменд´ге опера ³´м балет театрына билет ала аласыз – алар б¿тенесе монда урнашкан. Ирек М´йданы Казанны¼ ³´м Татарстанны¼ ºз´к м´йданы дип санала.

Казанга Р´хим итегез!

Марат: Мин кич´ танышымнан хат алдым. Ул ял ит´рг´ Т¿ркияг´ китк´н иде. Мен´ инде ике ай ул Т¿ркияд´.

¥лфия: Ул н´рс´л´р яза со¼? Ми¼а бык кызык.

Марат: Н´рс´ язсын? С´лам´тлек турында сорый, ³ава торышлары бел´н кызыксына.

¥лфия: ¥ Т¿ркияд´ а¼а ошыймы?

Марат: ¥лб´тт´. Монда я¼адан кайтасы да килми, дип яза.

Р´мзия: Ничек инде туган ¢ирен сагынмый ул?

Марат: Киресенч´, Татарстанга килг´ч, мин Т¿ркияне сагынырмын, дип яза.

¥лфия: Ул Т¿ркияг´ беренче тапкыр гына барамы?

Марат: Юк, ул Татарстанда ике ел яш´г´нче, Т¿ркияд´ торган.

¥лфия: ¥лл´ ул т¿рек студентымы?

Марат: Юк, ул т¿рек укытучысы.

Р´мзия: ¥ син ниг´ «ул ял ит´рг´ китк´н иде» дип ´йтте¼?

Марат: Ч¿нки ул ¿ен´ ял ит´рг´ ген´ кайта, ´ безг´ эшл´рг´ кил´. Безне¼ кебек тºгел шул: без ºзебезд´ гел эшт´, ´ ял ит´рг´ ´лл´ кайларга китм´кче булабыз.

КªНегªЛ¥р

1. Т´р¢ем´ итегез:

¯фе – Башкортстанны¼ башкаласы. ¯фед´ миллионнан артык кеше яши. ¯фе – бик зур ш´³´р. Анда троллейбуслар да, трамвайлар да кºп. ¥ Ижевск – Удмуртияне¼ башкаласы. Анда миллионан кимр´к кеше яши. Ижевскта автомобиль заводы бар, ул заводта мотоцикллар да чыгаралар. ¥ Чувашияне¼ башкаласы – Чабаксар ш´³´ре. Анда бик зур тракторлар ясыйлар.

Татарстан ш´³´рл´ренн´н и¼ зурлары – Казан, Яр Чаллы, Тºб´н Кама, ¥лм´т, Б¿гелм´ ³´м башкалар. Яр Чаллы ш´³´ре КамАЗ автомобиль заводы бел´н танылган. ¥лм´т – республикабызны¼ нефть башкаласы дип санала. Тºб´н Кама ш´³´ренд´ танылган «Нефтехим» берл´шм´се бар. Анда чыгарылган «Нижнекамскшина» т´г´рм´чл´рен б¿тен Россия бел´. Чистайда «Восток» исемле заводта с´гатьл´р ясыйлар. Казанны¼ ºзенд´ д´ заводлар кºп. «Тасма», «Органик синтез» берл´шм´л´ре ³´м башкалар. Татарстанны¼ иктисады зур ºсеш алган.

Казан ш´³´ре 2005 нче елда ºзене¼ ме¼ьеллыгын ºтк´р´.

2. ¡¿мл´л´р т¿зегез:

1. ашыйсы, Мартаны¼, лекцияд´н, кил´, со¼.

2. Миллионнан, Казанда, кеше яши, артык.

3. Трамвайга, Ирек, утырып, кил´, 5 нче, М´йданына, сез, аласыз.

4. Сине, кунакка, кич, бºген, бел´н, мин, чакырам.

5. Швейцарияг´, Маратны¼, кил´, барасы.

6. Университетында, унике, Казан, студент, укый, ме¼.

7. Университетында, кºп, ш´хесл´р, б¿ек, Казан, укыганнар.

8. Р´мзияне¼, кышкы, бир´се, бар, имтиханнарны.

9. Санала, Ирек, Казанны¼, М´йданы, дип, ºз´к, Татарстанны¼, ³´м, м´йданы.

10. 1804 нче, университеты, ачылган, Казан, елда.

3. Сорауларга ¢авап бирегез:

1. Чувашияне¼ башкаласы нинди ш´³´р?

2. Кайсы ил зуррак: Францияме, ´лл´ Бельгияме?

3. М´ск´ºд´ ике миллион кеше яшиме?

4. Лондон Италияне¼ башкаласымы?

5. Сезне¼ кышкы ял к¿нн´ренд´ кая барасыгыз кил´?

6. Алабугадан Казанга автобус нич´ с´гать бара?

7. ¥лм´тт´ кºпме кеше яши дип уйлыйсыз?

8. Кайсы ш´³´рд´ зур тракторлар ясыйлар?

9. Т¿ркияг´ самолет бел´н барып буламы?

10. Кытайда кºпме халык яши?

11. Р´мзия кышкы ял к¿нн´ренд´ кая кайтмакчы була?

12. ¥ ¥лфияне¼ кая барасы кил´?

13. Иск´нд´рне¼ М´ск´ºд´ булганы бармы?

14. Маратны¼ кайчан йокысы кил´?

15. Муса ¡´лил исеменд´ге опера ³´м балет театры кайда урнашкан?

4. Татарчага т´р¢ем´ итегез:

1. В Санкт-Петербурге живет около пяти миллионов человек.

2. В городе Тольятти выпускают много автомобилей.

3. От Казани до Москвы поезд идет 14 часов.

4. Нью-Йорк – один из крупнейших городов мира.

5. Рамзия на каникулы хочет поехать в деревню, к родителям.

6. Я не хочу есть, я хочу пить.

7. Ты хочешь купить компьютер?

8. Альфия намеревается поехать в Набережные Челны.

9. После лекций он всегда хочет есть.

10. Если она хорошо сдаст зимние экзамены, то поедет в Набережные Челны.

5. Бер ш´³´р турында инша языгыз:

1. Анда кºпме кеше яши?

2. Анда нинди музейлар ³´м театрлар бар?

3. Тагын нинди ист´лекле урыннан бар?

4. Нинди б¿ек ш´хесл´р яш´г´н?

5. Анда нинди заводлар ³´м фабрикалар урнашкан?

6. Башка ш´³´рл´рг´ аннан еракмы?

7. Ш´³´рне¼ тарихы баймы?