Дипломы-1 / Документ / PDF / 6

Әрі қарай алынған мәндердің көмегімен есептік нүктедегі дыбыстық қысымның деңгейін анықтаймыз:

Дыбыстық қысым деңгейінің басқа мәндері 4.4-кестеде берілген.

Кесте 4.4 – Дыбыстық қысым деңгейі

4.2.2. Шу мөлшерін азайтуды есептеу

Шу көзінен есептік нүктеге дейінгі шу мөлшерін азайту шуды азайту шараларына дейінгі есептік нүктедегі дыбыс қысымы L мен жіберілген деңгейдің Lдоп айырмасы ретінде анықталады:

Шуды азайтуда подшипниктерді сапалы жасаудың, оларды білікке тығыз отырғызу және қалқанша ұяларының қиғаштықсыз болуы және қыспауының да маңызы бар. Подшипниктерді майлау, дұрысотырғызу да шуды азайтады. Сырғығыш подшипниктер аз шу шығарады.

Дыбыс жұту әдісімен шуды азайту дыбысжұтқыш материалдың кедергісінің болмауы себепті дыбыс тербелістері бөлшектерінің жылу энергиясына айналу принципіне негізделген. Дыбыс энергиясы қаншалықты көп жұтылса, соншалықты бөлмедегі шу бәсеңдейді. Сондықтан бөлмедегі шуды азайту үшін оның ішкі беттері дыбысжұтқыш материалдармен жабылады.

Жеке қорғанысқұралдарын қолдану ұжымдық және басқа қорғаныс құралдары шудың шектік деңгейін азайтуға мүмкіндік етпеген жағдайда қолданылады. Жеке қорғаныс құралдары қабылданатын дыбыс деңгейін 10...45 дБ дейін төмендетуге мүмкіндік береді, әсіресе адам үшін аса қауіпті жоғары жиіліктегі шуды елеулі азайтады.

4.3 Электр қауіпсіздігін қамтамасыз ету

Электр энергиясы өндірісте ең таралған және кең қолданылатын энергия түрі болып табылады. Сондықтан электр қауіпсіздігін қамтамасыз етуге көп уақыт бөлінеді. Жұмыс персоналын электр тогымен зақымдануын болдырмау мақсатында, электр қорғаныс шарттарына сәйкес:

1)электр жабдықтардың барлық ток өткізгіш бөліктері штаттық қоршаулармен қоршалған, қабықтармен жабылған немесе бөтен адамдарға рұқсат етілмейтін бөлек бөлмелерде орналастырылған;

2)барлық жұмыстар наряд бойынша жүргізіледі және негізгі және қосымша электр қорғаныс аспаптары қолданылады;

3)кабельдік желілер қорғаныс трубаларында, кабельдік каналдарда немесе арнайы жартықабаттарда жүргізілуі қажет;

4)жөндеу жұмыстарын орындау кезінде уақытша жарықтандыру ретінде от пайдалану тыйым салынған және қорегі төмен вольтты жарық көзін пайдалануға рұқсат етілген;

5)барлық коммутациялық аппараттар және ақпараттық аспаптар арнайы щиттар мен пульттарда орнастырылған;

6)барлық электр жабдықтар үшін кедергісі 4Ом-нан аспайтын жерлеме тізбегі қарастырылған.

Электрлік қондырғылар үлкен қауіп төндіреді, себебі эксплуатация немесе профилактикалық жұмыстар барысында адам кернеу астындағы бөліктеріне жанасуы мүмкін. Адамның электр қондырғысының ток өткізгіш бөліктеріне жанасу қауіптілігі адам денесі арқылы өтетін ток шамасымен анықталады.

Мұнай өнеркәсібіндегі электр қондырғыларында жұмыс істеу

қауіпсіздігі жұмысты дұрыс ұйымдастыру арқылы қамтамасыз етіледі. Журналда ауысымды қабылдау және тапсыру жөнінде, кілттерді беру, режимнің өзгерісі, аварияларды жою т.б. туралы жазылып отырылады.

Өрттің пайда болу мүмкіндігін жою үшін және токтың бір сымнан екіншісіне өтуі тек ток қабылдағыштары арқылы жүруін қамтамасыз ету үшін ток өткізгіш бөліктер оқшауланады. Электр сымдарының оқшауламасының кедергісі екі сақтандырғыш арасында кез-келген учаскесінде, сым және жер арасында, және кез-келген екі сым арасында 0,5 МОмға тең болуы қажет. Бұл электр қауіпсіздігін қамтамасыз етудің негізгі шарты. Эксплуатация кезінде ылғалдылық, шаң, температура және де басқа факторлардың әсерінен оқшаулама жарамсыз болуы мүмкін, осының салдарынан өрт және адамның электр тогымен зақымдану қаупі туады. Сондықтан кез-келген жаңа электр қондырғысы немесе оның бір бөлігі монтждау немесе жөндеу жұмыстарынан кейін кернеу көзіне қосу алдында сымдарының, электраппаратурасының, электрмашиналарының және т.б. оқшауламасының кемшіліктерін анықтау үшін тексерілуі қажет. Эксплуатациялау жағдайында оқшауламаны ылғалды бөлмелерде жылына 2 реттен кем емес, құрғақ бөлмелерде 1 рет тексеріледі.

Қоршау ретінде болат торлар, есіктері бар біртұтас щиттер, есіктері бар шкафтар және қораптар қолданылады. Ескеретін жайт, кернеу 1000В-тан жоғары жағдайда ток өткізгіш бөліктерге жанасудан қорғау үшін қоршау ретінде бөгеттер мен тұтқаларды пайдалану рұқсат етілмейді. Кернеуі 1000Втан жоғары ток өткізгіш бөліктері 2,5м биіктіктен төмен орналасқан таратқыш құрылғының камерасына кірісінде біртұтас қоршаулар мен есіктермен қатар биіктігі 120 м бөгет болуы қажет (камера ішінде).

Нөлге қосу – кернеу астында болуы мүмкін метал ток өтпейтін бөліктерді нөлдік қорғаныс өткізгішпен электрлік қосу. Нөлдік қорғаныс өткізгіш – нөлденетін бөліктерді ток көзінің орамасының бейтарап нүктесімен немесе оның эквивалентімен жалғайтын өткізгіш.

Нөлге қосу бейтарабы жерге қосылған кернеуі 1000 В дейінгі желілерде қолданылады. Электр жабдығының металл корпусына фазаның тесілу жағдайында бірфазалы қысқа тұйықталу пайда болады, бұл қороғаныстың тез қосылуына және зақымданған қондырғыны қорек желісінен автоматты ажыратуына алып келеді. Мұндай қорғаныстарға қысқа тұйықталу токтарынан қорғауға арналған автоматтар және балқымалы сақтандырғыштар, құрамды ағытуы бар автоматтар жатады.

Мұнай кәсіпорындарының электр қондырғылары негізінен кернеуі 220/380 В және 6-10 кВ нөлдік сымы жерге қосылған төртсымды айнымалы ток желісінен қорек алады. Оқшауламаның зақымдануы және электр

Қорғаныстық ажырату – адамның токпен зақымдану қаупі туған жағдайда электр қондырғысын автоматты түрде кенет ажыратуына арналған

құрылғы. Қорғаныстық ажырату, фазаның электр жабдықтың қорабына тұйықталуы және оқшаулама кедергісінің рұқсат етілген шамасынан төмендеуі жағдайында, адамның ток өткізгіш бөліктергі жанасу кезінде қорғаныстық жерге қосу және нөлге қосу қажетті қауіпсіздік қамтамасыз ете алмаған жағдайда қолданылады.

Қорғаныстық жерлеме - кернеу астында болуы мүмкін метал ток өтпейтін бөліктерді жерге немесе оның эквивалентіне электрлік қосу. Қорғаныстық жерлеменің мақсаты – қалыпсыз кернеу астындағы жабдықтың метал бөліктерінде кернеу мәнін жерге қатысты қауіпсіз шамаға дейін төмендету. Жерге қосылған жабдықтың қорабына тұйықталу нәтижесінде жанасу кернеуі азаяды, яғни осымен қатар қораппен жанасқан адамның денесінен өтетін ток та азаяды. Электр қондырғыларының әр түрлі бөліктерінде оқшауламаның тесілуі және кабельдердің қабатына, қосқыштар, шамдар, электр қозғалтқыштардың метал қораптарына тұйықталу болуы мүмкін. Осының нәтижесінде жалпы жағдайда кернеу астында болмайтын метал ток өткізгіш бөліктер ток астында болып, оларға адам жанасқанда үлкен қауіп төндіруі мүмкін. Кернеудің электр қондырғысының ток өтпейтін бөліктеріне өтуі кезінде токпен зақымданудан қорғаныс құралы болып кедергісі Rжер= 4 Ом тең қорғаныс жерлеме болып табылады. Rжер адам кедергесінен едәуір аз болғандықтан (Rадам=1000 Ом), ток кедергісі аз тізбекпен өтеді – жерге, сондықтан электр қозғалтқышының қорабына жанасу қауіп төндірмейді.

Жерлеме болмаған жағдайда және оқшауламаның зақымдануында электр қозғалтқыштың метал бөліктері кернеу астында болуы мүмкін және

мұндағы Uж- тораптық кернеу, В.

Жерлемелік құрылғы шығармалы және контурлық болады. Шығармалы жерлемелік құрылғы аз жерге тұйықталу токтарында, ал контурлық үлкен токтарда қолданылады.

Жерлемелік құрылғылар ретінде ең алдымен табиғи жерлеме қолданылуы қажет:

-жер астында жүргізілген су құбырлары;

-ғимараттардың жерге қатаң бекітілген метал конструкциялары;

-кабельдердің метал кабықтары (аллюминийден басқа);

-артезианды бұрғылардың жағалық құбырлары.

Табиғи жерлемелер жерге қосу желісіне кем дегенде екі жерден жалғануы тиіс.

Тік өзекшелер түрінде орындалған ( d=0,06 м, в) жерлеме жүйесін есептейік, жер – топырақ ρ=100 Ом .м. Жерлемелік құрылғыны 20×30 м тік төртбөрыш ретінде орындаймыз. Өзектер өзара 40×4 мм болат сызықпен жалғанады және t0=0,7 м тереңдікке қазылады. Маусымдық коэффициент Км =1.

Бір тік өзектік жерлеменің кедергісі:

Өзектер арасындағы ара қашықтықты жобалап есептейміз. Өзектер арасындағы ара қашыштықты a = 5 м деп қабылдаймыз. Жалғағыш сызықтың ұзындығы тік төртбұрыштың периметіріне тең болады, яғни 100 м.

пжоб 1005 20 өзек,

Жерлемені қолдану коэффициенті η=0,63.

Rжер= 4 Ом кезінде жерлеме жүйесіне қажетті өзектер саны:

Жалғағыш болат сызықтың кедергісі:

мұнда lП – жалғағыш сызықтың ұзындығы, м; dэ – эквивалентті диаметр,

dэ=0,95.0,04 = 0,038 ≈ 0,04 м;

Жерге қосу жүйесінің қажет ететін кедергісі:

Жерге қосу жүйесінің кедергісі рұқсат етілген шамадан аспайды, яғни қорғаныстық жерлеме дұрыс есептелген.

қондырғыларында қорғаныс құралдарының екі категориясы қолданылады – ұжымдық және жеке қорғаныс құралдары.

Негізгі жеке қорғаныс құралдардың оқшаулама бөліктері тұрақты диэлектрлік қасиеттерге ие электроизоляциялық материалдардан (фарфордан, қағаз-бакелитті құбырлардан, эбониттен, гетинакстан, ағаш-қабатты пластиктерден, пластикалы және шыныэпоксидті материалдардан және т.б.) жасалуы қажет. Ылғалдылықты жұтатын материалдар (қағаз-бакелитті құбырлар, ағаш және т.б.) ылғалдылыққа төзімді лакпен қапталуы қажет.

5 Экономикалық бөлім

5.1Жалпы бөлім

5.1.1Жобаны жасаудың мақсаты

Бұл жобаның мақсаты “ Қосалқы станса № 7” салудағы экономикалық тиімділіктің есептік мәндерін көрсету.

Салынып жатқан қосалқы станса Атырау қаласында орналасады. Қосалқы станса тұрғын үйлер аумағынан тыс жерде орналасатындай жобаланды. Эксплуатациялық шығындарды мүмкіндігінше азайту мақсатымен стансаның электр тарату желілеріне темірбетон тіректерін

қолдану тиімді болып шешілді.

Қосалқы станса құрамына 110/35/10 кВ қуаттары 63 МВА екі трансформатор, комплектілі тарату құрылғылары, ашық тарату құрылғылары және ортақ қосалқы станса басқару ғимараты кіреді.

5.1.2 Нарықты талдау

Тұтынушылардың саны өсуіне байланысты келешекте энергиямен қамту тапшылығы мәселесіне кезігетініміз анық. Сол үшін болашақта ҚС жаңарту үлкен қолданысқа ие болады.

Қаржылық-экономикалық көрсеткіштерд теңгемен алынып және оның тиімділігіне байланысты есептік мерзім 20 жыл болып алынды. Есептік мерзімнің ішіне кіретіндер энергетикалық объектінің салыну уақыты, уақытша пайдалану мерзімі және кәдімгі пайдалану жылдары.

5.1.3 Электр энергиясының тарифі

Қосалқы стансаның сату көлемі, тауар сапасы, баға деңгейі және орташа табысы бойынша бәсекеге қабілетті болуы тиіс және бұл басты көрсеткіш болып саналады. Электр энергиясының тарифі Маңғыстау облысындағы жергілікті орнатылған тарифпен пара-пар болады.

5.1.4 Өндіріс жоспары

№7 қосалқы стансаның құрылыстық нормативтерге сәйкес 12 ай ішінде салынып бітеді.

Қосалқы стансаның жүктелу коэффициенті КЗ=0,7, қуат коэффициенті cosα=0,8, өзіндік мұқтаждық трансформаторлардың қуаттарының 10 пайызын құрайды, жобаланып отырған қосалқы стансаның максималды жүктелу уақыты 5000 сағат.

5.1.5 Ұйымдастыру жоспары

Қосалқы станса жаңа автоматты түрде жұмыс істейтін электр қондырғыларымен жабдықталған, электр тоғымен жүктелу барысында жоғары сенімділікті қамтамасыз етеді.

Қосалқы стансаның қондырғы бөлігіндегі ремонтты, яғни арматураларды орнату және тоқ сымдарын жалғау жұмыстарын, кәсіпорын қызметкерлері іске асырады. Осындай жөңдеу жұмыстарын арнайы мамандырылған жұмысшылар атқарады.

5.1.6 Заңдық жоспар

Энергиялық объектідегі эксплуатациялық ремонт және құрылыс жұмыстарын іске асыру үшін озіндік мұқтаждықтарын өтеуге потенциядық инвесторлердің көмегімен орындалады.

Кредитті проценті бойынша төлеу, жылдық табыстың 11% алынады. Процент бойынша кредитті, Қазақстанның Халық банкіне төленеді.

Қосалқы станса экологиялық жағдайы бойынша барлық санитарлық нормаға сай келеді.

5.2 Энергетикалық нысанның техника-экономикалық көрсеткіштерін есептеу

5.2.1 Электр стансасын салуға қажетті қаржыны анықтау

Қосалқы стансаның элементтерінің едәуір физикалық және моральдық тозуы зардапқа әкеледі. Бұл зардап электр тоғымен жабдықтаудың жиі бұзылуы және электр энергиясының толығымен жіберілмеуі түрінде болуы мүмкін.

Бұл қосалқы станса шамамен 30-40 жылдан астам уақыт бойы пайдаланыста болуы тиіс және де түбегейлі қайта құру мен модернизациялауды қажет етеді. Орта есеппен оның тозуы шамамен 70-80 пайызды құрайды.

Осыдан былай қосалқы стансаны пайдалану мүмкіндігі төмендейді. Бұл оның қайта қалпына келтіру мен жөндеу жұмыстарына кеткен шығындардың өсуіне байланысты болады.

Жобада қосалқы стансаның ажыратқыштарын майды аз қолданатын немесе элегазды ажыратқыштармен алмастыру нұсқалары қарастырылған.

Жобадағы салыстырылып отырған екі нұсқа да шамамен бірдей деңгейдегі сенімділікті көрсетеді. Сондықтан да тұтынушыларға электр энергиясының жіберілмей қалуынан болған мұнан арғы нұқсан ескерілмейді. Бұдан басқа электр тораптарының қажеттілігіне қажетті ақша бір уақытта салынады. Жылдық ұстанымдарды тұрақты деп санаймыз. Ал енді,электр стансасының модернизациялануына кететін капиталдық салымды анықтайық.

Қосалқы стансаға қажетті барлық қаржы салымдары бойынша есептеулер 5.2.1-кестеге енгізіледі.

Кесте 5.2.1 – Нысанға салынатын қаржы

Электр энергиясын тасымалдау желілері бойынша барлық қажетті қаржы салымдарды есептеулер 5.2.2-ші кестеге енгізіледі.

Кесте 5.2.2

5.3 Инвестициялық жоспар

110/35/10 кВ 2х63 МВА № 7 қосалқы стансасының релелік қорғанысы және автоматты іске қосылу резерві қарастырылған. Бұл қосалқы станса 4 энергия жүйесінен қоректенеді. Ортаңғы кернеу жағынан жергілікті тұтынушыларға 6 желі шығып жатыр, төменгі кернеу жағынан 20 фидер